Λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Αριστοτέλη Γκούμα στη Χειμάρρα, πριν από 10 χρόνια, είχα γράψει ένα άρθρο για (μεγάλης κυκλοφορίας) αλβανική εφημερίδα με τίτλο “Mediat, Nacionalizmi dhe Shoqeria Grekoshqiptare” / ΜΜΕ, Εθνικισμός και Ελληνοαλβανικά. Τελικά δεν δημοσιεύτηκε γιατί μετάνιωσα, δεν ήμουν βέβαιος αν μία κοινωνία που για τα ελληνοαλβανικά ποτίζεται με απόψεις «παντογνωστών» όπως ο Mema, ο Lalla, ο Ngjela κ.α. θα μπορούσε να δεχτεί μια «αιρετική» άποψη ενός μινοριτάρι.
Πριν από δύο χρόνια, πηγαίνοντας στο Λεσκοβίκι για μία επαγγελματική υποχρέωση, είδα αγρότες από τις δύο πλευρές των συνόρων, να ποτίζουν τα χωράφια τους, με το ίδιο νερό του Αώου/Vjosa (Βαβούσα). Το ποτάμι δεν καταλάβαινε ή καλύτερα δεν το ένοιαζε που είναι τα σύνορα. Αντίθετα εγώ, λίγα μέτρα πιο πέρα, στην κουραστική αναμονή της συνοριακής διάβασης «Τρεις Γέφυρες», σκέφτηκα να εμπλουτίσω το άρθρο με αυτό το γεγονός.
Το σκέφτηκα ξανά, στην εκτέλεση του Κατσίφα. Μάλιστα τότε μπορεί να ήταν το καλύτερο timing για τη δημοσίευση του καθώς γινόταν εκτενή αναφορά στο ρόλο των μέσων ενημέρωσης. Οι Βορειοηπειρώτες που έχουμε το «προνόμιο» να ενημερωνόμαστε από τα ΜΜΕ και των δύο χωρών, διαπιστώσαμε ότι αλλιώς παρουσιάζεται ο Κωνσταντίνος, η εκτέλεση του και τα γεγονότα που ακλούθησαν στα αλβανικά και αλλιώς στα ελληνικά. Όχι δεν φταίει η γλώσσα, φταίνε οι δημοσιογράφοι ή μήπως κάτι άλλο;
Γυρόφερνε ξανά στο μυαλό μου το άρθρο, τότε με την εκπομπή του Top Channel για το Θύμιο Λώλη που τον παρουσίαζε για σφαγέα των αλβανών! Αυτό που γνωρίζουμε εμείς από τους παππούδες μας είναι για ένα παλικάρι που αντιστάθηκε στις ορδές που έκαναν πλιάτσικο και τρομοκρατούσαν τα ελληνοχριστιανικά χωριά του Βούρκου. Μία από τις πιο γνωστές φράσεις στα μέρη μας είναι «Χαλασμός του 12’». Ήταν τότε που ερήμωσαν 60 ελληνικά χωριά των Αγίων Σαράντα για να γλυτώσουν από την εισβολή των Λιάμπηδων. Ήταν τότε Νοέμβρης του 1912 που στο Αλύκο, σφάχτηκαν οι Κώστας Τζίμος, Φίλλιπος Νάνης, Γιάννης Μάνος και ο γιός του Νάσος. Όλα αυτά και το πλιάτσικο που ακολούθησε ήταν η αντίποινα για κάποιον που σκότωσε ο Θ. Λιώλης. Το θύμα από το Ζιουλιάτι, που πράγματι είχε σκοτώσει ο Θύμιος, προβλήθηκε στην εκπομπή του Mema για να αναδείξει τη «βαρβαρότητα» του μινοριτάρι, δε θα πει ποτέ όμως (ακόμα και αν το ξέρει) ότι αυτή η εκτέλεση έγινε στην καταδίωξη των κλεφτών του κοπαδιού του Μήτρο Βασίλη από το χωριό Πάλι.
Το θυμήθηκα ξανά το άρθρο, όταν είδα τις αλβανικές επιγραφές στο Μαυροβούνιο, ενώ τα ελληνικά των δικών μας πινακίδων είναι μουντζουρωμένα και ας είμαστε η πρώτη αναγνωρισμένη Εθνική Μειονότητα της Ευρώπης.
Όταν δημιουργήθηκε ο θόρυβος για την τοποθέτηση της προτομής του Βασίλειου Σαχίνη στη Δερβιτσάνη, άλλαξα τον τίτλο, τον έκανα «Οι ήρωες που έγιναν τρομοκράτες και οι τρομοκράτες ήρωες». Ο Σαχίνης ένας νέος γεμάτος όνειρα από τη Δούβιανη της Δρόπολη, μετά την επιστροφή του από τις σπουδές στην Κωνσταντινούπολη, ονειρεύτηκε ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο του, δεν σκότωσε κανέναν αλλά επειδή διψούσε για μια πιο δίκαιη και ελεύθερη κοινωνία, εκτελέστηκε από αλβανούς παρτιζάνους το 1943, ως «έλληνας εξτρεμιστής». Ο Adem Jashari από τη Μιτροβίτσα του Κοσόβου απ’ την άλλη, ξεκίνησε τη δημόσια δράση του εκτελώντας 4 σέρβους αστυνομικούς και έγινε ο ήρωας που φέρει το όνομα και κοσμεί με άγαλμα κεντρική πλατεία των Τιράνων, όχι κάποια τυχαία αλλά ακριβώς στην πύλη των ξένων πρεσβειών. Σκέφτηκα πάλι ότι ο τίτλος είναι προκλητικός, δεν χρειάζεται να προσβάλεις κάτι που ο άλλος έχρισε εθνικό σύμβολο, το θέμα μου είναι άλλο, ότι θέλουν να απογυμνώσουν τη δική μου ιστορία, προσβάλλοντας σύμβολα και μνήμες.
Παρακολουθώντας το τελευταίο «ανδραγάθημα» του Mema (9/05/2020), με πρωταγωνιστή τον ταλαίπωρο συμπολίτη μας Οδυσσέα Γκρέμο από το Σοπίκη, είπα πάλι «κάτσε στα αυγά σου» η ηλιθιότητα δεν παλεύεται.
Η αφήγηση του αδημοσίευτου άρθρου θα κλείσει με «μεγαλοπρέπεια»: Στο μεγάλο σεισμό του Δυρραχίου τον περασμένο Νοέμβριο - τότε που η Ελλάδα έσπευσε πρώτη να βάλει πλάτη στη μεγάλη συμφορά των γειτόνων - ο πρωθυπουργός της Αλβανίας σύστησε την «Εθνική Επιτροπή Ανακατασκευής»/“Komitetit Kombëtar i Rindërtimit”, την οποία μάλιστα ο Ράμα χαρακτήρισε έκτακτη κυβέρνηση. Είδα τότε με έκπληξη σε αυτή την Επιτροπή και το Marin Mema ως ένας εκ των σημαντικών προσωπικοτήτων της Αλβανίας!!! Τότε ήρθε στο μυαλό μου μία παράγραφο του άρθρου που ίσως ήταν η ουσία του περιεχομένου του.
«Στα Βαλκάνια ζούμε, όλες οι χώρες βλέπουν τις πληγές που τους προκάλεσαν οι γείτονες αλλά όχι αυτές που προκάλεσαν. Σε όλες φώλιασε ο εθνικισμός, όχι μόνο στην κοινωνία αλλά και στις ίδιες δομές του κράτους. Υπάρχει όμως μία, μάλλον πολλές διαφορές μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας. Ο ελληνικός εθνικισμός ξεπέρασε τους δύο αιώνες παρουσίας και σε αυτό το μεγάλο διάστημα απέκτησε κάποιο ιδεολογικό υπόβαθρο και είναι παγιωμένος σε έναν συγκεκριμένο χώρο, χωρίς να έχει ιδιαίτερους δεσμούς με το σύνολο της υπόλοιπης κοινωνίας. Ο αλβανικός εθνικισμός που είναι πιο πρόσφατος, είναι αδόμητος και απροσδιόριστος. Μπορείς να τον βρεις παντού, στην πολιτική, στα ΜΜΕ, στην εκπαίδευση, στη θρησκεία κλπ. Το πιο ανησυχητικό και επικίνδυνο όμως είναι ότι στον αλβανικό εθνικισμό στεγάζεται και υπόκοσμος. Άλλωστε δεν ήταν τυχαία η αναφορά του προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης Έντι Ράμα, όταν στις δηλώσεις του (22/8/2010) για την υπόθεση Γκούμα έλεγε ότι ο «εθνικισμός είναι η στέγη των απατεώνων». Το αλβανικό κράτος εάν δεν υποκινεί, είναι σίγουρα γνώστης αυτών των καταστάσεων και υπόλογος έναντι των δημοκρατικών θεσμών και αξιών που πρεσβεύει. Η εικόνα αυτή δεν συνάδει με μια χώρα μέλλος του ΝΑΤΟ και που επιδιώκει να ενταχθεί στην Ευρώπη»
Αν ο Mema ήταν έλληνας, ασφαλώς και θα έβρισκε θαυμαστές. Έχουμε και εμείς άλλωστε Mema-δες που αποκτούν κοινό με τέτοιου είδους «δημοσιογραφία» αλλά βρίσκονται στο περιθώριο, δε θα βρουν ποτέ βήμα σε ένα μεγάλο κανάλι και δε θα σταθούν ποτέ δίπλα στον πρωθυπουργό της χώρας ως μέλλος μίας ανάλογης επιτροπής.
Τα ζητήματα της Ελληνικής Μειονότητας και γενικότερα τα ελληνοαλβανικά είναι περιζήτητα από τα αλβανικά μέσα ενημέρωσης, γιατί ανεβάζουν νούμερα. Καλούνται και έλληνες εκπρόσωποι για διάλογο αλλά αντ’ αυτού, τα πάνελ μετατρέπονται σε αρένες για να θαυμάζει η κάθε πλευρά τους «εκπροσώπους» της. Ίσως αυτός ήταν ο λόγος που δίσταζα να δημοσιεύσω το άρθρο, γιατί ήμουν βέβαιος για τα υβριστικά σχόλια που θα διάβαζα κάτω από τις ηλεκτρονικές αναρτήσεις του.
Έλληνες και αλβανοί είναι κάτι παραπάνω από γείτονες. Όσο πίσω πάμε στην ιστορία, οι διαφορές μας με τους αλβανούς χάνονται, αν δεχτούμε μάλιστα την Ιλλυρική τους καταγωγή, δεν είμαστε απλά συγγενείς, ο Ιλλυριός ήταν ο γιός του Κάδμου και αδερφός της Σεμέλης (μάνας του Θεού Διόνυσου). Αυτό που μας απομάκρυνε ήταν η Οθωμανική κατάκτηση, μας αλλοίωσε και πιο πολύ τους αλβανούς. Θέλησε να το αποτρέψει ο Γεώργιος Καστριώτης και τα κατάφερε για λίγο. Είδα κάπου στο διαδίκτυο το Mema να φωτογραφίζεται με «ευλάβεια» στον τάφο του Σκεντέρμπεη, τι ειρωνεία!;
Το 50χρονο κομουνιστικό καθεστώς άφησε επίσης πολλά κατάλοιπα αλλά θα περίμενε κανείς πως μετά από αυτό, θα άνοιγε μία νέα σελίδα στην επαναπροσέγγιση. Η ύπαρξη των Ελλήνων στο νότο της σημερινής Αλβανίας, το γεγονός ότι το 20% των πολιτών της Αλβανίας ζει και εργάζεται στην Ελλάδα, οι αρχαίοι ιστορικοί δεσμοί των δύο λαών κ.α. αναφέρονται συχνά ως παράγοντες με τεράστια δυναμική αλλά ακούγονται ως ρομαντικοί ουτοπισμοί, ακριβώς γιατί αφήνουμε να φωλιάσει μέσα μας ο Mema.
Ως πρώτο βήμα, έλληνες και αλβανοί πρέπει να δούμε πρώτα απ’ όλα την αλήθεια κατάματα. Αυτή την αλήθεια που μας στέρησαν οι ιδεοληψίες και οι λαϊκίστικοι εθνικισμοί Mema-δων.
Γιατί όπως έλεγε ο Διονύσιος Σολομός «Εθνικόν είναι το Αληθές»
Λεωνίδας Παππάς
Πολιτικός Μηχανικός / Πρώην Γενικός Πρόεδρος της ΔΕΕΕΜ ΟΜΟΝΟΙΑ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών