%20%CE%9B%CE%B5%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B1%CF%82.png)
Ο Ναός πριν την κατάρρευση.
Το Μοναστήρι αποτελεί ανασύσταση παλαιότερης μικρότερης Μονής. Τη σημερινή της μορφή πήρε από τον Ιερομόναχο Γερμανό ο οποίος την ανακαίνισε εκ θεμελίων, γι’ αυτό έκτοτε η Μονή τιτλοφορείται με το όνομά του. Η θεμελίωση του Καθολικού (μοναστηριακός ναός) όπως μαρτυρά και η επιγραφή στον δυτικό τοίχο πάνω από την είσοδο έγινε το 1797. Η ιστόρησις του ναού, η διακόσμηση δηλαδή με αγιογραφίες πραγματοποιήθηκε το 1801.
Η θεματολογία, τα χρώματα και η καλλιτεχνική επιμέλεια έκαναν το μοναστήρι περιάκουστο και σημαντικό σε βαθμό που γλίτωσε και από το αθεϊστικό δικτατορικό κράτος του Χότζα. Ο σπουδαίος αυτός αγιογράφος, που ο χρωστήρας του ακόμα και σήμερα μετά από τόσα βάσανα στους τοίχους εντυπωσιάζει και αφήνει ενεό τον προσκυνητή-παρατηρητή, καταγόταν από τα Άνω Πεδινά των Ιωαννίνων (Άνω Σουδενά πριν την μετονομασία). Ονομαζόταν Λάζαρος και είχε δύο βοηθούς, τον ανηψιό του Λάζαρο και τον μαθητή του Γεώργιο.
Το Μοναστήρι αποτελεί ανασύσταση παλαιότερης μικρότερης Μονής. Τη σημερινή της μορφή πήρε από τον Ιερομόναχο Γερμανό ο οποίος την ανακαίνισε εκ θεμελίων, γι’ αυτό έκτοτε η Μονή τιτλοφορείται με το όνομά του. Η θεμελίωση του Καθολικού (μοναστηριακός ναός) όπως μαρτυρά και η επιγραφή στον δυτικό τοίχο πάνω από την είσοδο έγινε το 1797. Η ιστόρησις του ναού, η διακόσμηση δηλαδή με αγιογραφίες πραγματοποιήθηκε το 1801.
Η θεματολογία, τα χρώματα και η καλλιτεχνική επιμέλεια έκαναν το μοναστήρι περιάκουστο και σημαντικό σε βαθμό που γλίτωσε και από το αθεϊστικό δικτατορικό κράτος του Χότζα. Ο σπουδαίος αυτός αγιογράφος, που ο χρωστήρας του ακόμα και σήμερα μετά από τόσα βάσανα στους τοίχους εντυπωσιάζει και αφήνει ενεό τον προσκυνητή-παρατηρητή, καταγόταν από τα Άνω Πεδινά των Ιωαννίνων (Άνω Σουδενά πριν την μετονομασία). Ονομαζόταν Λάζαρος και είχε δύο βοηθούς, τον ανηψιό του Λάζαρο και τον μαθητή του Γεώργιο.
Βορεινός τοίχος. Ολόσωμες παραστάσεις Αγίων. Μεγαλομάρτυς Μερκούριος, Στρατιωτικός Άγιος φέρων τόξο, βέλος ασπίδα και δόρυ. Άγιος Χριστοφόρος, ο οποίος μεταφέρει τον Χριστό στην πλάτη του, θεωρείται προστάτης των οδηγών και ο Άγιος Προκόπιος.
Η Μονή είχε πάντα δραστήριο και πρωτεύοντα ρόλο στα πράγματα του τόπου, γιατί πάντα διακονούσαν σ’ αυτήν δυναμικοί Ηγούμενοι και η περιουσία της ήταν μεγάλη, εντός και μακράν, αν λάβουμε υπόψιν ότι είχε κτήματα μέχρι και στο Ιάσιο στη Βλαχία (Ρουμανία). Σε αυτήν κατέφυγαν, κρύφτηκαν και διασώθηκαν έπειτα από δωροδοκία του Ηγουμένου προς τους Τούρκους οι πρωτεργάτες της εξεγέρσεως του Λυκουρσίου το 1878, ενώ το 1912, ο επαναστάτης οπλαρχηγός Γιάννης Πουτέτσης είχε στήσει εκεί το αρχηγείο του.
Με έξοδα της Μονής λειτουργούσε στον ίδιο χώρο η Κεντρική Αστική Σχολή, ένας φάρος γνώσης για όλη την ευρύτερη περιοχή, ως συνέχεια του πρώτου σχολείου που ίδρυσε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στον Νάρθηκα του Αϊ-Νικόλα στο Χαλιοπούλι. Ο Νερόμυλος στου Χάβου ανήκε επίσης στη Μονή. Τα γεφύρια του χωριού στον Άγιο Γεώργιο και στον Άγιο Χαράλαμπο χτίστηκαν δι’ εξόδων της Μονής. Σημαντικό επίσης υπήρξε και το βιβλιοδετείο που λειτούργησε και κάλυπτε τις ανάγκες όχι μόνο της περιοχής αλλά και ευρύτερα.
Μοναχοί υπήρχαν μέχρι το 1930. Έκτοτε επιστατούσαν οι εφημέριοι του χωριού. Μέχρι τελευταία πρόλαβαν και οι παππούδες μας το καζάνι της Μονής που έβγαζαν τη ρακή. Το έκλειναν με τη σειρά και το έπαιρναν πληρώνοντας το ανάλογο νοίκι.
Ο χρόνος, η εγκατάλειψη, η φυγή του πληθυσμού από το χωριό και η αδράνεια των υπηρεσιών, αφού ο Ναός είχε χαρακτηριστεί Μνημείο Πολιτισμού και ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας, έφτασαν δυστυχώς στην κατάρρευσή του, τον χειμώνα του 2017. Ό,τι δυστυχώς άντεξε στα 50 χρόνια του αδίστακτου Χότζα κατέρρευσε σε μέρες θρησκευτικής ελευθερίας και οικονομικής ευμάρειας…
Η Μονή είχε πάντα δραστήριο και πρωτεύοντα ρόλο στα πράγματα του τόπου, γιατί πάντα διακονούσαν σ’ αυτήν δυναμικοί Ηγούμενοι και η περιουσία της ήταν μεγάλη, εντός και μακράν, αν λάβουμε υπόψιν ότι είχε κτήματα μέχρι και στο Ιάσιο στη Βλαχία (Ρουμανία). Σε αυτήν κατέφυγαν, κρύφτηκαν και διασώθηκαν έπειτα από δωροδοκία του Ηγουμένου προς τους Τούρκους οι πρωτεργάτες της εξεγέρσεως του Λυκουρσίου το 1878, ενώ το 1912, ο επαναστάτης οπλαρχηγός Γιάννης Πουτέτσης είχε στήσει εκεί το αρχηγείο του.
Με έξοδα της Μονής λειτουργούσε στον ίδιο χώρο η Κεντρική Αστική Σχολή, ένας φάρος γνώσης για όλη την ευρύτερη περιοχή, ως συνέχεια του πρώτου σχολείου που ίδρυσε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στον Νάρθηκα του Αϊ-Νικόλα στο Χαλιοπούλι. Ο Νερόμυλος στου Χάβου ανήκε επίσης στη Μονή. Τα γεφύρια του χωριού στον Άγιο Γεώργιο και στον Άγιο Χαράλαμπο χτίστηκαν δι’ εξόδων της Μονής. Σημαντικό επίσης υπήρξε και το βιβλιοδετείο που λειτούργησε και κάλυπτε τις ανάγκες όχι μόνο της περιοχής αλλά και ευρύτερα.
Μοναχοί υπήρχαν μέχρι το 1930. Έκτοτε επιστατούσαν οι εφημέριοι του χωριού. Μέχρι τελευταία πρόλαβαν και οι παππούδες μας το καζάνι της Μονής που έβγαζαν τη ρακή. Το έκλειναν με τη σειρά και το έπαιρναν πληρώνοντας το ανάλογο νοίκι.
Ο χρόνος, η εγκατάλειψη, η φυγή του πληθυσμού από το χωριό και η αδράνεια των υπηρεσιών, αφού ο Ναός είχε χαρακτηριστεί Μνημείο Πολιτισμού και ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας, έφτασαν δυστυχώς στην κατάρρευσή του, τον χειμώνα του 2017. Ό,τι δυστυχώς άντεξε στα 50 χρόνια του αδίστακτου Χότζα κατέρρευσε σε μέρες θρησκευτικής ελευθερίας και οικονομικής ευμάρειας…
Ο Ναός λίγο μετά την κατάρρευση.
Ένα χρόνο μετά την κατάρρευση κατασκευάστηκε μετά από πολύ αγώνα, κόπους και εμπόδια και χάρις στο ενδιαφέρον και στη βοήθεια που προσέφερε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ. Αναστάσιος, παρά τις οικονομικές δυσκολίες της εποχής, το στέγαστρο ώστε να προφυλαχθεί ό,τι απέμεινε από το καθολικό. Το στέγαστρο και οι υπόλοιπες παρεμβάσεις (υποστυλώματα, καθαρισμοί από μπάζα εσωτερικά και εξωτερικά κτλ.) ήταν οι πρώτες ενέργειες που έγιναν, στο μέτρο που επετράπη από το Υπουργείο Πολιτισμού, για να διασωθεί ό,τι απέμεινε από τον ναό. Το καλοκαίρι του 2018 χτίστηκε ο νότιος τοίχος που είχε καταρρεύσει μαζί με την οροφή. Έτσι το κτήριο «έδεσε» και αποφεύχθηκε η ολική κατάρρευσή του.
Ένα χρόνο μετά την κατάρρευση κατασκευάστηκε μετά από πολύ αγώνα, κόπους και εμπόδια και χάρις στο ενδιαφέρον και στη βοήθεια που προσέφερε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ. Αναστάσιος, παρά τις οικονομικές δυσκολίες της εποχής, το στέγαστρο ώστε να προφυλαχθεί ό,τι απέμεινε από το καθολικό. Το στέγαστρο και οι υπόλοιπες παρεμβάσεις (υποστυλώματα, καθαρισμοί από μπάζα εσωτερικά και εξωτερικά κτλ.) ήταν οι πρώτες ενέργειες που έγιναν, στο μέτρο που επετράπη από το Υπουργείο Πολιτισμού, για να διασωθεί ό,τι απέμεινε από τον ναό. Το καλοκαίρι του 2018 χτίστηκε ο νότιος τοίχος που είχε καταρρεύσει μαζί με την οροφή. Έτσι το κτήριο «έδεσε» και αποφεύχθηκε η ολική κατάρρευσή του.
Η σημερινή κατάσταση του Ναού με το προστατευτικό στέγαστρο.
Ευχαριστίες πρέπουν στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αργυροκάστρου κ. Δημήτριο και τους συνεργάτες του για όσα έπραξαν. Ιδιαίτερα, στον κ. Ορφέα Μπέτση που ήταν παρών σε όλες τις ενέργειες και κατέβαλε τα μέγιστα.
Άρης-Χρήστος Μπίτας
Πηγές – ΠαραπομπέςΜπαράς Β., Το Δέλβινο της Βορείου Ηπείρου και οι γειτονικές του περιοχές, Αθήνα 1966 (Επιμέλεια Λ. Βρανούση)
Γιοχάλας Τίτος, Έβερτ Λίζα, Στη γη του Πύρρου. Διαχρονικός ελληνισμός στην Αλβανία, Αθήνα 1993
Ορθόδοξα Μνημεία στη Βόρειο Ήπειρο, Επτά Ημέρες, ένθετο Κυριακάτικης Καθημερινής, 1998
Εφημερίδα ο Παλμός της Λεσινίτσας
Πηγή: www.lesinitsa.gr
Ευχαριστίες πρέπουν στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αργυροκάστρου κ. Δημήτριο και τους συνεργάτες του για όσα έπραξαν. Ιδιαίτερα, στον κ. Ορφέα Μπέτση που ήταν παρών σε όλες τις ενέργειες και κατέβαλε τα μέγιστα.
Άρης-Χρήστος Μπίτας
Πηγές – ΠαραπομπέςΜπαράς Β., Το Δέλβινο της Βορείου Ηπείρου και οι γειτονικές του περιοχές, Αθήνα 1966 (Επιμέλεια Λ. Βρανούση)
Γιοχάλας Τίτος, Έβερτ Λίζα, Στη γη του Πύρρου. Διαχρονικός ελληνισμός στην Αλβανία, Αθήνα 1993
Ορθόδοξα Μνημεία στη Βόρειο Ήπειρο, Επτά Ημέρες, ένθετο Κυριακάτικης Καθημερινής, 1998
Εφημερίδα ο Παλμός της Λεσινίτσας
Πηγή: www.lesinitsa.gr
Σχετικές Δημοσιεύσεις
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών