Γιατί δεν πανικοβλήθηκα με τον φιλοτουρκισμό των συνεργατών του Τραμπ;

Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ

Δεν χωρά καμία αμφιβολία ότι η απόφαση του υπουργικού συμβουλίου της Κύπρου, με την οποία παραχωρήθηκαν στην εταιρεία Exxon Mobil τα δικαιώματα έρευνας και ανάπτυξης του οικοπέδου 10 της κυπριακής ΑΟΖ, είναι μία εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη. Και το αναφέρω με την υπογράμμιση ότι αντιλαμβάνομαι και κατανοώ πλήρως τις ανησυχίες των οικολόγων και όσων ανθρώπων παλεύουν για την προστασία του περιβάλλοντος.

Πρόκειται για μία εξαιρετική εξέλιξη όχι μόνο επειδή ο νέος υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Ρεξ Τίλερσον, ήταν μέχρι την περασμένη εβδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος της Exxon Mobil. Ούτε επειδή διαπραγματεύθηκε ο ίδιος -πριν από την πραγματοποίηση των αμερικανικών εκλογών βεβαίως- με την κυπριακή κυβέρνηση την επιχειρηματική αυτή επένδυση για τον πετρελαϊκό κολοσσό του Τέξας.

Ο κ. Τίλερσον, ο οποίος διατηρεί στενές σχέσεις συνεργασίας με τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, γνωρίζει τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και το έργο του υπουργού Ενέργειας και τουρισμού Γιώργου Λακκοτρύπη. Έχω πληροφορηθεί ότι η συνεργασία τους ήταν άψογη. Θεωρώ, ακόμα, ότι η συνάντηση του κ. Αναστασιάδη με τον νέο υπουργό Εξωτερικών της Αμερικής, ήταν η πιο σημαντική απ’ όσες είχε στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ.

Εάν κάποιος επιχειρήσει επιδερμική ανάλυση θα μπορούσε να καταλήξει σε ένα γρήγορο συμπέρασμα ότι η Κύπρος έχει «δικό της άνθρωπο» στην κυβέρνηση του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί και για τον κ. Ρος, τον νέο υπουργό Εμπορίου, που έχει συμφέροντα στην Τράπεζα Κύπρου.

Έχουν, όμως, έτσι τα πράγματα;
Η εμπειρία μας αποδεικνύει ότι η Αμερική βαδίζει πάντα στη βάση της εξυπηρέτησης των στρατηγικών της συμφερόντων, αν και οι γραφειοκράτες έχουν διαπράξει «θανάσιμα λάθη» στην εξωτερική πολιτική. Ένα απλό παράδειγμα, που μας αφορά, είναι ότι αγνόησαν τον κίνδυνο που κρύβεται πίσω από την ισλαμο-εθνικιστική ατζέντα του αυταρχικού Ταγίπ Ερντογάν. Θα πληρώσουν πολύ ακριβά τις θωπείες τους προς τον Πρόεδρο της Τουρκίας και οι Αμερικανοί, αλλά και ο κ. Πούτιν, ο οποίος περιέργως την Τετάρτη έδωσε εντολή στον εκπρόσωπό του να κάνει ένα βήμα πίσω σε ότι αφορά τη σχέση με την Τουρκία. Διότι η τουρκική κυβέρνηση είχε την ευθύνη να προστατεύσει τον άτυχο Πρέσβη της Ρωσίας, Αντρέι Καρλόφ, και δεν το έπραξε. Θα εξαρτηθεί, λοιπόν, η ρωσο-τουρκική σχέση στη συνέχεια από τα ευρήματα της ομάδας που απέστειλε ο κ. Πούτιν στην Άγκυρα για να εξετάσει τις πολύ περίεργες συνθήκες του βίαιου θανάτου του Ρώσου πρέσβη. Στη σημερινή Τουρκία ΔΕΝ γίνεται τίποτα τυχαία…

Στη φάση αυτή δεν γνωρίζουμε αν τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών συμπίπτουν με τα επιχειρηματικά συμφέροντα των δύο νέων υπουργών, του κ. Ρος και του κ. Τίλερσον. Και βεβαίως η ομάδα του κ. Τράμπ, που τους επέλεξε, τους έβαλε στο κόσκινο πριν προτείνει την υπουργοποίησή τους στον εκλεγμένο Πρόεδρο. Όμως, επαναλαμβάνω ότι είναι θετικό το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης και ο κ. Λακκοτρύπης τους γνωρίζουν προσωπικά και είχαν μέχρι τώρα μία πολύ καλή συνεργασία μαζί τους.

Το αμερικανικό διπλωματικό παιγνίδι από την 20η Ιανουαρίου 2017 και για τέσσερα χρόνια, υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, τώρα μόλις ξεκινά και σίγουρα θα υπάρξουν ανατροπές. Είναι ο χαρακτήρας του εκρηκτικός και ανατρεπτικός, άρα δεν είναι δυνατόν να δούμε ένα πρόεδρο υπό κηδεμονία, όπως υποστηρίζουν λίγοι αναλυτές. Ούτε ένα Πρόεδρο που θα δέχεται αδιαμαρτύρητα τα όποια τερτίπια του κάθε Ερντογάν.

Όπως τον παρακολουθώ τους τελευταίους 18 μήνες, πιστεύω ότι ο τύπος είναι ένας ταύρος μέσα σε υαλοπωλείο. Και ασταμάτητος. «Η γλώσσα του θα συνεχίσει να πηγαίνει περίπατο» για όποιον τον ενοχλεί… Αυτό είναι ένα σίγουρο στοίχημα.

Μπορούμε να αποκαλύψουμε σήμερα ότι τον Απρίλιο, εν μέσω προεκλογικής περιόδου και πριν ακόμα επικρατήσει στις προκριματικές εκλογές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, ο κ. Τραμπ είχε ζητήσει να επισκεφθεί το Ισραήλ και την Κύπρο. Η επίσκεψη ακυρώθηκε τότε διότι είχαν μπλέξει τα πράγματα σε ότι αφορά το Ισραήλ -υπήρξε και η «απειλή» για «τραυματισμό» των σχέσεων με «τη νέα Πρόεδρο Χίλαρι Κλίντον». Ο διπλωμάτης που μου αποκάλυψε το μυστικό, μου είπε επίσης ότι για ένα περίεργο λόγο, που ούτε ο ίδιος μπορούσε να εξηγήσει, η Κύπρος ήταν πάντα στο ραντάρ του νέου πλανητάρχη. Άλλωστε, αν είναι καλή η πληροφόρηση μου, επιχείρησε να πάρει και την άδεια για το νέο καζίνο στο νησί.

Παρ΄ όλα αυτά, όπως τόνισα και παραπάνω, μόλις τώρα ξεκινά το στρατηγικό παιγνίδι του κ. Τραμπ σε διεθνές επίπεδο και θα περάσει χρόνος μέχρι να γνωρίζουμε πως θα πολιτευθεί στο Κυπριακό, στα προβλήματα τα οποία προκαλεί η Τουρκία στην Ελλάδα, αλλά και στα θέματα ενέργειας στην ανατολική Μεσόγειο. Θα εξαρτηθούν πολλά από το πως θα πολιτευθεί και σε ότι αφορά τη Ρωσία, αλλά και την Τουρκία.

Ένα είναι σίγουρο πάντως: Όποιος και αν είναι ο υπουργός Εξωτερικών της νέας κυβέρνησης, το Ισραήλ θα αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή της Μεσογείου και στη Μέση Ανατολή. Ο κ. Τράμπ είναι φίλος του Ισραήλ και του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Επίσης, έχει βαθιά στο μυαλό του και την στρατηγική σχέση με τον ηγέτη της Αιγύπτου στρατηγό Σίσι. Τους συνάντησε και τους δύο στη Νέα Υόρκη, τον Σεπτέμβριο και «τα συμφώνησε μαζί τους», είναι η γενική εντύπωση.

Είμαι από αυτούς που δεν πανικοβλήθηκαν από το κλίμα φόβου, που επικράτησε μετά την εκλογή του κ. Τράμπ, επειδή η Τουρκική Προεδρία διέρρευσε δήθεν διαλόγους του αυταρχικού Ερντογάν με τον εκλεγμένο Πρόεδρο των ΗΠΑ. Ούτε φοβήθηκα από τον πληρωμένο φιλοτουρκισμό του κ. Φλυν, διότι η αποκάλυψη τον ανάγκασε να υποχωρήσει ατάκτως. Άλλωστε, ο εν λόγω στενός συνεργάτης του κ. Τραμπ είναι από αυτούς που πιστεύουν ότι ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν θα έπαιζε το ρόλο του Ισραήλ σε αυτή την ταραγμένη περιοχή. Το Ισραήλ και το Κουρδιστάν θα είναι οι πλέον αφοσιωμένοι και πιστοί σύμμαχοι της Αμερικής, πιστεύει ο νέος σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου υπό τον Τραμπ.

Πιστεύω ότι το πεδίο είναι καθαρό για «να παίξουν όλοι οι παίκτες μπάλα». Και όποιος είναι ο καλύτερος -στη συγκεκριμένη περίπτωση όποιος δεν δημιουργεί προβλήματα- θα παραμείνει στον κύκλο των «προθύμων» της Αμερικής. Σ’ αυτό το νέο σκηνικό, όπως συμπυκνώνεται σε αυτή την μικρή παράγραφο, ο σκληροτράχηλος Ερντογάν δεν έχει καμία θέση, εκτός εάν υποταχθεί στις επιταγές του νέου πλανητάρχη. Θα το πράξει; Βεβαίως όχι. Διότι αυτοί που τρέφουν τον μεγαλο-ιδεατισμό του και τον άκρατο ισλαμικό εθνικισμό του τον έχουν πείσει πως είναι ο Χαλίφης του μουσουλμανικού κόσμου.

Ο Τραμπ και η ακροδεξιά παρέα του, που χατακτηρίζεται και από τον αντιμουσουλμανισμό της, δεν θα πέσει στην ίδια παγίδα που είχε στήσει ο Ερντογάν στον απερχόμενο Πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα, η προεδρία του οποίου θα στιγματιστεί από τη Συρία, πρόβλημα που του δημιούργησε ο Πρόεδρος της Τουρκίας.

Το ματς τώρα αρχίζει και οπωσδήποτε θα είναι αμφίρροπο και στο τέλος του τα θύματα θα είναι πολλά…

mignatiou.com