Όπως τεκμηριώνει ο ιστορικός Σταύρος Ντάγιος, η υπόθεση Ανδρίκου δεν ήταν μεμονωμένο περιστατικό, αλλά μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου ιδεολογικής εξόντωσης και εθνικής ομογενοποίησης από το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα. Το καθεστώς επιχείρησε μεθοδικά να αποκόψει τους δεσμούς των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου με τη γλώσσα, την παιδεία και την ταυτότητά τους.
Η δίκη του υπήρξε μια τυπική διαδικασία πολιτικής εξόντωσης: δήμευση περιουσίας (συμπεριλαμβανομένων και τεσσάρων δολαρίων!), στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και αφαίρεση όλων των τιμητικών του διακρίσεων. Οι συγκατηγορούμενοί του, Δημήτρης Μέτσος και Ανδρέας Βαλεράς, καταδικάστηκαν σε 25 χρόνια φυλάκισης — ο πρώτος πέθανε στη φυλακή το 1971.
Ο Ντάγιος, σε μια ενδελεχή ανάγνωση των αλβανικών αρχείων ασφαλείας, σημειώνει πως στόχος των διώξεων δεν ήταν μόνο η εθνική μειονότητα ή οι απόφοιτοι ελληνικών σχολών, αλλά και οι μορφωμένοι άνθρωποι με κύρος, ακόμη και αν είχαν αλβανική εκπαίδευση. Ο Ανδρίκου ενσάρκωνε ακριβώς αυτόν τον επικίνδυνο τύπο: πνευματικός, δημοφιλής, ανεξάρτητος.
Η περίπτωσή του καταδεικνύει το πώς το καθεστώς δεν δίστασε να εκτελέσει ανθρώπους όχι μόνο για τις πράξεις τους, αλλά και για τη δυνητική τους επιρροή σε έναν λαό που έπρεπε να ζει «χωρίς παρελθόν», όπως πρόσταζε η σταλινική νοοτροπία της εποχής.
Ο Ανδρίκου εκτελέστηκε «δις»: μία φορά με τα όπλα και μία δεύτερη με τη σιωπή, την προσπάθεια του καθεστώτος να εξαφανίσει τη μνήμη του. Το έργο του Σταύρου Ντάγιου λειτουργεί ως ιστορική αποκατάσταση και ηθική δικαίωση ενός ανθρώπου που πλήρωσε με τη ζωή του την προσήλωσή του στην παιδεία, την αξιοπρέπεια και την ελευθερία της σκέψης.
Διαβάστε ακόμη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών