Χάος στο Αρχαιολογικό Πάρκο Φοινικαίων

Ένα ακόμη πλήγμα δέχεται η εικόνα της αλβανικής κυβέρνησης ως προς τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς, μετά τις σοκαριστικές εικόνες που κατέγραψαν ξένοι τουρίστες στο Εθνικό Αρχαιολογικό Πάρκο Φοινικαίων. Οι επισκέπτες βρέθηκαν μπροστά σε εργάτες με φτυάρια και βαριά μηχανήματα να σκάβουν μέσα στον προστατευμένο χώρο, σε σημείο μάλιστα που έμοιαζε –σύμφωνα με τις καταγγελίες τους– με παράνομη αναζήτηση χρυσού.
«Χρυσοθηρία αλά αλβανικά. Καταστροφή 3.000 χρόνων ιστορίας στη Φοινίκη», σχολίασαν σε αναρτήσεις τους, συνοδεύοντας τις λέξεις με αποδεικτικές φωτογραφίες. Οι εικόνες αυτές κάνουν πλέον τον γύρο του διαδικτύου, εκθέτοντας τη χώρα διεθνώς.
Αντί όμως να υπάρξει άμεσα μια διαφανής απάντηση ή μια αυστηρή επιθεώρηση των εργασιών, η κυβέρνηση έσπευσε να κάνει το γνωστό: να διαψεύσει.

 
Με μια μακροσκελή ανακοίνωση, ο Υπουργός Μπλέντι Γκοντζέ υποστήριξε πως δεν υπάρχει κανένα παράνομο σκάψιμο και πως όλα όσα καταγγέλλονται αποτελούν «παραπληροφόρηση». Κατά την επίσημη γραμμή, οι εκσκαφές αποτελούν μέρος ενός έργου αποκατάστασης του τείχους της αρχαίας πόλης και διεξάγονται από την εταιρεία «JOGI» sh.p.k. υπό την επίβλεψη των αρμόδιων πολιτιστικών υπηρεσιών.
Ωστόσο, η κυβερνητική «απάντηση» δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα απ’ όσα λύνει:
  • Γιατί οι εργασίες γίνονται με τέτοιο τρόπο που επιτρέπει εύκολα να παρερμηνευτούν ως παράνομες εκσκαφές;
  • Γιατί δεν έχει υπάρξει ορατή σήμανση, ενημέρωση ή παρουσία προσωπικού φύλαξης, ώστε οι επισκέπτες να γνωρίζουν ότι πρόκειται για επίσημο έργο;
  • Γιατί κανένα τοπικό όργανο δεν αντέδρασε, παρά μόνο όταν οι, καθόλου κολακευτικές εικόνες,  έκαναν τον γύρο του κόσμου;
  • Και κυρίως: Γιατί η κυβέρνηση κατηγορεί τους τουρίστες και τα ΜΜΕ αντί να παραδεχτεί την προφανή κακοδιαχείριση;
Σε μια χώρα όπου η αρχαιοκαπηλία και η ανεξέλεγκτη εκσκαφή αποτελούν διαχρονικό πρόβλημα, το να βλέπεις βαριά μηχανήματα μέσα σε έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους χωρίς επίσημη ενημέρωση, δεν είναι απλώς «παρεξήγηση». Είναι πρόκληση.

Η αρχαιοελληνική πόλη της Φοινίκης –πρωτεύουσα των Χαόνων – είναι ένας χώρος με τεράστια ιστορική σημασία. Το 2005 χαρακτηρίστηκε από το αλβανικό κράτος Εθνικό Αρχαιολογικό Πάρκο, υποτίθεται για να προστατευθεί.
Κι όμως, αντί να αποτελεί παράδειγμα σωστής διαχείρισης, καταλήγει συχνά στο επίκεντρο καταγγελιών. Η εικόνα βαρέων μηχανημάτων μέσα σε έναν χώρο που θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται με τη μέγιστη αρχαιολογική ευαισθησία προκαλεί εύλογες αντιδράσεις – ειδικά όταν η κυβέρνηση εμφανίζεται να «τρέχει πίσω από τις εξελίξεις» και όχι μπροστά από αυτές.

Το υπουργείο καλεί ΜΜΕ και πολίτες να «μην παραπληροφορούνται». Όμως η πραγματικότητα είναι ότι η ίδια η κυβέρνηση:
  • δεν ενημέρωσε επαρκώς για την έναρξη των εργασιών,
  • δεν εξασφάλισε διαφάνεια ως προς τις διαδικασίες,
  • δεν παρείχε καμία εγγύηση ότι οι παρεμβάσεις γίνονται με τις υψηλότερες προδιαγραφές που απαιτούνται για έναν τόσο ευαίσθητο χώρο.
Όταν οι τουρίστες γίνονται αυτοσχέδιοι «επιτηρητές» της πολιτιστικής κληρονομιάς, κάτι δεν πάει καλά ούτε με τη διαχείριση ούτε με την εποπτεία.

Η υπόθεση στη Φοινίκη αποδεικνύει για ακόμη μια φορά το χρόνιο πρόβλημα: η αλβανική κυβέρνηση αντιδρά μόνο όταν ξεσπά σκάνδαλο, εάν δεν το έχει ήδη υποθάλψει – όχι όταν πρέπει να το αποτρέψει.
Και όσο η πολιτιστική κληρονομιά αντιμετωπίζεται με προχειρότητα, θα έρχονται όλο και πιο συχνά διεθνείς καταγγελίες να εκθέτουν τη χώρα εκεί όπου θα έπρεπε να λάμπει.

Διαβάστε ακόμη

Σχόλια