Το κούφιο σύνθημα «για την Αυτονομία της Βορείου Ηπέιρου» το 1993

...Και η καταδίκη όχλου του τιμημένου καθηγητή Αριστοτέλη Πάνου που δεν χρησιμοποίησε τον όρο αυτό, αλλά είχε ξεκάθαρο το όραμα αυτονομίας υπό σύγχρονους όρους.
"Δώστε μου 3 δισ. να σας βάλω τα σύνορα στο Φίερι", είπε ο καθηγητής

Το 1993, λίγο πριν την απέλαση του αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου και τους γνωστούς 6 όρους Μητσοτάκη προς Τίρανα, Ιούλιο 1993, με τους οποίους ο Μητσοτάκης έβαζε παράλληλες γραμμές ανάμεσα στα Δικαιώματα των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών και του Κοσσυφοπεδίου, στη «Βόρειο Ήπειρο», υπό την «έμπνευση» συγκεκριμένων κύκλων εντός της ΟΜΟΝΟΙΑΣ το θέμα «αυτονομίας» και «αυτοδιάθεσης» είχε «αποκορυφωθεί» (!!) Διακρίνονταν στην ουσία δύο σκέλη. Το πρώτο, ο όρος «αυτονομία της Βορείου Ηπείρου» είχε μετατραπεί σε λίθος δοκιμασίας, ή πιο σωστά σε τρόπο και μέσο για το ξεκαθάρισμα λογαριασμών εντός της ηγεσίας της ΟΜΟΝΟΙΑΣ. (Μη ρωτάτε αν υπήρχαν σχέδια, στόχοι, οργανώσεις και δομές για «την αυτονομία». Πρόκειται απλώς για κούφιο σύνθημα) Δλδ, όποιος συμμερίζονταν τον όρο και μόνο, ήταν ο πατριώτης, ο άνθρωπος της ηγεσίας. Όποιος ζητούσε εξηγήσεις, ή είχε επιφυλάξεις για την εδαφικότητα του συνθήματος και αυτούς που το πρέσβευαν, ήταν «προδότης» και έπρεπε να εκδιωχτεί.
Το δεύτερο σκέλος αφορούσε την αξιοποίηση του όρου ως μέσο για καταβροχθίσουν εκατομμύρια δραχμές!
Υπό το σκεπτικό αυτό το Μάιο του 1993 το παράρτημα της ΟΜΟΝΟΙΑΣ Αργυροκάστρου συνδιοργάνωσαν με το Ίδρυμα Παλινοστούντων, στην αίθουσα του πολιτιστικού κέντρου της Γράψης, (όπου είχε εκφωνήσει τον «ιστορικό» του λόγο ο Ε. Χότζα) μια ανοιχτή «λαϊκή» σύσκεψη «για το οικονομικό» σκέλος «της αυτονομημένης» Βορείου Ηπείρου. Συνπροέδρευαν οι Βεζιάνης και Χαλίμας, αντίστοιχα πρόεδρος της ΟΜΟΝΟΙΑΣ παραρτήματος Αργυροκάστρου και διευθύνον του Ιδρύματος Παλινοστούντων.
Είχα πάρει τότε στα σοβαρά τη σύσκεψη αυτή και είχα καλέσει να μετάσχει τον αξιότιμο καθηγητή οικονομικών του πανεπιστημίου Τιράνων, έναν από τους κεντρικούς άξονες κατάρτισης του αλβανικού κρατικού προϋπολογισμού επί 20 χρόνια και πολύ φίλο μου , το Αριστοτέλη Πάνο από τη Βάνιστα. Πρόκειται για αναγνωρισμένο κολοσσό για τα οικονομικά αναπτυξιακά σχέδια. Ο Αριστοτέλης, αφού μου ζήτησε πληροφορίες περί τίνος πρόκειται, δέχτηκε με πατριωτική αφοσίωση.
Όταν άρχισε η σύσκεψη, οι ομιλητές δεν συγκρατούνταν. Μπορεί να μη είχαν καμιά ιδέα, καμιά πρόταση, κανένα στοιχείο, αλλά δε θα ολοκλήρωναν την ομιλία αν δεν ανέφερναν 10-15 φορές τον όρο «αυτονομία της Βορείου Ηπείρου, ως η μόνη λύση» και αν δεν άφηναν να εννοηθεί ότι ο καθένας τους ήταν σε θέση να διαχειριστεί οικονομικά κονδύλια καλύτερα από τους προηγούμενους ομιλητές.
Κάποια στιγμή ζήτησε το λόγο και ο καθηγητής. Σηκώθηκε όρθιος! Ψηλός, με ευγενικό πρόσωπο, καλοφορεμένος και πολύ σοβαρός. Έδειχνε ότι γνώριζε πολύ καλά να ελέγχει την κατάσταση και τι θα έλεγε, όπως επίσης και αρκετά ενοχλημένος από την οχλαγωγία των ομιλητών στην αίθουσα. Απόσπασε επίσης την προσοχή του Χαλιμά, ο οποίος ζήτησε προκλητικά εξηγήσεις από το Βεζιάνη. Για αρκετά δευτερόλεπτα ο καθηγητής δε μίλησε, μέχρι να έμπαινε η ησυχία μεταξύ των «λαϊκών», στους οποίους, εκεί στο μισοφωτισμένο χώρο διάκρινες μόνο μια λάμψη ματιών που έδειχναν περίσσια αφοσίωση «στην ηγεσία» και στο ποσό χρημάτων που ακούγονταν ότι υπήρχε για την υπόθεση «αυτονομίας».
Ο καθηγητής δεν είπε πολλά. Μάλλον μία πρόταση. «ΔΩΣΤΕ ΜΟΥ 3 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΔΡΑΧΜΕΣ ΝΑ ΣΑΣ ΒΑΛΩ ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΣΤΟ ΦΙΕΡΙ..!» Μεσολάβησε λίγη σιωπή. Όχι για να αναλύσουν «οι λαϊκοί» την ουσία των όσων ιστορικών είπε ο καθηγητής, αλλά επειδή περίμεναν το σήμα αντιδράσεων. Τους πρόλαβε ο Βεζιάνης, ο οποίος κατηγόρησε τον καθηγητή, ότι δεν χρησιμοποίησε τον όρο «Βόρειος Ήπειρος» και αυτό αποτελεί κατάλοιπό του κομμουνιστικού καθεστώτος. Το τι ακολούθησε από τον όχλο κατά ενός φημισμένου καθηγητή δεν μπορεί να μολογηθεί. Ο καθηγητής, ο οποίος είχε καθίσει από την πλευρά απέναντι από την εξώπορτα, σηκώθηκε να φύγει μέσα από τις φωνές αποδοκιμασίας του όχλου.
Το ακολούθησα, χωρίς να μπορώ να τον φθάσω. Κάποια στιγμή γύρισε και μου είπε: «Είστε άγριοι. Αν θα με δείτε ξανά εδώ μα μου τρυπήσετε την μύτη!». Το αυτοκίνητο που τον έφερε, τον πήρε και έφυγε χωρίς πράγματι να γυρίσει πίσω και να ασχοληθεί με τα κοινά του τόπου μας. Στο μέλλον θα αποτελέσει τον πολυσυζητημένο σύμβουλο ελληνικών και ξένων εταιριών στα χρηματιστήρια… Και ένα βιβλίο του, που έκδωσε χρόνια αργότερα, θεωρείται επίσης εξαιρετικό και ιδιαίτερα σημαντικό!

Χρόνια αργότερα, γύρω στο 2000 συνάντησα εντελώς τυχαία το γιό του καθηγητή στα Τίρανα. Εργαζότανε στα γραφεία της Βουλής με αντικείμενο τα ευρωπαϊκά αναπτυξιακά παροράματα για το Κοσσυφοπέδιο!
Του είπα γιατί δεν ασχολήθηκε με τα κοινά της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας. Και μ΄ απάντησε: «Απορώ γιατί ξοδεύεις το χρόνο σου! Δεν έχετε καταφέρει να πιάσατε το νόημα της εποχής, την ανάπτυξη μέσω των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, αλλά τρώγεστε μεταξύ σας για δήθεν ανθρώπινα και εθνικά δικαιώματα! Δεν νομίζω ότι είμαι χρήσιμος σε ένα τέτοιο περιβάλλον!» Μου άφησε να εννοηθεί ότι γνώριζε και τι είχε συμβεί με τον πατέρα του στη Γράψη! Το 1993.
Δεν ήταν ψηλός όσο ο πατέρας του, αλλά πολύ ευγενικός και χαμογελαστός, όπως και ιδιαίτερα χρήσιμος στην ομάδα που διοικούσε!!!

Παναγιώτης Μπάρκας
10 Μαΐου 2020
Αναδημοσίευση από τη σελίδα facebook.com/panibar2011