Ημέρα της Νεολαίας σε μια Αλβανία που μένει χωρίς νέους

Κάθε 8η Δεκεμβρίου η Αλβανία στρέφει το βλέμμα πίσω, στις μέρες του 1990, όταν οι φοιτητές της φοιτητούπολης βγήκαν στους δρόμους και αψήφησαν ένα αυταρχικό καθεστώς που έμοιαζε ακλόνητο. Οι φωνές τους για ελευθερία και δημοκρατία άνοιξαν την πόρτα προς μια νέα εποχή και καθιέρωσαν αυτή την ημέρα ως σύμβολο των αγώνων της νεολαίας.
Τριανταπέντε χρόνια μετά, όμως, η επέτειος αυτή επισκιάζεται από ένα οξύμωρο: η χώρα που γιορτάζει τους νέους της, χάνει τους νέους της.

Δραματική συρρίκνωση: Μια γενιά που φεύγει
Η Αλβανία αντιμετωπίζει μια από τις πιο έντονες δημογραφικές κρίσεις στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η ηλικιακή ομάδα 15–29 ετών έχει μειωθεί κατά περίπου 45% μέσα σε 13 χρόνια. Μια πτώση που δεν προκύπτει μόνο από τη χαμηλή γεννητικότητα, αλλά κυρίως από τη μαζική μετανάστευση.
  • Ένας στους τέσσερις Αλβανούς πλέον ζει στο εξωτερικό.
  • Η συντριπτική πλειονότητα των νέων βλέπει τη μετανάστευση ως μοναδική λύση.
  • Περιοχές της χώρας χάνουν κάθε χρόνο εκατοντάδες μαθητές και φοιτητές.
Η Αλβανία γερνά με ταχύτητα, ενώ ταυτόχρονα αδειάζει.

Νέοι εκτός συστήματος: Η γενιά που χάνεται σιωπηλά
Περισσότεροι από το 25% των νέων βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας, μια από τις υψηλότερες αναλογίες στην περιφέρεια. Δεν πρόκειται απλώς για στατιστικά στοιχεία, αλλά για χαμένες ευκαιρίες, ανεκμετάλλευτο ταλέντο και τελικά για μια οικονομία που στερείται το πιο ζωτικό της δυναμικό.
Η αναντιστοιχία ανάμεσα στις δεξιότητες που απαιτεί η αγορά και σε εκείνες που παράγει το εκπαιδευτικό σύστημα εντείνει το αδιέξοδο. Όλο και περισσότεροι νέοι αισθάνονται ότι η χώρα δεν τους προσφέρει το μέλλον που αναζητούν.

Πανεπιστήμια υπό πίεση: Διαφθορά και χαμηλή ποιότητα
Τα αλβανικά πανεπιστήμια παλεύουν να διατηρήσουν κύρος και αξιοπιστία. Προβλήματα διαφθοράς, ανεπαρκής χρηματοδότηση, περιορισμένη έρευνα και ελλιπής σύνδεση με τις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας σπρώχνουν χιλιάδες νέους σε πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Η αντίφαση είναι καθαρή: όσα περισσότερα προσόντα αποκτούν οι νέοι, τόσο πιο ισχυρή γίνεται η επιθυμία τους να φύγουν.

Μια οικονομία που δεν κρατά τους νέους της
Αν και η αλβανική οικονομία παρουσιάζει ανάπτυξη, η ανάπτυξη αυτή δεν μεταφράζεται σε ποιοτικές ευκαιρίες για τους νέους. Χαμηλοί μισθοί, ασταθείς θέσεις εργασίας, περιορισμένες προοπτικές εξέλιξης και ένα περιβάλλον συχνά επιβαρυμένο από πελατειακές πρακτικές, ωθούν τους νέους στο εξωτερικό.
Η μετανάστευση δεν είναι πλέον μια επιλογή, αλλά μια ανάγκη.

Το παράδοξο της 8ης Δεκεμβρίου
Η Ημέρα της Νεολαίας κινδυνεύει να γίνει μια γιορτή χωρίς νεολαία. Τιμάται μια γενιά που πάλεψε για την αλλαγή, ενώ η γενιά που καλείται να συνεχίσει αυτόν τον αγώνα συρρικνώνεται χρόνο με τον χρόνο.
Η Αλβανία γιορτάζει τη νεολαία, αλλά μένει χωρίς αυτήν.

Προκλήσεις και αναγκαίες αλλαγές
Για να αποκτήσει πραγματικό νόημα η 8η Δεκεμβρίου, η χώρα πρέπει να επενδύσει σε:
  • Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με ποιότητα, διαφάνεια και σύνδεση με την αγορά εργασίας.
  • Βελτίωση των συνθηκών εργασίας, με αξιοπρεπείς μισθούς και ευκαιρίες εξέλιξης.
  • Θεσμική αξιοπιστία και καταπολέμηση της διαφθοράς.
  • Στήριξη της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.
Χωρίς αυτές τις παρεμβάσεις, η χώρα κινδυνεύει να παραμείνει με αναμνήσεις ενός ηρωικού παρελθόντος αλλά χωρίς το ανθρώπινο δυναμικό για να χτίσει το μέλλον.

Το στοίχημα του μέλλοντος
Η Αλβανία δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στη μνήμη του 1990. Χρειάζεται ένα νέο συμβόλαιο με τους νέους της· ένα συμβόλαιο που τους δίνει λόγο να μείνουν, να εργαστούν, να δημιουργήσουν και να ονειρευτούν μέσα στη χώρα τους.
Γιατί, αν η Αλβανία χάσει τη νεολαία της, χάνει όχι μόνο τον πληθυσμό της—χάνει τον ίδιο της τον ορίζοντα.

Διαβάστε ακόμη

Σχόλια