Η ιστορία του Halloween ξεκινά πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια, στις παγωμένες εκτάσεις της Ιρλανδίας και της Σκωτίας, όπου οι αρχαίοι Κέλτες γιόρταζαν το Samhain (προφέρεται “Σάουιν”). Για τους Κέλτες, η 31η Οκτωβρίου σήμαινε το τέλος του καλοκαιριού και της συγκομιδής, καθώς και την έναρξη του σκοτεινού, ψυχρού χειμώνα – μιας εποχής που συνδεόταν με τον θάνατο και το άγνωστο. Πίστευαν ότι εκείνη τη νύχτα το πέπλο που χώριζε τον κόσμο των ζωντανών από αυτόν των νεκρών γινόταν λεπτό, επιτρέποντας στις ψυχές να επιστρέψουν στη γη.
Οι Δρυΐδες, οι ιερείς των Κελτών, θεωρούσαν αυτή τη νύχτα ιερή. Άναβαν μεγάλες φωτιές, πρόσφεραν θυσίες ζώων και καρπών για να εξευμενίσουν τα πνεύματα και να εξασφαλίσουν την εύνοια των θεών για τον επερχόμενο χειμώνα. Οι άνθρωποι φορούσαν προσωπεία και ενδυμασίες φτιαγμένες από δέρματα και κεφάλια ζώων, ώστε να τρομάξουν ή να ξεγελάσουν τα πνεύματα που περιπλανιόνταν ανάμεσά τους. Όταν οι τελετές τελείωναν, οι οικογένειες άναβαν νέες φωτιές στα σπίτια τους από την ιερή φλόγα των Δρυΐδων, πιστεύοντας πως έτσι θα κρατούσαν μακριά το κακό.
Με την εξάπλωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στα κελτικά εδάφη, το Samhain άρχισε να αναμειγνύεται με ρωμαϊκές παραδόσεις όπως η Feralia, μια μέρα αφιερωμένη στη μνήμη των νεκρών, και η γιορτή της Pomona, θεάς των καρπών και των δέντρων. Το μήλο, ιερό σύμβολο της Pomona, ενσωματώθηκε στα έθιμα του Samhain και πιθανότατα έδωσε τη θέση του στο παιχνίδι του “bobbing for apples” — τη δοκιμασία όπου οι συμμετέχοντες προσπαθούν να πιάσουν μήλα μέσα από ένα δοχείο με νερό μόνο με το στόμα, παιχνίδι που συναντάται ακόμα και σήμερα στο Halloween.
Αιώνες αργότερα, ο Χριστιανισμός προσπάθησε να αφομοιώσει τα παγανιστικά αυτά έθιμα. Τον 9ο αιώνα, η Εκκλησία καθιέρωσε την Ημέρα των Αγίων Πάντων στις 1 Νοεμβρίου και την Ημέρα των Ψυχών στις 2 Νοεμβρίου, ώστε να αντικαταστήσει τις αρχαίες τελετές για τους νεκρούς με χριστιανικές προσευχές. Έτσι, η παραμονή της γιορτής, η “All Hallows’ Eve”, μετατράπηκε σταδιακά σε “Halloween”. Η νέα αυτή μορφή κράτησε ορισμένα από τα παλιά στοιχεία — τη μεταμφίεση, τα φώτα και την αναφορά στους νεκρούς — αλλά απέκτησε πιο λαϊκό και συμβολικό χαρακτήρα.
Το Halloween ταξίδεψε στην Αμερική τον 19ο αιώνα, κυρίως χάρη στους Ιρλανδούς μετανάστες που εγκατέλειψαν τη χώρα τους εξαιτίας του μεγάλου λιμού. Εκεί η γιορτή βρήκε πρόσφορο έδαφος και εξελίχθηκε ραγδαία. Στις αποικίες της Νέας Αγγλίας, οι αυστηρές προτεσταντικές αντιλήψεις αρχικά το απέτρεπαν, αλλά στις νότιες πολιτείες και το Μέριλαντ άρχισε να γιορτάζεται με λαϊκές εκδηλώσεις, “πάρτι της συγκομιδής” και διηγήσεις φαντασμάτων.
Κατά τον 19ο και 20ό αιώνα, το Halloween μεταμορφώθηκε σε μια γιορτή της κοινότητας. Τα τρομακτικά στοιχεία περιορίστηκαν, και η έμφαση δόθηκε στη διασκέδαση των παιδιών, στα παιχνίδια και στα γλυκίσματα. Από τις παλιές δοξασίες για τις ψυχές των νεκρών, προέκυψε η συνήθεια του “trick or treat”, όπου τα παιδιά χτυπούν τις πόρτες των γειτόνων ζητώντας κεράσματα, απειλώντας για πλάκα πως θα κάνουν “φάρσα” σε όσους δεν τους δώσουν γλυκά.
Σήμερα, το Halloween έχει εξελιχθεί σε μια κοσμοπολίτικη γιορτή τρόμου και φαντασίας, συνδυάζοντας στοιχεία του υπερφυσικού, του αστείου και του θεατρικού. Στις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη εμπορική γιορτή μετά τα Χριστούγεννα, με δισεκατομμύρια δολάρια να δαπανώνται σε στολές, διακοσμητικά και γλυκά. Οι πόλεις διοργανώνουν παρελάσεις, θεματικά πάρτι και φεστιβάλ τρόμου, ενώ τα μέσα ενημέρωσης και ο κινηματογράφος συμβάλλουν στη διαιώνιση της ατμόσφαιρας του φόβου και της μαγείας.
Πέρα όμως από τη διασκέδαση και την εμπορική διάσταση, το Halloween παραμένει μια πολιτιστική γέφυρα ανάμεσα στο παλιό και το νέο, στο μυθικό και το σύγχρονο. Είναι μια γιορτή που μας θυμίζει πως ο φόβος, ο θάνατος και το άγνωστο μπορούν να μετατραπούν σε δημιουργία, χιούμορ και φαντασία. Από τις ιερές φωτιές των Δρυΐδων μέχρι τις φωτισμένες κολοκύθες των σύγχρονων πόλεων, το Halloween συνεχίζει να συνδυάζει το μυστήριο της παράδοσης με τη χαρά του παιχνιδιού, αποδεικνύοντας πως ακόμα και οι πιο σκοτεινές νύχτες μπορούν να φωτιστούν από τη λάμψη της ανθρώπινης φαντασίας.
Διαβάστε ακόμη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών