Τι σημαίνει για μένα η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου

Γεια σου, φίλε μου Πιτσιρίκο,
Σήμερα είναι η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, και είναι μια μέρα που έχει και για μένα ξεχωριστή σημασία. Γιατί, σαν σήμερα, πριν 32 χρόνια, τραβήχτηκε αυτή η φωτογραφία.

Αυτή η φωτογραφία, για όσους δεν την έχουν ξαναδεί, δεν είναι απλά μια φωτογραφία από το διάστημα. Είναι η λεγόμενη φωτογραφία “Η αχνή μπλε τελεία”, και είναι η φωτογραφία που τράβηξε το ερευνητικό σκάφος της NASA, Voyager 1, ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου στις 14 Φεβρουαρίου του 1990.
Η φωτογραφία τραβήχτηκε από μια απόσταση περίπου 6 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, δηλαδή, 2 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων μετά τον τελευταίο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, τον Ποσειδώνα, συνεχίζοντας το ταξίδι του προς το βαθύ διάστημα.

Το Voyager 1 συνεχίζει να βρίσκεται σε λειτουργία, 44 χρόνια μετά την έναρξη του διαστημικού του ταξιδιού, και συνεχίζει να επικοινωνεί με την NASA, δεχόμενο εντολές και στέλνοντας δεδομένα για ό,τι καταγράφει με τους σένσορές του και τον φωτογραφικό του φακό.
Στην φωτογραφία αυτή, αν σκύψει κανείς πάνω στην οθόνη -έβαλα και ένα βελάκι για να μην χαθείτε- θα παρατηρήσει μια αχνο-μπλε τελεία σε μέγεθος μικρότερη από αυτή ενός pixel, να αιωρείται πάνω σε μια ακτίνα φωτός.

Έχοντας ολοκληρώσει την πρωταρχική του αποστολή και φτάνοντας στα όρια του ηλιακού μας συστήματος, δόθηκε η εντολή στο Voyager 1 να στρέψει την κάμερά του προς τα πίσω και να τραβήξει μια τελευταία φωτογραφία από την Γη, πριν χαθεί για πάντα στο βαθύ και ψυχρό διάστημα του σύμπαντος.
Ο τίτλος της φωτογραφίας, “Η αχνή μπλε τελεία”, είναι εμπνεύσεως του Καρλ Σάγκαν, του αστρονόμου της NASA που ήταν ένας από τους εμπνευστές και υπεύθυνους της αποστολής, και ο άνθρωπος που έδωσε την εντολή ώστε ο Voyager 1 να γυρίσει την κάμερα και να τραβήξει αυτή τη φωτογραφία.
Ο Καρλ Σάγκαν ήταν επίσης συγγραφέας και σπουδαίος διανοητής, αφιερώνοντας τον ελεύθερό του χρόνο μακριά από τις αποστολές της NASA για να φέρει την επιστήμη και την κριτική, ανεξάρτητη σκέψη, στα σαλόνια του μέσου ανθρώπου. Ένας σπουδαίος εκλαϊκευτής της επιστημονικής γνώσης.

Στο ομώνυμο βιβλίο του, ο Καρλ Σάγκαν γράφει τα εξής, κοιτάζοντας αυτή τη φωτογραφία:
Κοίταξε ξανά αυτή την τελεία. Είναι το εδώ. Είναι το σπίτι μας. Είμαστε εμείς οι ίδιοι. Πάνω σε αυτή την τελεία, όλοι οι άνθρωποι που αγαπάς, όλοι οι άνθρωποι που γνωρίζεις, όλοι οι άνθρωποι για τους οποίους έχεις ακούσει, κάθε άνθρωπος που έχει υπάρξει ποτέ, έχουν ζήσει τις ζωές τους.
Το άθροισμα της χαράς και της οδύνης, χιλιάδες σίγουρες θρησκείες, ιδεολογίες, και οικονομικά δόγματα, κάθε κυνηγός και συλλέκτης, κάθε ήρωας και κάθε δειλός, κάθε δημιουργός και κάθε καταστροφέας πολιτισμών, κάθε βασιλιάς και κάθε χωρικός, κάθε ερωτευμένο ζευγάρι, κάθε μητέρα και κάθε πατέρας, κάθε ελπιδοφόρο παιδί, κάθε εφευρέτης και κάθε εξερευνητής, κάθε δάσκαλος ηθικής, κάθε διεφθαρμένος πολιτικός, κάθε “σούπερ-σταρ”, κάθε “ανώτατος ηγέτης”, κάθε άγιος και κάθε αμαρτωλός στην ιστορία του είδους μας, έχει ζήσει εδώ, πάνω σε έναν κόκκο σκόνης που αιωρείται πάνω σε μια αχτίδα φωτός.

Η Γη είναι μια πολύ μικρή σκηνή σε μια πελώρια κοσμική αρένα. Σκέψου όλα αυτά τα ποτάμια αίματος που χύθηκαν από όλους αυτούς τους στρατηγούς και τους αυτοκράτορες, ώστε, μέσα στη δόξα και τον θρίαμβο, να γίνουν προσωρινοί αφέντες ενός κλάσματος μιας τελείας. Σκέψου όλες τις ατελείωτες βιαιότητες που έχουν διαπραχθεί από τους κατοίκους μιας γωνιάς αυτού του pixel, σε κάποιους άλλους, ελαχίστως διαφορετικούς κατοίκους μιας άλλης γωνιάς του, πόσο συχνές είναι οι παρεξηγήσεις τους, πόσο πρόθυμοι είναι να σκοτώσουν ο ένας τον άλλον, και πόσο πυρετώδη είναι τα μίση τους.
Οι αλαζονείες μας, η υπεροψία μας, η ψευδαίσθηση ότι έχουμε κάποια προνομιακή θέση στο σύμπαν ως άνθρωποι, αμφισβητούνται από αυτό το σημείο αχνού φωτός. Ο πλανήτης μας είναι ένας μοναχικός κόκκος στο περιβάλλον κοσμικό σκοτάδι.

Μέσα στην αφάνειά μας, σε όλο αυτό το κενό, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι θα έρθει βοήθεια από αλλού, να μας σώσει από τους εαυτούς μας.
Η Γη είναι ο μοναδικός πλανήτης που γνωρίζουμε, έως τώρα, όπου έχει ζωή. Δεν υπάρχει πουθενά αλλού, τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον, όπου το είδος μας μπορεί να μεταναστεύσει. Να επισκεφθεί, ναι. Να εποικίσει, όχι ακόμα. Θέλουμε δεν θέλουμε, για την ώρα, η Γη είναι το μόνο μέρος που μπορούμε να σταθούμε.
Έχει ειπωθεί ότι η αστρονομία είναι μια ταπεινωτική εμπειρία, που φτιάχνει χαρακτήρα. Δεν υπάρχει, ίσως, καλύτερη απόδειξη για την ανοησία της ανθρώπινης έπαρσης, από αυτή τη μακρινή φωτογραφία του μικρού μας κόσμου. Για μένα, υπογραμμίζει την ευθύνη μας να συμπεριφερόμαστε με περισσότερη καλοσύνη ο ένας στον άλλον, και το να διατηρήσουμε και να αγαπήσουμε την αχνή μπλε τελεία, το μοναδικό σπίτι που έχουμε γνωρίσει ποτέ.


Καρλ Σάγκαν, Η Αχνή Μπλε Τελεία, 1994

Αυτή είναι η σημασία της σημερινής ημέρας για μένα, της ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου. Ας θυμηθούμε και πάλι την φωτογραφία που μας τράβηξε σαν σήμερα ο Voyager 1 -κάποιοι από εμάς ήμασταν ήδη εκεί τότε- και ας γιορτάσουμε ένα άλλο είδος αγάπης. Ένα είδος αγάπης τόσο πολύτιμης, που δεν μπορεί να εκφραστεί σε χρήματα, και δεν πωλείται σε κανένα ανθοπωλείο και σε κανένα κοσμηματοπωλείο, πριν είναι πολύ αργά, και η αγάπη αυτή γλιστρήσει μέσα από τα χέρια μας. Της αγάπης για τον συνάνθρωπο, και για την Γη, το μοναδικό σπίτι που έχουμε γνωρίσει ποτέ.

Από το μακρινό και ηλιόλουστο Αμστελόδαμο, με αγάπη.
Κώστας

Υ.Γ. Ο Καρλ Σάγκαν πέθανε από μυελοδυσπλασία, μετά από δύο χρόνια αγώνα και τρεις μεταμοσχεύσεις μυελού από την αδερφή του, στις 20 Δεκεμβρίου του 1996. Αλλά η μνήμη του και η συνεισφορά του θα παραμείνουν ζωντανά παραδείγματα, για όσο ακόμα υπάρχει φως πάνω σε αυτή την μικρή αχνή μπλε τελεία. Ευχαριστούμε Καρλ.

(Φίλε Κώστα, μαζί σου, μαζί με τον Καρλ. Την αγάπη μου.)

πηγή: /pitsirikos.net

Διαβάστε ακόμη:

Σχόλια