Η Εκστρατεία στην Ελλάδα και η Ανατροπή των Γερμανικών Σχεδίων κατά της Σοβιετικής Ένωσης

Πώς η ελληνική αντίσταση καθυστέρησε την Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα και επηρέασε την πορεία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

Η ελληνική αντίσταση απέναντι στην ιταλική εισβολή τον Οκτώβριο του 1940 και στη συνέχεια η εμπλοκή της Γερμανίας στον ελληνικό και βαλκανικό χώρο, αποτελούν κρίσιμα σημεία καμπής στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρότι συχνά υποτιμάται στη διεθνή ιστοριογραφία, η ελληνική εκστρατεία είχε βαθύτατες στρατηγικές επιπτώσεις, καθυστερώντας την επίθεση της Γερμανίας κατά της Σοβιετικής Ένωσης και συμβάλλοντας, έμμεσα αλλά ουσιαστικά, στην αποτυχία της κατάληψης της Μόσχας.

Στις 28 Οκτωβρίου 1940, ο Μουσολίνι επιτίθεται απρόκλητα στην Ελλάδα από την Αλβανία. Η αντίδραση των Ελλήνων ήταν όχι μόνο ακαριαία, αλλά και εντυπωσιακά επιτυχής. Οι ιταλικές δυνάμεις αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, ενώ ο ελληνικός στρατός τους καταδίωξε έως τα εδάφη της Αλβανίας. Αυτή η απροσδόκητη εξέλιξη εξανάγκασε τη Γερμανία να επέμβει στρατιωτικά, για να διασφαλίσει την πτέρυγα του Άξονα στα Βαλκάνια.

Η επίθεση της Γερμανίας κατά της Σοβιετικής Ένωσης είχε προγραμματιστεί για τις 15 Μαΐου 1941, όμως η ανάγκη επέμβασης στη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα οδήγησε σε αναβολή έως τις 22 Ιουνίου 1941. Οι μάχες στην ηπειρωτική Ελλάδα και, κυρίως, η Μάχη της Κρήτης, καθυστέρησαν κρίσιμα τη στρατιωτική προετοιμασία.
Ο ίδιος ο Χίτλερ, υπαγορεύοντας τη διαθήκη του το 1945, δήλωσε:
«Αν οι Ιταλοί δεν είχαν επιτεθεί κατά της Ελλάδος και δεν χρειάζονταν την βοήθειά μας, ο πόλεμος θα είχε πάρει διαφορετική τροπή. Θα είχαμε προλάβει να κατακτήσουμε το Λένινγκραντ και τη Μόσχα πριν μας πιάσει το ρωσικό ψύχος».

Η ίδια εκτίμηση δεν ανήκει μόνο στον Χίτλερ, αλλά συμμερίζεται από όλους τους κορυφαίους στρατιωτικούς και πολιτικούς συνεργάτες του:
  • Ο στρατάρχης Βίλχελμ Κάιτελ μιλά για καθοριστική απώλεια δύο μηνών και για στρατεύματα που ακινητοποιήθηκαν «μόλις δύο μίλια από τη Μόσχα».
  • Ο αρχιναύαρχος Έριχ Ραίντερ παραδέχεται πως η ελληνική εκστρατεία οδήγησε άμεσα στην αναβολή της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα.
  • Ο υπουργός εξοπλισμών Άλμπερτ Σπέερ τονίζει πως οι απώλειες των γερμανών αλεξιπτωτιστών στην Κρήτη στέρησαν τη δυνατότητα χρήσης τους στο Ανατολικό Μέτωπο.
  • Ο ναύαρχος Κουρτ Άσμαν, ο υποστράτηγος Χέλμουτ Γκράινερ, ο στρατηγός Φραντς Χάλντερ και ο αντιστράτηγος Βάρλιμοντ καταγράφουν στα αρχεία τους την καθυστέρηση και τις συνέπειές της στο Ανατολικό Μέτωπο.
  • Ο γερμανός πρέσβυς Καρλ Ρίτερ παραδέχεται: «Η καθυστέρηση εκείνη εστοίχισε στους Γερμανούς τη μάχη του χειμώνος ενώπιον της Μόσχας, όπου και εχάθη ο πόλεμος».
Η εκστρατεία στην Ελλάδα, που διήρκεσε 216 ημέρες (28.10.1940 – 31.05.1941), αποτέλεσε μακράν την πιο ανθεκτική αντίσταση μικρού κράτους απέναντι στις δυνάμεις του Άξονα. Η Ελλάδα υπέστη απώλειες περίπου 10% του πληθυσμού της, ποσοστό δραματικά υψηλότερο από χώρες όπως η Γαλλία (2%), η Πολωνία (1,8%) και η Γιουγκοσλαβία (1,7%).
Η καθυστέρηση στην έναρξη της επίθεσης κατά της Σοβιετικής Ένωσης είχε ως αποτέλεσμα:
  • Την έγκαιρη αναδιάταξη του Κόκκινου Στρατού,
  • Την ενίσχυση της άμυνας της Μόσχας,
  • Και, το σημαντικότερο, την έλευση του σκληρού ρωσικού χειμώνα, ο οποίος παρέλυσε τις γερμανικές επιχειρήσεις.
Η συμβολή της Ελλάδας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξε υπερπολλαπλάσια του μεγέθους της. Η ηρωική της άμυνα όχι μόνο ανέτρεψε τον σχεδιασμό του Άξονα στα Βαλκάνια, αλλά και καθυστέρησε κρίσιμα την επίθεση στη Σοβιετική Ένωση, επηρεάζοντας εν τέλει την ίδια την έκβαση του πολέμου.
Η ιστορική συνείδηση και η διεθνής αναγνώριση οφείλουν να αποδώσουν στην Ελλάδα τη θέση που της αξίζει ως στρατηγικό και ηθικό ανάχωμα στην πορεία της ναζιστικής επέκτασης.

Διαβάστε ακόμη

Σχόλια