Του Ορφέα Μπέτση
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά και εκτελεστικοί φορείς της ΕΕ έχουν αναφερθεί και προειδοποιήσει για τις οικολογικές συνέπειες του οικοδομικού οργασμού –πλυντήριο παράνομου χρήματος– κυρίως στη σημερινή Αλβανία και στις ακτές της στο Ιόνιο. Ειδικά το πόρισμα-ψήφισμα του 2018 είχε πολύ ουσιαστικές επισημάνσεις για την πρόθεση των αλβανικών αρχών στην απορρόφηση επενδύσεων για τουριστική αξιοποίηση των παράκτιων περιοχών της Χιμάρας και των Αγίων Σαράντα.
Ειδικά οι γηγενείς Έλληνες αυτών των περιοχών και συνολικά ο Ελληνισμός είχε τότε εστιάσει την προσοχή του στην υιοθέτηση της τροπολογίας του ευρωβουλευτή Νίκο Ανδρουλάκη για την υπόθεση Κατσίφα. Εκείνο το ψήφισμα, όμως, είναι ένα εργαλείο που δεν έχει επαρκώς αξιοποιηθεί. Δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε την πολύ σκοτεινή και βρώμικη επιχείρηση αρπαγής των ελληνικών περιουσιών στις ιδιαίτερης αξίας περιοχές της Χιμάρας και των Αγίων Σαράντα.
Η επιχείρηση αρπαγής συντελείται όλα αυτά τα χρόνια με κρατική συνδρομή και κυβερνητική κάλυψη. Τα κτηματολόγια και υποθηκοφυλακεία έχουν μετατραπεί στην ουσία σε μεταπράτες στην υπηρεσία των πελατών της κυβέρνησης του Έντι Ράμα. Χωρίς αυτό, βέβαια, να σημαίνει ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχαν πράξει το ίδιο. Απλώς τώρα τα πράγματα έχουν προσλάβει πρωτοφανείς διαστάσεις που δεν έχει προηγούμενο παγκοσμίως.
Οι φορείς της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, η “Ομόνοια” και το ΚΕΑΔ (Κόμμα Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) έχουν κατά καιρούς καταγγείλει και τεκμηριώσει με αδιάσειστα στοιχεία την συνεχιζόμενη λεηλασία. Οι θέσεις τους με τη συνδρομή της Ελλάδας έχουν βρει ανταπόκριση και θα επηρεάσουν την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας στην ΕΕ. Η λεηλασία αφορά κυρίως περιουσίες ομογενών, εκκλησιών και κυρίως μοναστηριών που αποτελούν τους μόνους ιστορικά και νομικά κατοχυρωμένους ιδιοκτήτες σ’ αυτές τις περιοχές.
Υφαρπαγές με κρατική βοήθεια
Η οργάνωση ερευνητών δημοσιογράφων ΟCCRP στις ΗΠΑ, που έγινε πολύ γνωστή με την αποκάλυψη της υπόθεση Panama Papers, είχε προ εβδομάδων μια ιδιαίτερα τεκμηριωμένη έρευνα για το πώς το γραφείο του πρωθυπουργού της Αλβανίας εμπλέκεται άμεσα σε υπόθεση υφαρπαγής, νομότυπης εγγραφής και αξιοποίησης στη συνέχεια έκτασης στον Κόλπο του Αυλώνα. Η υπόθεση αυτή αξίζει να αναλυθεί σε ένα επόμενο άρθρο πιο εκτενώς. Κι αυτό διότι η μέθοδος χρησιμοποιείται copy paste για πολλές άλλες υποθέσεις.
Η υφαρπαγή τεραστίων εκτάσεων σε όλους σχεδόν τους κόλπους και κολπίσκους των αλβανικών παραλίων στο Ιόνιο έχει τη συνέχεια σε προσχεδιασμένες μελέτες και σχετικές αποφάσεις για έκδοση αδειών της αλβανικής πολεοδομίας. Μάλιστα, λόγω του αυθαίρετου χαρακτηρισμού αυτών των “επενδύσεων” σαν στρατηγικές αναπτυξιακές, τυγχάνουν ειδικής μεταχείρισης και νομικής προστασίας με αποφάσεις της κυβέρνησης, της Βουλής και των αρμόδιων αρχών.
Τη συνοχή της όλης αλυσίδας υφαρπαγής εξασφαλίζει ο απόλυτος κεντρικός έλεγχος. Δεδομένου ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση απ’ το 2019 είναι ενός ανδρός αρχή, ούτε τυπικά δεν υπάρχει δυνατότητα να ασκηθεί ένσταση. Ως εκ τούτου, ψηφίσματα ανεξάρτητων θεσμών με συσσωρευμένη εμπειρία και υψηλό κύρος, όπως εν προκειμένω του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αποκτούν σημασία εμπεριστατωμένης έκθεσης και εργαλείου που δύναται αξιοποιηθεί.
Οι δεσμεύσεις της Αλβανίας
Πρόκειται για εναλλακτικό μέσο με σκοπό να ελεγχθεί η παράνομη πρακτική που ακολουθεί η κυβέρνηση Ράμα. Εξ άλλου, με τις ήδη υπογεγραμμένες συμφωνίες με την ΕΕ, η Αλβανία δεσμεύεται ως υποψήφια προς ένταξη χώρα να προλάβει τη δημιουργία πολεοδομικών και περιβαλλοντολογικών τετελεσμένων, όπως αυτά στους Αγίους Σαράντα και στα Εξαμίλια.
Το ψήφισμα του 2018 και οι ανάλογες επαναληπτικές αναφορές του ευρωκοινοβουλίου επισημαίνουν δύο παραμέτρους: Πρώτον, ότι δεν πρέπει να συνεχιστεί ο σχεδιαζόμενος οικοδομικός οργασμός στα παράλια του Ιονίου. Δεν είναι εξ άλλου το μοντέλο που πρέπει να επιλέξει η Αλβανία για την αειφόρο ανάπτυξη και τουριστική αξιοποίηση της περιοχής. Τούτο μάλιστα σε συνδυασμό με την προσοχή ώστε να μην μετατραπεί ο οικοδομικός-τουριστικός τομέας σε πλυντήριο βρώμικου χρήματος. Οι περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις επισημαίνονταν επίσης δεόντως.
Φωνή βοώντος εν τη ερήμω, βέβαια. Η αλβανική κυβέρνηση και οι αρμόδιες αρχές κινήθηκαν και συνεχίζουν να κινούνται προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. Κόλποι όπως στην Παλάσα, στους Δρυμάδες, στο Γιαλό, στο Μοναστήρι της Κακομιάς, στο Μοναστήρι της Ακρόριζας, στου Αγίου Γεωργίου του Δέματος (πολύ πρόχειρη έρευνα σ’ αυτά διότι εμπεριστατωμένη δύναται να φέρει κι άλλα φέρει στο φως) ήδη μετατρέπονται ή είναι στα σκαριά η διαδικασία για να εκδοθούν οι άδειες δόμησης γιγαντιαίων τουριστικών εγκαταστάσεων.
Καταστροφή της πανίδας
Ο σεβασμός του περιουσιακού καθεστώτος των Ελλήνων μειονοτικών, των κανόνων αειφόρου ανάπτυξης, της αρχιτεκτονικής παράδοσης στο Ιόνιο, της αντισεισμικής προστασίας κ.α. είναι ανέκδοτο για την αλβανική κυβέρνηση και τις αλβανικές αρχές. Όλα αυτά, όμως, συντελούνται σε μία χώρα που όχι κάποτε στο απώτερο μέλλον, αλλά στο ορατό, θα είναι μέλος της ΕΕ.
Οι αρνητικές συνέπειες αυτών των αυθαιρεσιών στο περιβάλλον είναι άμεσες. Η συγκέντρωση πληθυσμού σε μια τόσο στενή λωρίδα γης (τα Ακροκεραύνια δεν επιτρέπουν ιδιαίτερη επικοινωνία με την ενδοχώρα) επιβαρύνει πολλαπλώς το Ιόνιο Πέλαγος. Κι αυτό, επειδή δεν υπάρχει καμιά μέριμνα στις σχετικές άδειες που εκδίδει η αλβανική Πολιτεία για τα τουριστικά θέρετρα που ανεγείρονται καθημερινά χωρίς τις παραμικρές προδιαγραφές.
Προ τετραετίας εξ άλλου ήρθε στο φως η τεράστια καταστροφή που υπέστη η πανίδα (μύδια και άλλα μαλάκια) στη Λιμνοθάλασσα του Βουθρωτού, κοντά στο ελληνοαλβανικά σύνορα. Η καταστροφή προέκυψε, διότι τα λύματα των Αγίων Σαράντα και των Εξαμιλίων διοχετεύτηκαν στο βιότοπο, χωρίς προηγούμενη επεξεργασία για να αποφύγει τα έξοδα η δημοτική επιχείρηση.
Παραβίαση συνθηκών
Κι αυτό, παρ’ ότι η Παγκόσμια Τράπεζα είχε χρηματοδοτήσει τη δημιουργία πιλοτικού σταθμού καθαρισμού λυμάτων. Οι αλβανικές αρχές απέδωσαν την καταστροφή στην Κλιματική Αλλαγή, στην άνοδο της θερμοκρασίας του νερού στη Λιμνοθάλασσα! Στο ίδιο σημείο πρόκειται να ανεγερθεί ένα τεράστιο τουριστικό συγκρότημα, καταπατώντας έκταση που ανήκει στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου.
Περιττό να πούμε, ότι παραβιάζονται όλες οι ευρωπαϊκές συνθήκες προστασίας υγροτόπων και πτηνών της Μεσογείου, τις οποίες έχει υπογράψει εννοείται και η Αλβανία, παρότι όχι ακόμα κράτος μέλος της ΕΕ. Ανάλογη υπόθεση είναι και αυτή του υπό κατασκευή αεροδρομίου, τουρκικών μάλιστα συμφερόντων, στον Κόλπο της Νάρτας στον Αυλώνα.
Η επιτυχία που είχαν περιβαλλοντολογικές οργανώσεις και οικολογικά κινήματα σε ό,τι αφορά στην προστασία του Αώου ποταμού στο τμήμα του κοντά στην Αδριατική (συμπτωματικά και πάλι τούρκικος όμιλος σχεδιάζει να κατασκευάσει φράγμα και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο) μπορεί να αποτελέσει θετικό προηγούμενο και παράδειγμα σε έναν αγώνα για την προστασία του Ιονίου Πελάγους, το οποίο περιβαλλοντολογικά δεν είναι μόνο αλβανική υπόθεση…
Η επιχείρηση αρπαγής συντελείται όλα αυτά τα χρόνια με κρατική συνδρομή και κυβερνητική κάλυψη. Τα κτηματολόγια και υποθηκοφυλακεία έχουν μετατραπεί στην ουσία σε μεταπράτες στην υπηρεσία των πελατών της κυβέρνησης του Έντι Ράμα. Χωρίς αυτό, βέβαια, να σημαίνει ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχαν πράξει το ίδιο. Απλώς τώρα τα πράγματα έχουν προσλάβει πρωτοφανείς διαστάσεις που δεν έχει προηγούμενο παγκοσμίως.
Οι φορείς της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, η “Ομόνοια” και το ΚΕΑΔ (Κόμμα Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) έχουν κατά καιρούς καταγγείλει και τεκμηριώσει με αδιάσειστα στοιχεία την συνεχιζόμενη λεηλασία. Οι θέσεις τους με τη συνδρομή της Ελλάδας έχουν βρει ανταπόκριση και θα επηρεάσουν την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας στην ΕΕ. Η λεηλασία αφορά κυρίως περιουσίες ομογενών, εκκλησιών και κυρίως μοναστηριών που αποτελούν τους μόνους ιστορικά και νομικά κατοχυρωμένους ιδιοκτήτες σ’ αυτές τις περιοχές.
Υφαρπαγές με κρατική βοήθεια
Η οργάνωση ερευνητών δημοσιογράφων ΟCCRP στις ΗΠΑ, που έγινε πολύ γνωστή με την αποκάλυψη της υπόθεση Panama Papers, είχε προ εβδομάδων μια ιδιαίτερα τεκμηριωμένη έρευνα για το πώς το γραφείο του πρωθυπουργού της Αλβανίας εμπλέκεται άμεσα σε υπόθεση υφαρπαγής, νομότυπης εγγραφής και αξιοποίησης στη συνέχεια έκτασης στον Κόλπο του Αυλώνα. Η υπόθεση αυτή αξίζει να αναλυθεί σε ένα επόμενο άρθρο πιο εκτενώς. Κι αυτό διότι η μέθοδος χρησιμοποιείται copy paste για πολλές άλλες υποθέσεις.
Η υφαρπαγή τεραστίων εκτάσεων σε όλους σχεδόν τους κόλπους και κολπίσκους των αλβανικών παραλίων στο Ιόνιο έχει τη συνέχεια σε προσχεδιασμένες μελέτες και σχετικές αποφάσεις για έκδοση αδειών της αλβανικής πολεοδομίας. Μάλιστα, λόγω του αυθαίρετου χαρακτηρισμού αυτών των “επενδύσεων” σαν στρατηγικές αναπτυξιακές, τυγχάνουν ειδικής μεταχείρισης και νομικής προστασίας με αποφάσεις της κυβέρνησης, της Βουλής και των αρμόδιων αρχών.
Τη συνοχή της όλης αλυσίδας υφαρπαγής εξασφαλίζει ο απόλυτος κεντρικός έλεγχος. Δεδομένου ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση απ’ το 2019 είναι ενός ανδρός αρχή, ούτε τυπικά δεν υπάρχει δυνατότητα να ασκηθεί ένσταση. Ως εκ τούτου, ψηφίσματα ανεξάρτητων θεσμών με συσσωρευμένη εμπειρία και υψηλό κύρος, όπως εν προκειμένω του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αποκτούν σημασία εμπεριστατωμένης έκθεσης και εργαλείου που δύναται αξιοποιηθεί.
Οι δεσμεύσεις της Αλβανίας
Πρόκειται για εναλλακτικό μέσο με σκοπό να ελεγχθεί η παράνομη πρακτική που ακολουθεί η κυβέρνηση Ράμα. Εξ άλλου, με τις ήδη υπογεγραμμένες συμφωνίες με την ΕΕ, η Αλβανία δεσμεύεται ως υποψήφια προς ένταξη χώρα να προλάβει τη δημιουργία πολεοδομικών και περιβαλλοντολογικών τετελεσμένων, όπως αυτά στους Αγίους Σαράντα και στα Εξαμίλια.
Το ψήφισμα του 2018 και οι ανάλογες επαναληπτικές αναφορές του ευρωκοινοβουλίου επισημαίνουν δύο παραμέτρους: Πρώτον, ότι δεν πρέπει να συνεχιστεί ο σχεδιαζόμενος οικοδομικός οργασμός στα παράλια του Ιονίου. Δεν είναι εξ άλλου το μοντέλο που πρέπει να επιλέξει η Αλβανία για την αειφόρο ανάπτυξη και τουριστική αξιοποίηση της περιοχής. Τούτο μάλιστα σε συνδυασμό με την προσοχή ώστε να μην μετατραπεί ο οικοδομικός-τουριστικός τομέας σε πλυντήριο βρώμικου χρήματος. Οι περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις επισημαίνονταν επίσης δεόντως.
Φωνή βοώντος εν τη ερήμω, βέβαια. Η αλβανική κυβέρνηση και οι αρμόδιες αρχές κινήθηκαν και συνεχίζουν να κινούνται προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. Κόλποι όπως στην Παλάσα, στους Δρυμάδες, στο Γιαλό, στο Μοναστήρι της Κακομιάς, στο Μοναστήρι της Ακρόριζας, στου Αγίου Γεωργίου του Δέματος (πολύ πρόχειρη έρευνα σ’ αυτά διότι εμπεριστατωμένη δύναται να φέρει κι άλλα φέρει στο φως) ήδη μετατρέπονται ή είναι στα σκαριά η διαδικασία για να εκδοθούν οι άδειες δόμησης γιγαντιαίων τουριστικών εγκαταστάσεων.
Καταστροφή της πανίδας
Ο σεβασμός του περιουσιακού καθεστώτος των Ελλήνων μειονοτικών, των κανόνων αειφόρου ανάπτυξης, της αρχιτεκτονικής παράδοσης στο Ιόνιο, της αντισεισμικής προστασίας κ.α. είναι ανέκδοτο για την αλβανική κυβέρνηση και τις αλβανικές αρχές. Όλα αυτά, όμως, συντελούνται σε μία χώρα που όχι κάποτε στο απώτερο μέλλον, αλλά στο ορατό, θα είναι μέλος της ΕΕ.
Οι αρνητικές συνέπειες αυτών των αυθαιρεσιών στο περιβάλλον είναι άμεσες. Η συγκέντρωση πληθυσμού σε μια τόσο στενή λωρίδα γης (τα Ακροκεραύνια δεν επιτρέπουν ιδιαίτερη επικοινωνία με την ενδοχώρα) επιβαρύνει πολλαπλώς το Ιόνιο Πέλαγος. Κι αυτό, επειδή δεν υπάρχει καμιά μέριμνα στις σχετικές άδειες που εκδίδει η αλβανική Πολιτεία για τα τουριστικά θέρετρα που ανεγείρονται καθημερινά χωρίς τις παραμικρές προδιαγραφές.
Προ τετραετίας εξ άλλου ήρθε στο φως η τεράστια καταστροφή που υπέστη η πανίδα (μύδια και άλλα μαλάκια) στη Λιμνοθάλασσα του Βουθρωτού, κοντά στο ελληνοαλβανικά σύνορα. Η καταστροφή προέκυψε, διότι τα λύματα των Αγίων Σαράντα και των Εξαμιλίων διοχετεύτηκαν στο βιότοπο, χωρίς προηγούμενη επεξεργασία για να αποφύγει τα έξοδα η δημοτική επιχείρηση.
Παραβίαση συνθηκών
Κι αυτό, παρ’ ότι η Παγκόσμια Τράπεζα είχε χρηματοδοτήσει τη δημιουργία πιλοτικού σταθμού καθαρισμού λυμάτων. Οι αλβανικές αρχές απέδωσαν την καταστροφή στην Κλιματική Αλλαγή, στην άνοδο της θερμοκρασίας του νερού στη Λιμνοθάλασσα! Στο ίδιο σημείο πρόκειται να ανεγερθεί ένα τεράστιο τουριστικό συγκρότημα, καταπατώντας έκταση που ανήκει στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου.
Περιττό να πούμε, ότι παραβιάζονται όλες οι ευρωπαϊκές συνθήκες προστασίας υγροτόπων και πτηνών της Μεσογείου, τις οποίες έχει υπογράψει εννοείται και η Αλβανία, παρότι όχι ακόμα κράτος μέλος της ΕΕ. Ανάλογη υπόθεση είναι και αυτή του υπό κατασκευή αεροδρομίου, τουρκικών μάλιστα συμφερόντων, στον Κόλπο της Νάρτας στον Αυλώνα.
Η επιτυχία που είχαν περιβαλλοντολογικές οργανώσεις και οικολογικά κινήματα σε ό,τι αφορά στην προστασία του Αώου ποταμού στο τμήμα του κοντά στην Αδριατική (συμπτωματικά και πάλι τούρκικος όμιλος σχεδιάζει να κατασκευάσει φράγμα και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο) μπορεί να αποτελέσει θετικό προηγούμενο και παράδειγμα σε έναν αγώνα για την προστασία του Ιονίου Πελάγους, το οποίο περιβαλλοντολογικά δεν είναι μόνο αλβανική υπόθεση…
Ο Ορφέας Μπέτσης γεννήθηκε και ζει στο Αργυρόκαστρο. Σπούδασε Γεωπονική στο Ανώτερο Αγρονομικό Ινστιτούτο της Κορυτσάς. Γράφει για ομογενειακά μέσα ενημέρωσης και συνδράμει σε προσπάθειες μετάφρασης από ελληνική στην αλβανική κι αντίστροφα των φορέων της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.
Αναδημοσίευση από /slpress.gr
Διαβάστε ακόμη:
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών