Η πολιτική σκηνή της Αλβανίας συγκλονίζεται τις τελευταίες εβδομάδες από την υπόθεση που αφορά την απομάκρυνση του Έριον Βελίαϊ από τη θέση του Δημάρχου Τιράνων. Ο τρεις φορές εκλεγμένος δήμαρχος, ο οποίος κέρδισε και τις εκλογές του 2023 με άνετη πλειοψηφία, βρέθηκε αντιμέτωπος με μια διαδικασία που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Έντι Ράμα και ολοκληρώθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για την καθαίρεσή του.
Η διαδικασία αυτή δεν περιορίστηκε μόνο στο επίπεδο της εκτελεστικής εξουσίας. Είχε προηγηθεί ψηφοφορία στο Δημοτικό Συμβούλιο των Τιράνων, όπου, με τις ψήφους του Σοσιαλιστικού Κόμματος, της αντιπολίτευσης αλλά και μικρότερων συμμάχων, προτάθηκε η απομάκρυνση του Βελίαϊ. Παράλληλα, ο Ράμα είχε ήδη ανακοινώσει από τον Σεπτέμβριο την πρόθεσή του να στηρίξει την Ογέρτα Μανταστιρίου ως υποψήφια των Σοσιαλιστών στις επερχόμενες έκτακτες εκλογές.
Ωστόσο, το Σύνταγμα της Αλβανίας, και συγκεκριμένα το άρθρο 115, προβλέπει σαφώς ότι κάθε αιρετό όργανο τοπικής αυτοδιοίκησης μπορεί να απομακρυνθεί μόνο για σοβαρές παραβιάσεις του Συντάγματος ή των νόμων, και ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου μπορεί να προσβληθεί εντός 15 ημερών ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Το σημαντικότερο είναι ότι η απλή κατάθεση προσφυγής έχει ως αποτέλεσμα την αυτόματη αναστολή της απόφασης απομάκρυνσης, μέχρι την τελική κρίση του Δικαστηρίου.
Ο Βελίαϊ κινήθηκε εγκαίρως, καταθέτοντας προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Το Δικαστήριο ανακοίνωσε την καταχώριση της υπόθεσης και τον ορισμό εισηγητή, διευκρινίζοντας ότι η δημοσίευση της καταχώρισης ισοδυναμεί με επίσημη ειδοποίηση όλων των εμπλεκόμενων θεσμών. Έτσι, σύμφωνα με το Σύνταγμα, η καθαίρεση του δημάρχου θεωρείται παγωμένη έως ότου εκδοθεί οριστική απόφαση.
Αυτό δημιουργεί ένα περίπλοκο θεσμικό σκηνικό. Ο Πρωθυπουργός έχει ήδη ενημερώσει την Κεντρική Εκλογική Επιτροπή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την «κενή θέση» στον Δήμο Τιράνων. Ωστόσο, ο Πρόεδρος δεν μπορεί να ορίσει ημερομηνία εκλογών όσο εκκρεμεί η κρίση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Ταυτόχρονα, οι προθεσμίες του εκλογικού νόμου καθιστούν δύσκολη, αν όχι αδύνατη, τη διεξαγωγή εκλογών εντός του χρονικού πλαισίου που προβλέπεται.
Η υπόθεση Βελίαϊ δεν αφορά μόνο μια προσωπική πολιτική μάχη, αλλά ανοίγει και μια συζήτηση για τις ισορροπίες μεταξύ των θεσμών στην Αλβανία. Η κυβέρνηση, τοπικά συμβούλια, το Συνταγματικό Δικαστήριο και ο Πρόεδρος καλούνται να κινηθούν σε ένα πλαίσιο που απαιτεί αυστηρή τήρηση του Συντάγματος, προκειμένου να αποφευχθεί μια θεσμική κρίση με ευρύτερες συνέπειες.
Αν το Δικαστήριο αποφασίσει υπέρ του Βελίαϊ, εκείνος θα συνεχίσει κανονικά τη θητεία του. Αν όμως επικυρωθεί η καθαίρεση, τότε η χώρα θα οδηγηθεί σε έκτακτες εκλογές για τον σημαντικότερο δήμο της, με τον Σοσιαλιστικό μηχανισμό ήδη έτοιμο να στηρίξει τη νέα υποψηφιότητα.
Μέχρι τότε, η πρωτεύουσα της Αλβανίας παραμένει σε αναμονή, με τους πολίτες της να παρακολουθούν ένα πολιτικό θρίλερ που φέρνει στο προσκήνιο το πόσο καθοριστικός είναι ο ρόλος του Συνταγματικού Δικαστηρίου στη διασφάλιση της νομιμότητας και της δημοκρατικής τάξης.
Η διαδικασία αυτή δεν περιορίστηκε μόνο στο επίπεδο της εκτελεστικής εξουσίας. Είχε προηγηθεί ψηφοφορία στο Δημοτικό Συμβούλιο των Τιράνων, όπου, με τις ψήφους του Σοσιαλιστικού Κόμματος, της αντιπολίτευσης αλλά και μικρότερων συμμάχων, προτάθηκε η απομάκρυνση του Βελίαϊ. Παράλληλα, ο Ράμα είχε ήδη ανακοινώσει από τον Σεπτέμβριο την πρόθεσή του να στηρίξει την Ογέρτα Μανταστιρίου ως υποψήφια των Σοσιαλιστών στις επερχόμενες έκτακτες εκλογές.
Ωστόσο, το Σύνταγμα της Αλβανίας, και συγκεκριμένα το άρθρο 115, προβλέπει σαφώς ότι κάθε αιρετό όργανο τοπικής αυτοδιοίκησης μπορεί να απομακρυνθεί μόνο για σοβαρές παραβιάσεις του Συντάγματος ή των νόμων, και ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου μπορεί να προσβληθεί εντός 15 ημερών ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Το σημαντικότερο είναι ότι η απλή κατάθεση προσφυγής έχει ως αποτέλεσμα την αυτόματη αναστολή της απόφασης απομάκρυνσης, μέχρι την τελική κρίση του Δικαστηρίου.
Ο Βελίαϊ κινήθηκε εγκαίρως, καταθέτοντας προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Το Δικαστήριο ανακοίνωσε την καταχώριση της υπόθεσης και τον ορισμό εισηγητή, διευκρινίζοντας ότι η δημοσίευση της καταχώρισης ισοδυναμεί με επίσημη ειδοποίηση όλων των εμπλεκόμενων θεσμών. Έτσι, σύμφωνα με το Σύνταγμα, η καθαίρεση του δημάρχου θεωρείται παγωμένη έως ότου εκδοθεί οριστική απόφαση.
Αυτό δημιουργεί ένα περίπλοκο θεσμικό σκηνικό. Ο Πρωθυπουργός έχει ήδη ενημερώσει την Κεντρική Εκλογική Επιτροπή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την «κενή θέση» στον Δήμο Τιράνων. Ωστόσο, ο Πρόεδρος δεν μπορεί να ορίσει ημερομηνία εκλογών όσο εκκρεμεί η κρίση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Ταυτόχρονα, οι προθεσμίες του εκλογικού νόμου καθιστούν δύσκολη, αν όχι αδύνατη, τη διεξαγωγή εκλογών εντός του χρονικού πλαισίου που προβλέπεται.
Η υπόθεση Βελίαϊ δεν αφορά μόνο μια προσωπική πολιτική μάχη, αλλά ανοίγει και μια συζήτηση για τις ισορροπίες μεταξύ των θεσμών στην Αλβανία. Η κυβέρνηση, τοπικά συμβούλια, το Συνταγματικό Δικαστήριο και ο Πρόεδρος καλούνται να κινηθούν σε ένα πλαίσιο που απαιτεί αυστηρή τήρηση του Συντάγματος, προκειμένου να αποφευχθεί μια θεσμική κρίση με ευρύτερες συνέπειες.
Αν το Δικαστήριο αποφασίσει υπέρ του Βελίαϊ, εκείνος θα συνεχίσει κανονικά τη θητεία του. Αν όμως επικυρωθεί η καθαίρεση, τότε η χώρα θα οδηγηθεί σε έκτακτες εκλογές για τον σημαντικότερο δήμο της, με τον Σοσιαλιστικό μηχανισμό ήδη έτοιμο να στηρίξει τη νέα υποψηφιότητα.
Μέχρι τότε, η πρωτεύουσα της Αλβανίας παραμένει σε αναμονή, με τους πολίτες της να παρακολουθούν ένα πολιτικό θρίλερ που φέρνει στο προσκήνιο το πόσο καθοριστικός είναι ο ρόλος του Συνταγματικού Δικαστηρίου στη διασφάλιση της νομιμότητας και της δημοκρατικής τάξης.
Διαβάστε ακόμη

Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών