Προτάσεις για την παιδεία στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα

Πριν ακριβώς από 15 χρόνια είχα παρουσιάσει στις αρχές του τόπου μας και στις διπλωματικές αρχές μια ανάλυση της κατάστασης της παιδείας στη μητρική γλώσσα στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα, τις μουντές προοπτικές της και τις λύσεις που πρότεινα προσωπικά για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Μπορείτε να τη διαβάσετε ατόφια, όπως στάλθηκε στους προαναφερόμενους αποδέκτες. Ασφαλώς δεν μπορώ αυτή τη στιγμή να δημοσιεύσω την συνοδευτική επιστολή προς το Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στο Αργυρόκαστρο. Μπορώ όμως να αναφέρω ότι ήταν ένα ξέσπασμα κατά της συμπεριφοράς του, ο οποίος για να μη του μπουν αγκάθια στη θητεία του, στήριξε ανοιχτά το κατεστημένο, το οποίο επίσης είχε εξαπολύσει εναντίον μου και των θέσεων άγρια επίθεση και απειλές.
Δυστυχώς όμως για εκείνους, όπως και για την παιδεία στην μητρική μας γλώσσα. Δικαιώθηκα... δυστυχώς όμως που δικαιώθηκα. Οι προτάσεις μου είναι επίκαιρες ακόμα, όπως είναι επίκαιρες οι ίδιες καταστάσεις.
Μην κουραστείτε ! Έχει από πολλές απόψεις ενδιαφέρον!


ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΊΩΝ
ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ

11.09.2004

Γενικές εκτιμήσεις :

Η Εθνική Ελληνική Μειονότητα στην Αλβανία αποτελεί για την Ελλάδα την εθνική υποχρέωση της μοναδικής υπαρκτής και ζωντανής εθνικής μειονότητας ως άμεση γεωγραφική συνέχεια του εθνικού κορμού.
Ειδική εθνική υποχρέωση αποτελεί για το εθνικό κέντρο και για το γεγονός ότι ανά τους αιώνες, αλλά και επί των ημερών μας ο ελληνισμός σ’ αυτά τα όρια της Ηπείρου, αποτέλεσε και αποτελεί την ασπίδα για τον υπόλοιπο ελληνισμό από την οργανωμένη ή μη κάθοδο βόρειων αλλοεθνών φυλών
Ταυτόχρονα, ξεκινώντας από το γεγονός ότι ο ανθρώπινος παράγοντας αποτελεί για μια χώρα την σημαντικότερη επένδυση διείσδυσης, επιρροής και ρύθμισης των σχέσεων με μια άλλη χώρα, η Ελληνική Μειονότητα στο πλαίσιο των σχέσεων της Ελλάδας με την Αλβανία αποτελεί κάτι πολύ περισσότερο από το στοιχείο του απλού ανθρώπινου παράγοντα, (κάτι που επιδιώκει η Ιταλία ειδικά στο Νότο της Αλβανίας). Τόσο το περισσότερο αν έχει κανείς υπόψη του ότι ο Νότος της Αλβανίας είναι αυτός που αποφασίζει για τις τύχες της Αλβανίας σε όλη της την ιστορία. ( Ιδού και το παράδειγμα του 1994 - με το δημοψήφισμα για το σχέδιο συντάγματος του Μπερίσια και το 1997 – με τις γνωστές ταραχές).
Νομίζω ότι αρκεί αυτή η επισήμανση για να κατανοηθεί τον ιδιαίτερο βάρος που πρέπει να δοθεί από τον εθνικό κορμό στη έμπρακτη στήριξη του ντόπιου ελληνικού στοιχείου στην Αλβανία και του συνόλου της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας
Στο πλαίσιο αυτής της λογικής και πολιτικής, το σχολείο και η εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα αποτελεί το αναντικατάστατο στοιχείο διασφάλισης της εθνικότητας στην ελληνική κοινότητα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΥΟ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ - ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ.

Στην Αλβανία για τις αυθαιρέτως αναγνωρισμένες περιοχές ως Εθνική Ελληνική Μειονότητα (101 χωριά) λειτουργούν δημόσια σχολεία στην ελληνική γλώσσα στα πλαίσια του αλβανικού κράτους (δεν αναφερόμαστε στις ιδιαιτερότητες και τις κατά καιρούς ποιοτικές και ποσοτικές αλλαγές όσον αφορά τα ελληνικά στα προγράμματα των συγκεκριμένων σχολείων).
Μετά το 1996 επεκτάθηκε η δημόσια εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα και στις πόλεις Αργυρόκαστρου, Δελβίνου και Αγίων Σαράντα.
Ωστόσο οι εξελίξεις στην Αλβανία μετά το 1990 επέφεραν στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα, εκτός των άλλων και την εγκατάλειψη των πατρώων εδαφών για μια καλύτερη τύχη στην Ελλάδα. Η συγκεκριμένη εξέλιξη και η απουσία της πολιτικής στήριξης από μέρους της Ελλάδας οδήγησε στην κατάρρευση και του εκπαιδευτικού συστήματος στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα.
Στην άθλια κατάσταση που δημιουργήθηκε, υπερέχει η αδράνεια όλων των παραγόντων εν αναμονή του μοιραίου.
Εντωμεταξύ παράλληλα με τη συνέχιση της ύπαρξης της δημόσιας παιδείας στην μητρική γλώσσα σκιαγραφείται πότε ως ιδέα και πότε ως πράξη, η ιδιωτική εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα.

Επιβεβλημένη αναγκαιότητα η δημόσια εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα στα πλαίσια του αλβανικού κράτους.

Πρώτο. Η δημόσια παιδεία στην μητρική γλώσσα εξασφαλίζει την επιβεβαίωση της αναγνώρισης από το αλβανικό κράτος της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας ως ένα συμπαγές σύνολο στα πατρώα του εδάφη ισότιμο με το υπόλοιπο του αλβανικού λαού. ( Η Εθνική Ελληνική Μειονότητα δεν είναι παρόμοια με την ελληνική κοινότητα, πχ στη Γερμανία, Αυστραλία ή αλλού.)
Δεύτερο. Στην λογική των ευρωπαϊκών ενταξιακών διεργασιών, επιτρέπει την καλύτερη ένταξη της Ελληνικής Μειονότητας στην αλβανική κοινωνία διατηρώντας και προωθώντας ταυτόχρονα την εθνική οντότητα.
Τρίτο. Υπάρχει στην πράξη δημόσια εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα που ανταποκρίνεται στις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης στην Αλβανία. (Άλλο το θέμα της ανάγκης βελτίωσης τους).
Τέταρτο. Επιτρέπει στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα, στην Ελλάδα και στους διεθνείς παράγοντες να διεκδικήσουν την εκπλήρωση υποχρεώσεων του αλβανικού κράτους προς αυτή σ΄ αυτόν τον σημαντικό και ζωτικό τομέα.

Ωστόσο, είναι γνωστές και δεδομένες οι προτεραιότητες όσον αφορά την ποιότητα παιδείας του ιδιωτικού σχολείου . Στις συνθήκες όμως που υπάρχει το σύστημα δημόσιας παιδείας στην μητρική γλώσσα η κάθε προσπάθεια ίδρυσης ιδιωτικών σχολείων όχι μόνο θα είναι μια προσπάθεια υπέρ του μέτρου δαπανηρή, αλλά ταυτόχρονα, η ύπαρξη παράλληλα και της δημόσιας παιδείας θα επιφέρει μοιραία αποτελέσματα
Αυτό το είδος παιδείας (ιδιωτικής) μπορεί να εφαρμοστεί σε περιοχές που το αλβανικό κράτος δεν αποδέχεται να ανοίξει δημόσια σχολεία στην ελληνική γλώσσα διότι δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη εκεί ελληνικού στοιχείου, ούτε αυτόχθονου, ούτε λόγω μετοικήσεων. (Κορυτσά, Τίρανα, Αυλώνα Πρεμετή, κλπ)

Επισήμανση
Ασφαλώς θεωρούμε θετική και απαραίτητη την προσπάθεια ανοίγματος ιδιωτικών σχολείων στην μητρική γλώσσα σε περιοχές που δεν υπάρχουν δυνατότητες για δημόσια εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα.
Όμως, είναι απαράδεχτο ώστε να γίνονται από μέρος της Ελλάδας τόσες οικονομικές δαπάνες και τόση πολιτική επένδυση για το άνοιγμα του ιδιωτικού σχολείου, λόγου χάρη στην Κορυτσά και να μη καταβάλλεται ουδέν μία προσπάθεια για την βελτίωση της κατάστασης στα υπαρκτά δημόσια σχολεία στην μητρική γλώσσα στο Αργυρόκαστρο , Αγίους Σαράντα και Δέλβινο.

Συγκαλυμμένη ιδιωτική εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα σε περιοχές με αμιγή ελληνικό πληθυσμό

Πρόκειται για τις προσπάθειες που καταβάλει ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας, κ.κ Αναστάσιος .
Στις περιοχές με αμιγή ελληνικό στοιχείο ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος κινείται προς δυο κατευθύνσεις.
Πρώτο Την ίδρυση ιδιωτικών σχολείων στο πλαίσιο της εκκλησίας με ή χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο όπως το Εκκλησιαστικό Λύκειο του Τίμιου Σταυρού στο Αργυρόκαστρο, το ΙΕΚ στο ελληνικό μειονοτικό χωριό της Δερβιτσιάνης , κλπ.
Δεύτερο. Το εκδηλωμένο ενδιαφέρον, επιβεβαιωμένο και από ανώτατα στελέχη της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, για ανάληψη από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο «κηδεμονικού ρόλου σωτηρίας» ως μοναδική λύση προς υπό διάλυση δημόσια σχολεία στην μητρική γλώσσα στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα. (Η αδιαφορία και αδράνεια της ηγεσίας της ΟΜΟΝΟΙΑΣ όσον αφορά την σημερινή άθλια κατάσταση στα σχολεία της Ελληνικής Μειονότητας αποσκοπεί στην «επιβεβαίωση» της αναγκαιότητας «της σωτήριας» παρέμβασης του Αρχιεπισκόπου (!!!)).
Η προσπάθεια αυτή ωφελεί τον Μακαριότατο στο να προσεγγίσει την νέα γενιά στην εκκλησία λόγω της αποστάσεως που δημιουργήθηκε από την κατάργηση της θρησκείας από το κομμουνιστικό καθεστώς, αλλά και λόγω των σύγχρονων εξελίξεων. ( Ή γίνεται από τον ίδιο στο πλαίσιο του ρόλου κηδεμόνα προς την Εθνική Ελληνική Μειονότητα που του είχαν επιτρέψει, αναθέσει και ο ίδιος έχει αναλάβει)

Όπως και να έχουν τα πράγματα σε μια τέτοια περίπτωση θα είχαμε ασφαλώς ανεπιθύμητες συνέπειες.

Πρώτο. Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, είναι ένας πεφωτισμένος Έλληνας. Δεν παύει όμως να είναι Αρχιεπίσκοπος της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας. Όταν αυτός εκλείψει σίγουρα θα τον διαδεχτεί ένας Αλβανός. Τότε, σε περίπτωση που «κηδεμόνας» της παιδείας μας στην μητρική γλώσσα στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα θα είναι η Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας, πια θα είναι η τύχη του συστήματος εκπαίδευσής μας; (!!)
Δεύτερο. Ήδη τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που ιδρύει ο Μακαριότατος στις περιοχές με αμιγή ελληνικό στοιχείο ή πλησίον αυτών, εισάγουν την αλβανική γλώσσα από ένα ιδιωτικό φορέα, -την εκκλησία στις περιοχές μας. (Το γεγονός αν λάβουμε υπόψη την ιστορία του μέλλοντος θα υπολογιστεί ως επιχείρημα αμφισβήτησης της ελληνικότητας των περιοχών αυτών).
Ταυτόχρονα, στα ιδρύματα αυτά σπουδάζουν ή στεγάζονται περισσότεροι Αλβανοί. Συνεπώς δικαιολογημένα θεωρείται ότι η εκκλησία αποτελεί έναν από τους παράγοντες προώθησης του αλβανικού στοιχείου και αλβανισμού στις περιοχές με αμιγή ελληνικό πληθυσμό και μάλιστα στον πνευματικό τομέα.
Τρίτο. Τα συγκεκριμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα που ανοίγει ο Αρχιεπίσκοπος στις επίμαχες περιοχές, τα οποία αντικειμενικά λίγη σχέση έχουν με την ελληνική συνείδηση και εθνική ταυτότητα, λειτουργούν παράλληλα με τα δημόσια σχολεία στην μητρική γλώσσα. Αυτό σημαίνει και αποδεικνύεται στην πράξη, ότι λόγω του κύρους του ιδίου του Μακαριότατου και των καλύτερων οικονομικών απολαβών συγκριτικά με τον δημόσιο τομέα, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της μητρόπολης Αργυροκάστρου απορροφούνται τα ικανότερα στελέχη όσον αφορά το εκπαιδευτικό προσωπικό με συνέπεια να εξασθενίσουν τα δημόσια σχολεία στην μητρική γλώσσα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους μαθητές .

Επισήμανση
Στις συνθήκες μείωσης του αριθμού δασκάλων και μαθητών ελληνικής καταγωγής, η ίδρυση ιδιωτικών σχολείων και η ύπαρξη παράλληλα δημόσιων σχολείων στην μητρική γλώσσα, οδηγεί στον κατακερματισμό των μαθητικών και εκπαιδευτικών δυνάμεων στην αδιανόητη αντιπαράθεση μεταξύ μας. Η αρχή του Αρχιεπισκόπου ότι ο πιο ισχυρός θα επικρατήσει δεν ευσταθεί στις συγκεκριμένες συνθήκες. Τόσο το χειρότερο όταν ο ίδιος αντλεί και εκπροσωπεί εκτός από την δική του ισχύ και την δύναμη της Ελλάδας. Αυτό μετράει αρνητικότερα από την στιγμή που τα συγκεκριμένα ιδιωτικά σχολεία αντικειμενικά μόνο έμμεσα και λίγο συμβάλουν στην εθνική ταυτότητα των ελλήνων εφόσον και τα ελληνικά καταλαμβάνουν ένα μικρό ποσοστό στο σύνολο των μαθημάτων που διεξάγονται στην Αλβανική.

Επίσης δεν πρέπει να μας παρασύρει σε μια τέτοια λογική το άνοιγμα στην περιοχή από τους Ιταλούς ισχυρών ιδιωτικών σχολείων στην ιταλική, (όπως από φέτος στο Αργυρόκαστρο) διότι οι Ιταλοί ή οποιοσδήποτε άλλος δεν έχουν δυνατότητες για δημόσια σχολεία.
Ωστόσο πρέπει να προσέξουμε ότι τα ιδιωτικά τους σχολεία με τις ανέσεις που έχουν, τα κίνητρα και τις υποσχέσεις για λαμπρή προοπτική που διατυμπανίζουν, την στιγμή που εμείς δεν έχουμε κατασταλάξει για το τι θέλουμε, αποτελεί κίνδυνο απορρόφησης απ΄αυτά τα σχολεία και των ελλήνων μαθητών, κάτι που διαφαίνεται στην πόλη των Αγίων Σαράντα.

1. Προτάσεις που αφορούν το ίδιο το σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

- Ίδρυση σχολικών κέντρων

Οι ίδιες οι εξελίξεις οδηγούν στην επικράτηση σχολείων με κάποιον σημαντικό αριθμό μαθητών. Οι μαθητές εξασφαλίζονται από μερικά χωριά. Συνεπώς δεν υπάρχει λόγος γιατί να μη παρέμβουμε μόνοι μας στην ίδρυση σχολικών κέντρων.
Σε μια πρώτη φάση να ιδρυθούν σε περιοχές όπου οι προϋποθέσεις για την ίδρυση τέτοιων κέντρων δεν απαιτούν ιδιαίτερες επενδύσεις κυρίως όσον αφορά τις κτιριακές εγκαταστάσεις και την δυσκολία μεταφοράς των μαθητών. Η φυσιολογική εξέλιξη έχει υποδείξει ήδη τα κέντρα αυτά.

Τα σχολικά κέντρα απαιτούν:

– Ασφάλεια στη μεταφορά των μαθητών .
- Ομαλές μέχρι βελτιωμένες συνθήκες στέγασης, θέρμανσης και διεξαγωγής των μαθημάτων
- Εξειδικευμένο δασκαλικό προσωπικό με βελτιωμένο μισθό παραχωρώντας υπό νέες προϋποθέσεις το επίδομα, ή οποιαδήποτε άλλη μορφή οικονομικής ενίσχυσης των δασκάλων.

Ωστόσο, υπάρχει τρόπος και για την εξασφάλιση εκπαιδευτικού προσωπικού από την Ελλάδα για την παιδεία στην μητρική γλώσσα στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα, μάλιστα από την πρωτοβάθμια μέχρι και την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα. Σύμφωνα με την αλβανική νομοθεσία οι δάσκαλοι στις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης στην Αλβανία πρέπει να είναι πτυχιούχοι πανεπιστημίου. Το Αλβανικό κράτος δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για την κατάρτιση ελληνοδιδασκάλων για όλα τα μαθήματα (εκτός της γλώσσας και της λογοτεχνίας).
Συνεπώς τα κενά τα οποία είναι ενδεικτικά μπορεί να καλυφθούν με δάσκαλους του ελληνικού δημοσίου.
(Υπάρχουν και δυο άλλες λύσεις:
Πρώτο Αναβάθμιση του Τμήματος Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου σε ένα κέντρο κατάρτισης ελληνοδιδασκάλων για όλα τα μαθήματα και στελεχών διαφόρων ειδικοτήτων που αφορούν την Εθνική Ελληνική μειονότητα.
Δεύτερο. Κατάρτιση στην Ελλάδα Ελλήνων Βορειοηπειρωτών δασκάλων για όλα τα μαθήματα και προώθησή τους μετά εδώ.)

- Εξασφάλιση δωρεάν μαθημάτων για ξένες γλώσσες, κομπιούτερ και λοιπά φροντιστήρια.
- Κίνητρα για τους καλύτερους μαθητές που τελειώνουν με καλά αποτελέσματα την όγδοη τάξη.
Μια τέτοια αντιμετώπιση όχι μόνο θα σταματήσει το φαινόμενο φυγής των μαθητών, ακόμα και των μαθητών από τις ευκατάστατες οικονομικά οικογένειες στο χώρο, αλλά θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις επιστροφής και άλλων οικογενειών οι οποίες βλέπουν ως ένα βασικό εμπόδιο για να επιστρέψουν τις δυσκολίες εκπαίδευσης των παιδιών τους

Το πρόβλημα των δασκάλων .

Τα σχολικά κέντρα είναι βέβαιο ότι θα μειώσουν τον αριθμό δασκάλων.
Είναι επίσης γνωστό ότι πολλά από τα παιδιά μαθητές στα σχολεία είναι των δασκάλων. Η περικοπή δασκάλων οδηγεί άμεσα στην αδυναμία εξασφάλισης της επιβίωσης τους συνεπώς και στην απομάκρυνση από το χώρο προς Ελλάδα, όπως και την παραπέρα μείωση του αριθμού μαθητών.
Η περικοπή των δασκάλων επιφέρει επίσης πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες.

Η αντιμετώπιση του προβλήματος.

Πρώτο: Είναι γνωστό ότι σημαντικός αριθμός δασκάλων είναι ανειδίκευτοι, δηλαδή δεν είναι προσιτοί ως προς το αντικείμενο που διδάσκουν . Συνεπώς μπορεί να περικοπούν .
Δεύτερο: Ένα μέρος αυτών να απορροφηθούν στους βοηθητικούς τομείς των σχολικών κέντρων. (Συνοδοί παιδιών, συντηρητές σχολείων, φροντιστηρίων κλπ)
Τρίτο: Παροχή του επιδόματος ή ενός ποσοστού αυτού για ένα υπολογίσιμο χρονικό διάστημα γεγονός που θα δώσει τη δυνατότητα στους περικομμένους δασκάλους να μη αισθανθούν οικονομικά την περικοπή. Ταυτόχρονα να τους δοθεί ο χρόνος διαφορετικής οικονομικής αποκατάστασης.
Τέταρτο: Ένταξη με προτεραιότητα των περικομμένων δασκάλων σε αναπτυξιακά προγράμματα που πρέπει να εφαρμόσει στο χώρο η Ελλάδα.

Το ζήτημα των μαθητών αλβανικής καταγωγής στα σχολεία χωριών της ελληνικής μειονότητας

Συνολικά στις περιοχές με αμιγή ελληνικό πληθυσμό είχαμε πέρυσι 43 ελληνικά σχολεία. Στα 13 από αυτά λειτουργούν τάξεις μαθητών αλβανικής καταγωγής που μαθαίνουν αλβανικά ή αλβανικά σχολεία. Ο συνολικός αριθμός των μαθητών αυτών σε αλβανικές τάξεις ξεπερνούσε πέρυσι τους 450 την στιγμή που ο συνολικός αριθμός των ελλήνων μαθητών ήταν περίπου 1300.
Σε αρκετά απ΄ αυτά τα σχολεία ο αριθμός των μαθητών αλβανικής καταγωγής
αποτελεί την πλειοψηφία ή έχει τάσεις αλματώδους αύξησης.
Λόγου χάρη στο σχολείο του ελληνικού χωριού Φοινίκη, το οποίο πριν ανοίξουν τα σύνορα αριθμούσε εφτακόσιους Έλληνες μαθητές, αριθμούσε πέρυσι μόνο 24 Έλληνες μαθητές. Ο αριθμός των μαθητών αλβανικής καταγωγής, επίσης στη Φοινίκη, έφτασε τους 65 . Στο ελληνικό μειονοτικό χωριό Τσιούκα στο νομό Αγίων Σαράντα ο αριθμός των μαθητών του ελληνικού σχολείου μειώθηκε από 158 το 1997 στους 24. Ο αριθμός των μαθητών στις αλβανικές τάξεις στο ίδιο σχολείο αυξήθηκε από 68 το 1997 σε 130. Στο ελληνικό χωριό του Βρυωνιού νομού Αγίων Σαράντα ο αριθμός των μαθητών στο ελληνικό σχολείο μειώθηκε από 292 το 1990 στους 5 (πέντε) πέρυσι. Ο αριθμός των μαθητών στις αλβανικές τάξεις του ίδιου σχολείου από σχεδόν ανύπαρκτος το 1990 έφθασε σε περίπου 60 φέτος. Τα ίδια μπορούμε να πούμε και για το Γεωργουτσάτι, τη Λειβαδιά, κλπ.
Η ανασυγκρότηση της παιδείας μας σε σχολικά κέντρα θα συνοδευτεί με τις ακόλουθες συνέπειες για τους μαθητές αλβανικής καταγωγής.
Πρώτο. Θα συμπεριληφθούν και αυτοί στα σχολικά κέντρα. Άρα δεν ισχύει η λογική ότι αν εμείς κάνουμε σχολικά κέντρα θα μείνουν αλβανικά σχολεία στα χωριά μας. Ο αριθμός των μαθητών δεν επιτρέπει να μείνουν τα σχολεία ανοιχτά και εμείς πολύ καλά μπορούμε να επικαλεστούμε τον αλβανικό νόμο και την ίδια την πρωτοβουλία μας για την συγκρότηση σχολικών κέντρων.
Όχι μόνο τόσο, αλλά ταυτόχρονα μπορούμε να ζητήσουμε την μεταφορά τους όχι στα δικά μας κέντρα αλλά σε αλβανικά σχολεία εκτός από της περιοχές με αμιγή ελληνικό πληθυσμό.
Δεύτερο. Σε περίπτωση που δεν θα μεταφερθούν σε αλβανικά σχολεία και θα αναγκαστούν να ακολουθήσουν την λογική εκπαίδευσης στη γλώσσα τους στα δικά μας σχολικά κέντρα, τότε εδώ οι μαθητές αλβανικής καταγωγής θα αποτελούν πλέον μειοψηφία και οι δυνατότητες ένταξης, αφομοίωσης (με οποιαδήποτε σημασία) και συνεργασίας θα γίνετε υπό αυτόν τον όρο.

Τα δημόσια ελληνικά σχολεία υποχρεωτικής εκπαίδευσης στις πόλεις
Αργυρόκάστρου , Αγίων Σαράντα και Δελβίνου


Τα δυο πρώτα αποτελούν στην πράξη τα μεγαλύτερα δημόσια ελληνικά μειονοτικά σχολεία στην Αλβανία όσον αφορά των αριθμό μαθητών, εφόσον αριθμούν συνολικά πάνω από 330 μαθητές.
Την προηγούμενη σχολική χρονιά 2003-2004 έκλεισε ο κύκλος τους με τάξεις από την πρώτη μέχρι την όγδοη. Είναι ο κύκλος της πρωτοβάθμιας υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
Ωστόσο όμως, συνεχίζουν να παραμένουν προσκολλημένες σ΄ένα αλβανικό σχολείο και σε άθλια κατάσταση. Η απογοήτευση της ελληνικής κοινότητας στις πόλεις αυτές είναι δικαιολογημένη. Από την μία η υπονόμευση από το αλβανικό κράτος με την δικαιολογία ότι «αυτές είναι οι δυνατότητές του». Από την άλλη η εγκατάλειψη από το μητροπολιτικό κέντρο γίνεται περισσότερο αισθητή λόγω του ανεπτυγμένου ενδιαφέροντος της Αθήνας για τα διάφορα ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα ακόμα και τα όσα ιδρύοντα και υπό την αιγίδα του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. (Επένδυση η οποία στην ουσία αφορά την αλβανική παιδεία και κουλτούρα) Προστίθεται σ΄ αυτήν την κατάσταση η πρόκληση λόγω του ιταλικού ενδιαφέροντος στον εκπαιδευτικό τομέα στις ίδιες πόλεις.
Αυτό σηματοδοτεί την ανάγκη:
- Αλλαγής του μέχρι τώρα καθεστώτος. Όπως είναι γνωστό με την κυβερνητική απόφαση του 1996 που επέτρεψε το άνοιγμα ελληνικών τάξεων πλαισιωμένων σε αλβανικά σχολεία, τα δημόσια ελληνικά σχολεία στις προαναφερόμενες πόλεις εξαρτούνται από διευθύνσεις αλβανικών δημόσιων σχολείων. Όπως αναφέραμε θεωρούνταν ελληνικές τάξεις και όχι ολοκληρωμένο σχολείο. Συνεπώς, τώρα που ο κύκλος του οχτατάξιου έκλεισε πρέπει να αλλάξει η απόφαση του 1996 της αλβανικής κυβέρνησης και να επιτραπεί ξεχωριστή διεύθυνση των ελληνικών δημόσιων σχολείων στις πόλεις αυτές.
- Την στέγαση των μαθητών σε ξεχωριστά κτίρια με όλες τις ανέσεις. Αυτά μπορεί να είναι και δίπλα σε δημόσια αλβανικά σχολεία
- Την εξασφάλιση εξειδικευμένου προσωπικού υποστηριζόμενο με διάφορα κίνητρα.
- Την εξασφάλιση όλων των απαραίτητων μέσων για την μετατροπή τους σε πρότυπα σχολεία.
Οι λόγοι πάρα πολλοί και γνωστοί. 
Πρώτο : Είναι δημόσια ελληνικά σχολεία στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα του νότου.
Δεύτερο: Συγκροτούν και αναδεικνύουν την ελληνική κοινότητα στο άμεσο αλβανικό περιβάλλον. Τρίτο: Βρίσκονται σε συνεχή και δυναμικό ανταγωνισμό με τα υπόλοιπα δημόσια στην αλβανική και τ άλλα ιδιωτικά στην αλβανική ή άλλες ξένες γλώσσες.

Προβλήματα προς αντιμετώπιση στο περιεχόμενο των προγραμμάτων

- Πρώτιστης σημασίας παραμένει η υποχρέωση για την κατάρτιση των νέων προγραμμάτων των ελληνικών δημόσιων σχολείων για να ανταποκριθούν στην μεταρρύθμιση που ανακοίνωσε το αλβανικό Υπουργείο Παιδείας στο πλαίσιο της επέκτασης της υποχρεωτικής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης από οκτώ σε εννέα χρόνια.
- Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να λυθεί το ζήτημα εφαρμογής των προγραμμάτων αυτών στα ανάλογα σχολικά εγχειρίδια.
- Επίσης, θα πρέπει να συζητηθεί και διαπιστωθεί η καταλληλόλητα των συσχετισμών μεταξύ των μαθημάτων στην ελληνική και την αλβανική και τι αλλαγές θα πρέπει να προταθούν.
- Να απαλλαγούν τα μαθήματα της ιστορίας και γεωγραφίας από την τέταρτη δημοτικού μέχρι και την δωδέκατη λυκείου από τους αλβανικούς εθνικιστικούς ισχυρισμούς σε βάρος της Ελλάδας.
- Να συνταχτεί και διδαχτεί η ιστορία του ελληνικού έθνους στα πρωτοβάθμια δημόσια ελληνικά σχολεία υποχρεωτικής εκπαίδευσης .

ΙΙ. Δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Στις περιοχές με αμιγή ελληνικό πληθυσμό λειτουργούν τρία λύκεια γενικής εκπαίδευσης στην αλβανική γλώσσα όπου η ελληνική γλώσσα διδάσκεται θεωρητικά ως ξεχωριστό μάθημα μόνο στα δύο πρώτα χρόνια από τα τέσσερα συνολικά τα λύκεια.
Λειτουργεί επίσης και η μέση παιδαγωγική σχολή ή παιδαγωγικό λύκειο στην ελληνική γλώσσα στο Αργυρόκαστρο (υπάρχει και εστία).
Ξεκινώντας από τον μικρό αριθμό μαθητών (κατά μέσον όρο 90) που τελειώνουν κάθε χρόνο την όγδοη τάξη (τελευταία της υποχρεωτικής εκπαίδευσης) και απορρόφησής τους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση του χώρου μας στο 50%), θα λέγαμε ότι δεν δικαιολογείτε η ύπαρξη τεσσάρων λυκείων.
Νομίζω ότι το βάρος θα πρέπει να δοθεί στο παιδαγωγικό ελληνικό λύκειο διότι.
Πρώτο. Αποτελεί το δεύτερο κρίκο δημόσιας εκπαίδευσης στην μητρική γλώσσα συνδέοντας άμεσα την πρωτοβάθμια με την τριτοβάθμια την οποία εκπροσωπεί το Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου.
Δεύτερο. Οι γνώσεις στην μητρική γλώσσα εδώ είναι ποσοτικά και ποιοτικά σε μεγαλύτερο ποσοστό απ΄ ό, τι στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
Τρίτο. Είναι σχολή με εστία γεγονός που μπορεί κάλλιστα να στεγάσει και μαθητές από απόμερα μέρη δημιουργώντας καλύτερες συνθήκες εκμάθησης.
Τέταρτο. Δημιουργεί την δυνατότητα παρακολούθησης πανεπιστημιακών σπουδών τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Αλβανία ή το εξωτερικό.
Πέμπτο. Είναι ένα δημόσιο ελληνικό σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη σημαντικότερη πόλη του νότου το Αργυρόκαστρο.

Προβλήματα προς αντιμετώπιση

- Μετατροπή του από παιδαγωγικό λύκειο σε ενιαίο λύκειο βάση του αιτήματος γονέων και δασκάλων προς το αλβανικό Υπουργείου Παιδείας του Γενάρη και Φλεβάρη του 2004.
- Εξασφάλιση σχολικών κειμένων για όλα τα μαθήματα και όχι η διεξαγωγή των μαθημάτων με χειρόγραφα και φωτοτυπίες όπως μέχρι σήμερα.
- Εξασφάλιση εξειδικευμένων δασκάλων με την στήριξη και της Ελλάδας
- Κίνητρα προς το εκπαιδευτικό προσωπικό
- Κίνητρα προς τους καλύτερους μαθητές.
- Περισσότερες σχέσεις με την Ελλάδα

ΙΙΙ. Το Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου

Οι σχετικές προτάσεις υπάρχουν σε ξεχωριστή εισήγηση .
Εκείνο που θέλω να προσθέσω είναι ότι το επόμενο ακαδημαϊκό έτος 2005-2006 και το πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου, όπως όλα στην Αλβανία, και στο πλαίσιο αυτό και το δικό μας Τμήμα, θα λειτουργήσει με προγράμματα που θα ανταποκρίνονται στη Συμφωνία της Μπολιώνια.
Συνεπώς, από την μια θα πρέπει να ετοιμάσουμε έγκαιρα το πρόγραμμα αυτό. Από την άλλη, στο ίδιο πλαίσιο θα πρέπει να εντάξουμε όλες τις πιθανές προτάσεις και τροποποιήσεις που θέλουμε.

ΙV. ΑΜΕΣΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ

1. Την έγκριση και εφαρμογή του αιτήματος για μετατροπή του προγράμματος του παιδαγωγικού λύκειο (ακαδημίας) σε ενιαίο λύκειο .
2. Τα δημόσια ελληνικά σχολεία στις πόλεις Αργυροκάστρου και Αγίων Σαράντα να λειτουργούν με ανεξάρτητες διευθύνσεις.
3. Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων που έχει καθιερώσει το Υπουργείο Παιδείας, κυρίως στον τομέα κατάρτισης των σχολικών κειμένων, λόγω της ιδιαιτερότητας της δημόσιας παιδείας στην μητρική γλώσσα στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα, να συσταθεί υπό κρατική αιγίδα ομάδα εμπειρογνωμόνων για την εξασφάλισή τους.
4. Να λειτουργήσει η μικτή επιτροπή για την απαλλαγή των προγραμμάτων και των σχολικών κειμένων από ιστορικές ανακρίβειες και εθνικιστικά πάθη.
5. Να συνταχτεί το βιβλίο της Ιστορίας της Ελλάδας και να αρχίσει η διδαχή του από φέτος.
6. Να εξεταστούν οι συσχετισμοί των μαθημάτων στην ελληνική και την αλβανική στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και να επαναπροσδιοριστούν βάση αποδοτικότερων κριτηρίων.
7. Να επεκταθεί και διευρυνθεί η ελληνική γλώσσα σε όλες τις τάξεις των ενιαίων λυκείων.

V. ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΠΛΕΥΡΑ

- Σύσταση επιτροπής εμπειρογνωμόνων αποτελούμενη από Έλληνες Βορειοηπειρώτες, αλλά και από Έλληνες για την αντιμετώπιση του όλου φάσματος του εκπαιδευτικού ζητήματος. Να λειτουργεί σε μόνιμη βάση.
- Άμεση ίδρυση σχολικών κέντρων με άψογη οργάνωση και λειτουργία.
- Μέτρα για την οικονομική στήριξη των δασκάλων, συνδυαζόμενα με ανάληψη και διεκπεραίωση υποχρεώσεων απ΄ αυτούς σε όφελος της παιδείας στην μητρική γλώσσα.
- Άμεση βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας των σχολείων στο Αργυρόκαστρο και Αγίους Σαράντα.

Παναγιώτης Μπάρκας 
Αργυρόκαστρο 
11.09 2004
Αναδημοσίευση από τη σελίδα: facebook.com/panibar2011

Σχόλια