2 Αυγούστου 1943: 80 χρόνια από το Μακελειό της Γλύνας

Γράφει ο Παναγιώτης Μπάρκας

02 Αυγούστου 1943-02 Αυγούστου 2023. Και μετά από 80 χρόνια ο θείος μου, ο Χρίστος Τσέλιος, ο μικρότερος μεταξύ των 26 εν ψυχρό δολοφονημένων ανδρών της Γλύνας, φέρει ακόμα το μοιραίο τραύμα της χαριστικής βολής στον κρόταφο κοντά στο αριστερό φρύδι. Τα ξανθιά μαλλιά της πόλκας του δεν ήταν εύκολο να λιώσουν Τα βρήκαν άθιχτα όταν άνοιξαν τον τάφο του για να υποδεχτεί τον πατέρα του, 30 χρόνια μετά. (Στο τάφο του, κείτονται μαζί, ο παππούς του, ένας από τους πρωτεργάτες στο σχολικό κίνημα του 1933-35 και ο πατέρας του.) Ήταν μόλις 16 χρόνων. Και την τελευταία νύχτα της τρυφερής ζωής του, την 1η Αυγούστου 1943 κοιμήθηκε στη σπάρτινη προσκεφαλάδα γεμάτη με χειροβομβίδες. Τις αποκαλούσε «Μαυρομάτες» και ήξερε να τις χρησιμοποιήσει για την υπεράσπιση των χωριού από τους εχθρούς. Γενικότερα αποτελούσαν για την εποχή την εγγύηση για τη λευτεριά, την εθνική αξιοπρέπεια και την κοινωνική δικαίωση. Αλλά… εκείνη την ημέρα στον κλοιό των Ιταλών φασιστών και των Αλβανών εθνικιστών εν δράση, δεν τα κατάφερε…
Το Μακελειό της Γλύνας, αν και επαναλήφθηκε και σε άλλες περιπτώσεις σε βάρος επίσης των Ελλήνων Βορειοηπιερωτών, αποτελεί τον βαρύτερο φόρο αίματος που πλήρωσε ο Ελληνισμός της Αλβανίας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είχε καθαρά εθνικιστικά κίνητρα με απόηχο ίσως και μακρύτερα από τα τέλη του 19ου -αρχές του 20ου αιώνα. Τους εκτέλεσαν γιατί ήταν Έλληνες και γιατί ο ουρανός και η γης τους δε χωρούσαν άλλη ταυτότητα εκτός της ελληνικής. Οι Γλυνιώτες, όπως και όλοι γενικώς οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες, αν δεν είχαν ένα ξεκάθαρο ιδεολογικό εθνικό δόγμα, είχαν μέσα τους ένα καθάριο και γνήσιο εθνικό όραμα και προσδοκία, για το οποίο θυσίαζαν και τη ζωή τους. Οι Γλυνιώτες μέχρι αργά επί κομμουνιστικού καθεστώτος, αποτέλεσαν σοβαρό πονοκέφαλο για το καθεστώς. Είχαν μια στεντόρεια εθνική και θρησκευτική αντίσταση που φόβιζε τα πάντες. Ακριβώς στο τίμημα αυτό ανταποκρίνεται και η οργανωμένη αιματοχυσία των 25 ανδρών ηρώων του μακελειού της Γλύνας.

Το Μακελειό της Γλύνας αποτελεί ταυτόχρονα και μια ανθρώπινη αρχαιοελληνική τραγωδία με τους συγγενείς τους να φορτώνουν στα γαϊδούρια, τα ζεστά, άψυχα και αιματοβαμμένα κορμιά των παιδιών, των αδερφών, των συζύγων, για να τα μεταφέρουν από τον λάκκο της σφαγής στα σπίτια τους, για να γίνουν την επόμενη 25 κηδείες στο μικρό χωριό των 330 ψυχών!
Διεξήχθηκε εντούτοις, σε ένα ευρύτερο εθνικιστικό ανθελληνικό πλαίσιο.Την ίδια περίοδο οι ίδιες σκοτεινές δυνάμεις έκαψαν τα αρχοντικά των Ζαπαίων στο Λάμποβο και τα Ζωγράφεια Διδασκαλεία στο Κεστοράτι. Επίσης, «το ανταρτικο» θα σκοτώσει τότε τον Βασίλη Σαχίνη και θα κάψει τα σημαντικά αρχεία του Δήμου Αργυροκάστρου και της Ι. Μητρόπολης, με ό τι αυτό συνεπάγεται για τον Ελληνισμό και την ιστορία του, ειδικά του μέλλοντος.

Το Μακελειό της Γλύνας δεν συγκλόνισε μόνο το θεμέλιο του ιστού της κοινότητας των Ελλήνων, που μέχρι τότε ψάχνονταν για τον μονοπάτι του μέλλοντος της εθνικής τύχης, αλλά και το Ελληνικό και Αλβανικό ΕΑΜ, τους Γουγκοσλάβους και τους Άγγλους «συμβούλους» του αλβανικού ΕΑΜ και τους ίδιους τους Αλβανούς εθνικιστές. Τρεις μέρες μετά το Μακελειό και με την πρωτοβουλία των Ελλήνων της σκληρής γραμμής αυτοδιάθεσης, (ΜΑΒΗ) συνήλθε στο Κρρά η συνάντηση με την παράταξη της αυτοδιάθεσης μετά τον Πόλεμο (ΕΑΜ- μύθος της Κάρτας του Ατλαντικού), για να αποφασίσουν την ενίσχυση των δομών αυτοάμυνας στις ελληνικές κοινότητες και τη συνέχιση της συζήτησης για περεταίρω αποφάσεις σε ένα ευρύτερο συνέδριο. Πρόκειται για το Συνέδριο της Μεμόραχης, στις 08 Αυγούστου 1943 που αποφάσισε την ίδρυση του Στρατηγείου της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.

ΠΟΙΟΥΣ ΦΟΒΙΣΕ Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Η εξέλιξη αυτή φόβισε μέχρι το μεδούλι το αλβανικό και ελληνικό ΕΑΜ. Έβλεπαν τον ξεσηκωμό των Ελλήνων στον πόλεμο, αλλά σε ένα κίνημα που αποχτούσε καθαρά εθνική χροιά και όλα προς τα εκεί βάδιζαν. Όμως με τις υποδείξεις του ελληνικού ΕΑΜ και με καραμέλα τον χάρτη του Ατλαντικού (που έλεγε χωρίς να είναι κάπου γραμμένο, ότι δλδ οι εθνικές μειονότητες θα αγωνίζονταν στον ΕΑΜ κάθε χώρας ώστε μετά τον πόλεμο να έκαναν χρήση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης) το μακελειό της Γλύνας αξιοποιήθηκε για την ενσωμάτωση των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών στο αλβανικό ΕΑΜ.
Κατάφεραν να το απαλλάξουν από τα εθνικιστικά κίνητρα και να το αντιμετωπίσουν ως ένα μοχλό στην υπηρεσία της κομμουνιστικής ιδεολογίας και των στόχων των φορέων της.
Φοβήθηκαν και οι Γιουγκοσλάβοι σύμβουλοι του αλβανικού ΕΑΜ, διότι έβλεπαν ότι μια ριζοσπαστική εξέλιξη των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών θα είχε παρόμοιο αντίκτυπο και στο Κοσσυφοπέδιο. Φοβήθηκαν και οι Άγγλοι παρατηρητές, οι οποίοι είχαν υποσχεθεί στο Χότζα την ενιαία Αλβανία υπό την ηγεσία του με αντάλλαγμα την παροχή των υπηρεσιών του στο ανατολικό μπλοκ.

ΕΜΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ ΣΒΗΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Πέρασαν όμως 80 χρόνια από τότε και εμείς δεν καταφέραμε ακόμα να αρθρώσουμε πραγματικό λόγο και να αποκαταστήσουμε την ιστορική αλήθεια, να διαβάσουμε τα ξεκάθαρα μηνύματα. Δεν καταφέραμε να μετατρέψουμε το θλιβερό αυτό γεγονός σε ένα ορόσημο στην εθνική μας ιστορία, σημείο εθνικής ενότητας, ομοψυχίας και εθνικής επαγρύπνησης και εγρήγορσης. Απεναντίας! Καθημερινά δείχνουμε την αναξιότητά μας σε άνοδο….. την δουλικότητά μας προς πάσα κατεύθυνση!
Επί κομμουνιστικού καθεστώτος το γεγονός μνημονεύτηκε στο πλαίσιο της κομμουνιστικής ιδεολογίας. Το καθεστώς φρόντισε να αφαιρέσει από το γεγονός την ουσιαστική διάσταση, την σφαγή των 25 λόγω της ελληνικής τους εθνικής υπόστασης. Έδειχνε όμως με το δάχτυλο, χωρίς να αναφέρει τα ονόματά τους, τους πραγματικούς οργανωτές της θηριωδίας, τους οποίους και είχε εκτελέσει.
Ο Χότζα μάλιστα, για να καταφέρει την εξομοίωση των Ελλήνων στην αλβανική κομμουνιστική ιδεολογία, δλδ την αντιμετώπιση ως Αλβανούς πολίτες, αλλά που μιλούν ελληνικά, αφαίρεσε από τον ιστορικό και θαυματουργό ναό του Αγίου Δημητρίου της Γλύνας, την μαρμάρινη πλάκα όπου αναγράφονταν η αφιέρωση του χορηγού ανέγερσης του ναού, Γεώργιου Τσέλιου (Ντίνη) (συγγενής του θείου μου) και την χρησιμοποίησε για την αναμνηστική στήλη αφιερωμένη στους δικούς μας ήρωες. Στο πίσω μέρος της μαρμάρινης αυτής πλάκας έγραψε στην ελληνική τα 25 ονόματα των ηρώων μας (απλώς θύματα για το καθεστώς).

Η ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΗΡΩΝ ΜΑΣ!
Σήμερα, ενώ οι αυτουργοί της σφαγής μας στη Γλύνα απόχτησαν από το κράτος την επίσημη τιμητική θέση ηρωποίησης, οι δικοί μας ήρωες αντιμετωπίζονται ακόμα με την κομμουνιστική ιδεολογία και νοοτροπία σε βάρος της εθνικής μας υπόστασης, ή και χειρότερα. Σήμερα, θα πρέπει να είχε οργανωθεί ένα ευρύτερο επιστημονικό συμπόσιο, το οποίο θα έβαζε στη θέση τους τα πράγματα. Αποτελεί ειρωνεία το γεγονός ότι περιμένουμε τους βετεράνους του αλβανικού ΕΑΜ για να αποτίσουμε φόρο τιμής σ΄αυτή την εθνική μας θυσία!

Διαβάστε ακόμη

Σχόλια