Η Αρμενική Γενοκτονία στο μικροσκόπιο της Ιστορίας

Το Αρμενικό Ζήτημα και η γενοκτονία –σε αντίθεση με το Ελληνικό Ζήτημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τη γενοκτονία των ελληνικών πληθυσμών– έχει διερευνηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό από ιστοριογραφικής άποψης. Σε διεθνές επίπεδο το ιστορικό γεγονός ήταν γνωστό από τα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου τόσο με την έκδοση του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών που είχε επιμεληθεί ο Άρνολντ Τόιμπι, όσο κι από τις εκθέσεις του Γερμανού ιεραπόστολου Γιοχάννες Λέπσιους. Όμως, η μεγάλη ιστοριογραφική παραγωγή θα αρχίσει μετά το 1970 και θα οφείλεται στην ενεργοποίηση των Αρμένιων της διασποράς.

Η ανάδειξη του θέματος στην Ελλάδα θα ξεκινήσει από τις αρμενικές οργανώσεις με τη συμβολή Αρμένιων μελετητών, όπως ο Αγαμπατιάν Οχανές-Σαρκίς, ο Ιωσήφ Κασεσιάν κ.ά. Ως πρώτη σχετική έκδοση μπορεί να θεωρηθεί το βιβλίο “Τα απομνημονεύματα του Ναϊμ Μπέη“, που εξέδωσε το 1965 μια αρμενική οργάνωση. Το 1967 εκδόθηκε μια πραγματική ιστορία του Λεόν Ζαβόν Σουρμελιάν. Το 1972 θα εκδοθεί το κλασικό βιβλίο “Η Σμύρνη στις φλόγες” της Αμερικανο-Αρμένιας ιστορικού Μάρτζορι Χαουζπιάν και έκτοτε θα γνωρίσει απανωτές εκδόσεις.

Τρία χρόνια αργότερα εκδόθηκε το “Αρμενία 1915: Μια υποδειγματική γενοκτονία” του Ζαν-Μαρί Καρζού. Τη δεκαετία του 1980 το ελληνικό κοινό θα έρθει σε επαφή με περισσότερα έργα για τους Αρμένιους και τη γενοκτονία. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια από αυτά, όπως τα κείμενα της Ανζέλ Κουρτιάν (1980), ένα πρώτο κείμενο για τη Γενοκτονία από κοινωνιολογικής σκοπιάς του Βαχάκν Νταντριάν (1982), το έργο του μεγάλου Αρμένιου ιστορικού Ρίτσαρντ Χοβανεσιάν (1984) και τα απομνημονεύματα του Χένρι Μοργκεντάου (1989). Σημαντικό υπήρξε το βιβλίο του Μίλτου Παγτζιλόγλου (1988) που αναφερόταν από κοινού στη Γενοκτονία Ελλήνων και Αρμενίων. Την ίδια χρονιά εκδόθηκε και το βιβλίο του Αγαμπατιάν Οχανές-Σαρκίς για το Αρμενικό Ζήτημα.

Κατά τη δεκαετία του 1990 η εκδοτική παραγωγή θα συνεχιστεί. Το 1990 εκδόθηκαν οι μαρτυρίες της Κουρτιάν, το τρίτομο του Βερφέλ Φραντς για την τραγωδία του Μουσά Νταγ, ο Αρμενικός Απελευθερωτικός Αγώνας του Ιωσήφ Κασεσιάν, καθώς και το κλασικό βιβλίο για τις φρικαλεότητες κατά των Αρμενίων που επιμελήθηκε ο Τόιμπι (1995). Η εκδοτική δραστηριότητα την επόμενη περίοδο αρχίζει με την αυτοβιογραφική προσέγγιση της Γενοκτονίας του Πήτερ Μπαλακιάν (2000). Δύο χρόνια αργότερα εκδίδεται το κλασικό έργο για την Ιστορία της Αρμενικής Γενοκτονίας του Βακάχν Νταντριάν (2002).

Το 2007, το ελληνικό κοινό έχει στην διάθεσή του το κλασικό έργο του Τούρκου ιστορικού Τανέρ Ακσάμ “Μια επαίσχυντη πράξη“. Το 2014 μεταφράζετε και εκδίδεται στα ελληνικά το κορυφαίο βιβλίο του Φουάτ Ντουντάρ με τίτλο “Ο κώδικας της σύγχρονης Τουρκίας. Η μηχανική των εθνοτήτων της ‘Ενωση και Πρόοδος’ 1913-1918”, όπου κάνει μια βαθύτατη ανάλυση της ψυχογραφίας των στελεχών του Σωματείου Ένωσης και Προόδου, γνωστών ως Νεότουρκων, που υπήρξαν οι σχεδιαστές και εκτελεστές των γενοκτονιών των Χριστιανικών Λαών της Ανατολής την περίοδο 1913-1922.

Διαβάστε τη συνέχεια στο SLpress

Διαβάστε ακόμη:

* Ο Μπάιντεν αναγνώρισε την Γενοκτονία των Αρμενίων

* Οι Βλάχοι της Αλβανίας και η ελληνικότητά τους

* Η σχοινοβασία του Ερντογάν στην Ουκρανία

* Πως κατέστρεψαν τους αρμενικούς S-300 οι Αζέροι – Το μπορούν οι Τούρκοι με τους ελληνικούς;

👉Κάντε εγγραφή στο κανάλι apenadi blogspot στο youtube για να βλέπετε πρώτοι τα βίντεο μας.