Ο Έντι Ράμα, η πορεία προς την ΕΕ και η αλβανική πολιτική σκηνή: Μεταρρύθμιση ή συγκέντρωση εξουσίας;

Τουλάχιστον επιφανειακά, η Αλβανία διατηρεί την ευρωπαϊκή της φιλοδοξία ζωντανή, σε μια περιοχή όπου ο ενθουσιασμός για την ΕΕ έχει εδώ και καιρό ξεθωριάσει. Στις εκλογές της 11ης Μαΐου, ο Έντι Ράμα και το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SP) κατάφεραν ακόμη μία νίκη, στηριζόμενοι στη ρητορική της ευρωπαϊκής ένταξης και στην απουσία οργανωμένης αντι-ευρωπαϊκής φωνής.
Αυτό το "ευρωπαϊκό όνειρο", ωστόσο, καλύπτει μια βαθύτερη πραγματικότητα: μια πολιτική σκηνή με περιορισμένη εναλλαγή εξουσίας και έναν πρωθυπουργό που συγκεντρώνει όλο και περισσότερη δύναμη στα χέρια του. Από τη συμφωνία για στρατόπεδα προσφύγων με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, μέχρι την απαγόρευση του TikTok, ο Ράμα φαίνεται να χειρίζεται την Αλβανία ως πεδίο πειραματισμού για διεθνή ζητήματα, συχνά χωρίς διαφάνεια ή εσωτερική διαβούλευση.

Ευρώπη ως εργαλείο πολιτικής νομιμοποίησης
Η φιλοευρωπαϊκή στάση παραμένει κυρίαρχη στην αλβανική κοινωνία. Στο γήπεδο, δύο μέρες πριν τις εκλογές, κυμάτιζαν σημαίες της ΕΕ, εν μέσω πολιτικών ομιλιών και μουσικών εμφανίσεων. Ο Ράμα, χρησιμοποιώντας το σύνθημα «Η Αλβανία στην ΕΕ έως το 2030», χτίζει μια εικόνα ηγέτη-οραματιστή, προβάλλοντας τη διεθνή αναγνώρισή του ως επιβεβαίωση της επιτυχίας του στο εσωτερικό.
Αλλά αυτή η αφήγηση αγνοεί τη στασιμότητα της διαδικασίας ένταξης. Οι γεωπολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ έχουν μετατοπιστεί, ενώ η έλλειψη μεταρρυθμίσεων στα Δυτικά Βαλκάνια επιβραδύνει περαιτέρω τη διαδικασία. Ο Ράμα επιλέγει να «πουλήσει» τη δική του ερμηνεία αυτής της στασιμότητας ως ενεργή πολιτική στρατηγική.

Η αντιπολίτευση σε κρίση, ο Ράμα σε άνοδο
Ο πολιτικός του αντίπαλος, Σαλί Μπερίσα, είναι φιγούρα αντιφατική. Παρά τις κατηγορίες διαφθοράς και την κατ' οίκον περιορισμό του, καταφέρνει να διατηρεί επιρροή, αντιγράφοντας τακτικές του Ντόναλντ Τραμπ και παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως διωκόμενο από ένα καθεστώς. Η υποστήριξη του από ένα μέρος της αντιπολίτευσης μαρτυρά την έλλειψη πολιτικής ανανέωσης στην Αλβανία, καθώς τα ίδια πρόσωπα κυριαρχούν εδώ και δεκαετίες.
Ωστόσο, το γεγονός ότι το Ειδικό Σώμα Κατά της Διαφθοράς (SPAK) έχει διερευνήσει και άτομα του περιβάλλοντος Ράμα δείχνει ότι υπάρχουν θεσμικά αντίβαρα. Αν και περιορισμένα, δημιουργούν ελπίδες για σταδιακή εμβάθυνση της διαφάνειας.

Νέες δυνάμεις, αλλά όχι νέα πολιτική πραγματικότητα
Η είσοδος νέων κομμάτων και οι θεσμικές καινοτομίες – όπως η ψήφος της διασποράς και οι πιο ανοιχτοί εκλογικοί κατάλογοι – δεν άλλαξαν ουσιαστικά το σκηνικό. Τα νέα πρόσωπα κατάφεραν να κερδίσουν μόλις τέσσερις έδρες στο κοινοβούλιο. Αν και αυτές οι προσπάθειες προσέφεραν ένα πιο φρέσκο αφήγημα, δεν κατάφεραν να απειλήσουν την κυριαρχία των δύο μεγάλων κομμάτων.

Μια δημοκρατία υπό έλεγχο ή υπό διαμόρφωση;
Η Αλβανία του Ράμα είναι μια χώρα γεμάτη αντιφάσεις: πρόθυμη να ενταχθεί στην ΕΕ, αλλά με εγχώρια προβλήματα που δεν συνάδουν με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Η διατήρηση του δημοκρατικού πλαισίου εξαρτάται λιγότερο από τις υποσχέσεις εξωτερικής πολιτικής και περισσότερο από το αν η εσωτερική πολιτική μπορέσει να σπάσει τον φαύλο κύκλο του δικομματισμού και της συγκέντρωσης εξουσίας.
Η ερώτηση παραμένει ανοιχτή: Ποιος ελέγχει την εξουσία του Έντι Ράμα; Ίσως η απάντηση δεν βρίσκεται μόνο στην κάλπη, αλλά και στην ποιότητα των θεσμών.

Διαβάστε ακόμη

* Η σημασία του σαρωτικού ανασχηματισμού στην Αλβανία

* Η αρχή του τέλους για τον Έντι Ράμα;

* Τα Τίρανα -και οι διαδηλωτές- προετοιμάζονται για την Σύνοδο ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων

👉 Εγγραφείτε στο κανάλι του Apenadi.Blogspot στο Youtube