Σχωριάδες Πωγωνίου: 250 χρόνια μετά

Του Παναγιώτη Μπάρκα

Μια πρωτότυπη με πολλαπλά μηνύματα εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σήμερα 16.08.2019, από η Αδελφότητα Σχωριαδιτών. Αφορά τον εορτασμό των 250 χρόνων της ίδρυσης της πρώτης τους Αδελφότητας στην Κωνσταντινούπολη 250 χρόνια πριν.

Πρόκειται για την ίδρυση μιας από τις πρώτες αδελφότητες Ηπειρωτών επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας! Για τον Ηπειρώτη το ταξίδι στην οικουμένη για διάφορους λόγους παραμένει μια αρχέγονη παράδοση. Χαρακτηρίζεται επίσης από το γεγονός ότι οι Ηπειρώτες όπου κι αν ταξιδεύουν κουβαλούν μαζί τους την ιδιαίτερη πατρίδα, ιδρύοντας στους νέους τόπους, είτε ομωνυμίες κοινότητες, είτε αδελφότητες, χωρίς ποτέ να αποσπαστούν από την πατρογονική εστία τους. Απεναντίας, την κάνουν συνεχώς πιο πλούσια, πιο ωραία, περισσότερο ανεπτυγμένη, είτε επιστρέφοντας εδώ και προσφέροντας και επενδύοντας τον μόχθο τους, είτε στέλνοντας σ αυτή οικονομική και πνευματική βοήθεια για να προκόψει. (όπως επί Τουρκοκρατίας). Οι Σχωριαδίτες ήταν οι πρώτοι που έφτιαξαν στην Κωνσταντινούπολη το νέο αυτό μοντέλο σχέσης και στήριξης της πατρογονικής τους κοινότητας στην Ήπειρο. Μετά ακολούθησαν και άλλοι Ηπειρώτες. Φρόντιζαν την πατρογονική τους εστία, με το οβολό του κάθε ξενιτεμένου, μέσα από ισχυρούς κανονισμούς, διαφάνειας και κινήτρων. Να είχαν εκκλησία, σχολείο, δάσκαλο, ιερέα, υποδομές αξιοπρέπεια και ελευθερία!

Η παράδοση αυτή άνθισε ξανά στον τόπο μας μετά το 1990, με το άνοιγμα των συνόρων της Αλβανίας. Δεκάδες νέοι σύλλογοι και αδελφότητες ιδρύθηκαν ακολουθώντας την παράδοση, δηλαδή κουβαλώντας το όνομα της ιδιαίτερης πατρίδας σε αδελφότητες του εξωτερικού! Αλλά….τίποτε, ή ελάχιστα πράγματα προσέφεραν στην πατρογονική τους εστία. Το συμπέρασμα και προς πάσα κατεύθυνση, προκύπτει από τη σύγκριση με την παράδοση και με την αδελφότητα Σχωριαδιτών.
Οι Σχωριαδίτες, όλοι και ο καθένας σύμφωνα με τις οικονομικές ικανότητες, με τέλεια διαχείριση και διαφάνεια, με κίνητρα και συλλογικότητα, με σχέδιο και προοπτική, έφτιαξαν, μαζί με τα σπίτια τους, μια αξιοζήλευτή κοινοτική υποδομή. Θρησκευτικό συγκρότημα, υγειονομικό κέντρο, κοινοτικές υπηρεσίες, σπουδαία βιβλιοθήκη, ξενώνες, αθλητικά κέντρα, παιδικές χαρές, χώρους ψυχαγωγίας και ανακούφισης, πάρκα, στρωμένους δρόμους, ανακαινισμένα παλιά πηγάδια, μνημεία αφιερωμένα σε σπουδαίους Σχωριαδίτες. Ο κάθε Σχωριαδίτης, η ομάδα Σχωριαδιτών, αναλαμβάνει να κάνει ένα μικρό ή μεγάλο έργο, (ανάλογα με την οικονομική επιφάνεια), σεβόμενοι πλήρως τις αποφάσεις της Αδελφότητας και το καταρτισμένο σχέδιο.
Αυτό σημαίνει ότι η 250χρονη παράδοση συνεχίζεται με άρτιο αποδοτικό τρόπο παρά την άγρια διακοπή που υπέστη τον μισό αιώνα της δικτατορίας.

Το δεύτερο βασικό μήνυμα σχετίζεται με κάτι άλλο. Οι Σχωριάδες, αυτό το γνωστό στην ιστορία χωριό για τον πολιτισμό του και την οικονομική του ισχύ, είναι ένα από τα ελληνικά χωριά τα οποία δοκίμασαν τους μεγαλύτερους κομμουνιστικούς διωγμούς, τη διάσπαση και διάλυση. Η δράση της αδελφότητας αποδεικνύει ότι αυτές οι πληγές της 50χρονης κομμουνιστικής δικτατορίας επουλώνονται. Η αναβίωση και προκοπή της κοινότητας των Σχωριάδων, επιβεβαιώνει ότι η γενικότερα κοινότητά μας μπορεί να ξαναζωντανέψει από τις στάχτες. Αρκεί να υπάρξει, ομοψυχία, σύμπραξη, έργο, σκοποί και στόχοι, διαφάνεια και κατανόηση, συγχώρεση και αγάπη.

Το τρίτο σημαντικό μήνυμα αφορά το γεγονός ότι με το παράδειγμά της η κοινότητα των Σχωριάδων αφαιρεί το κάθε δικαίωμα στη δημαγωγία, τις κάλπικες υποσχέσεις και δεσμεύσεις των πολιτικών, για δήθεν έργα, ανάπτυξη της κοινότητας. Φέρνει ένα γερό παράδειγμα για την καταπολέμηση της διαφθοράς, της σπατάλης δημοσίου χρήματος ή άλλων δωρεών και ιδιωτικών συνεισφορών!

Τέταρτο κατοχυρώνει το δικαίωμα στους Σχωριαδίτες να αποταθούν για βοήθεια και στήριξη σε κάθε αρμόδιο φορέα. Το έργο τους επιβάλει σεβασμό και στήριξη.

Όμως για να πάει κανείς μέχρι τους Σχωριάδες, για να απολαύσει αυτές τις ανεπανάληπτες ομορφιές, να δεχτεί την φιλοξενία, την αγάπη και την στοργή των Σχωριαδιτών και γενικότερα των Πωγωνιτών, να δοκιμάσει τη νόστιμη διατροφή και το σπάνιο κρασί και τσίπουρο, θα πρέπει να έχει γερά νεύρα, ένα ισχυρό μέσο μεταφοράς, πολύ χρόνο και γενικώς ένα μεγάλο ρίσκο ταξιδιού. Ο δρόμος από και προς τους Σχωριάδες (και γενικώς προς το Πωγώνι) από Δρόπολη, ή και από Δρυμάδες είναι χειρότερος από πριν 30 χρόνια. Συνεπώς, η ελπίδα ανάπτυξης της περιοχής, ο τουρισμός, (ορεινός, πολιτιστικός, γαστρονομικός) είναι ανέφικτη.

Το χειρότερο, η φωνή των Πωγωνιτών είναι καταδικασμένη να μη εισακουστεί. Δύο φορές, τα χρήματα για την κατασκευή του οδικού αυτού άξονα, δηλαδή είτε για το δακτύλιο του Πωγωνιού, είτε για τον οδικό άξονα Δρυμάδες Σωπική, Πολύτσανη Λιμπόχοβο που εξασφαλίστηκαν από δικούς μας ιδιωτικούς φορείς και από διακρατικά προγράμματα χρηματοδοτημένα από την Ε. Ένωση, πήγαν σε άλλες κατευθύνσεις και τα έργα αυτά εμφανίζονται ολοκληρωμένα!!!

Η μόνη λύση είναι η ύψωση της φωνής, από τις τοπικές αρχές και το σύνολο των κοινοτήτων του Πωγωνιού για να αποκαλυφτεί και αποκατασταθεί η ιστορική απάτη που σταύρωσε τη ζωή και την προοπτική της σπάνιας αυτής περιοχής. Οι πολιτικοί που δήθεν θαυμάζουν το έργο της αδελφότητας των Σχωριαδιτών θα πρέπει να αναλογιστούν, ότι στην 30χρονη πολιτική τους θητεία δεν βοήθησαν σε τίποτε την περιοχή αυτή, όπως και τους υπόλοιπους Έλληνες. Απεναντίας, με τη σιωπή τους, με την ανοχή τους και τη σύμπραξή τους επήλθε η καταστροφή.