Ισχύ αυτό και για την Κάτω Επισκοπή, δ.λ.δ. η ονομασία του χωριονυμίου προήλθε από τη μεταφορά της έδρας του Επισκόπου Δρυινουπόλεως, μετά την καταστροφή της, το 558 από τις ορδές του Τοτύλα (ερείπιά της σώζονται πλησίον του χωριού Γορίτσα).
Το χωριό της Άνω Επισκοπής είναι από τα ομορφότερα χωριά της Δρόπολης. Είναι ένα. από τα πέντε χωριά της Μαύρης Ρίζας, αλλά από τα αρχοντικότερα των πέντε και με αριστοκρατικούς τρόπους συμπεριφοράς και άλλου είδους ηθικής.
Δεν θέλει συζήτηση, ότι αυτό το χωριό είναι από τα αρχαιότερα χωριά όχι μόνον της Ρίζας. Ο δρόμος Γράψη - Άνω Επισκοπή ακόμη σήμερα ονομάζεται “βασιλικόδρομος”, πράγμα που σημαίνει ότι, επί Βυζάντιου υπήρχε αυτός ο δρόμος και που οδοιπόροι και καραβάνια για την Πόλη περνούσαν από εκεί, με προορισμό την πρώτευσα του Βυζαντίου.
«... πληροφορούμεθα. την ύπαρξιν κατά τον 12ον – 13ον αιώνα των πολλών δροπολίτικων χωριών, μεταξύ αυτών και της Άνω Επισκοπής. Τοιαύτα λείψανα των βυζαντινών χρόνων, σώζονται είς όλην σχεδόν την επαρχίαν Δροπόλεως, συγκεκριμένως δε είς την Γορίτσαν, υπό τους πρόποδας του κατά τον παρελθόντα αιώνα ...” γράφει ο Αραβαντινός στο «Χρονικό της Ηπείρου»
Στην εκκλησία του χωριού κάποτε είχε την έδρα του το Επισκοπάτο της Δρυινουπόλεως. Από τον τρόπο κατασκευής η εκκλησία δείχνει να είναι πολύ παλιά. Οι τοίχοι είναι κτισμένοι με πέτρα, ενώ η μεγάλη αψίδα με τούβλα και διακοσμημένη με τόξα από τούβλα. Πάνω στη διαμορφωμένη στέγη τώρα υψώνεται ο ταμπουράς, κτισμένος με πέτρα και μια σειρά από τούβλα. Στη δεύτερη φάση ανήκει η κατασκευή της νότιας και ανατολικής πτέρυγας κατά τον 13- 14 αιώνα (παρόμοια με του Αγίας Θεοδώρας στην Άρτα της Ελλάδας.)
Το μνημείο παρουσιάζει ενδιαφέρον σχετικά με την ογκώδες κατασκευή. Απ’ αυτά κι άλλα στοιχεία, πάντα σε σύγκριση με παρόμοια μνημεία της Βουλγαρίας και της Κέρκυρας, η εκκλησία δείχνει να είναι χτισμένη στα τέλη του 12-ου αιώνα μ.Χ.
Πρέπει επίσης να παραδεχτούμε, ότι η Άνω Επισκοπή είχε σε όλα τα ζωτικά σημεία μεγάλη διαφορά μεταξύ χωριών της Ρίζας. Προπαντός στην παιδεία και τον πολιτισμό, αυτό το χωριό έπαιζε πάντοτε το πρώτο βιολί”.
Εάν προσέξουμε την παιδεία πριν 2-3 αιώνες διαπιστώνουμε ότι αυτό το χωριό, από το 1872 είχε την λεγάμενη Κεντρική Σχολή, όπου φοιτούσαν και παιδιά από τα γύρω χωριά, όπως η Κάτω Επισκοπή, η Γλύνα, το Ραντάτες και η Βραχογοραντζή.
Αργότερα απόκτησε Αλληλοδιδακτική Σχολή και Ανώτερη Δημοτικού. Δίδαξαν ο Νεοκλής Λιανίδης από Δούβιανη, 1887- 1900, και το 1901-1902, ο Δημήτρης Γκιώκας από το Δέλβινο. Τα σχολεία αυτά έχουν ενισχυθεί για μεγάλο διάστημα από την Αρχιεπισκοπή και την εκκλησία του χωριού.
Πάντοτε η Άνω Επισκοπή έχει διακριθεί για ομίλους λαογραφίας με εξαιρετικό ταλέντο ερμηνείας. Η Άνω Επισκοπή είναι όντως και το μεγαλύτερο χωριό της Ρίζας. Το 1990 είχε 448 άτομα πληθυσμό με περίπου 113 οικογένειες, ενώ το 2005 είχε εγγεγραμμένους στο ληξιαρχείο 520 άτομα με περίπου 127 οικογένειες. Βεβαίως σαν όλα τα βορειοηπειρωτικά χωριά, μετά το 1990 είχε και αυτό μεγάλη μεταναστευτική αιμορραγία.
Το χωριό φημίζεται και για τις ΄πολλές εκκλησίες και βακούθφια όπως η εκκλησία των Ταξιαρχών, η Αγία Μαρίνα, η Αγία-Παρασκευή, ο Άγιος-Νικόλαος, ο Άγιος-Αθανάσιος, ο Άγιος-Δημήτριος, ο Άγιος- Ιωάννης, Γέννηση της Θεοτόκου (Παναγία),
Λευτέρης Κοντός
sfeva.gr
Διαβάστε ακόμη:
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών