Γράφει ο Στέλιος Φενέκος
Θεωρώ ότι η προσφυγή σε πολεμική σύγκρουση μεταξύ δύο χωρών οφείλεται εν πολλοίς στην αποτυχία της πολιτικής και της διπλωματίας.
Αποτυγχάνοντας οι πολιτικοί να διαχειριστούν τις απαιτήσεις της ειρήνης (η προετοιμασία της κοινωνίας και της χώρας ολόκληρης, στρατηγικά και επιχειρησιακά για να ενασκεί ισχυρή αποτροπή, είναι στοιχείο της ειρηνικής προσπάθειας διαχείρισης της οιασδήποτε αντιπαλότητας), βρίσκονται στο σημείο να καλύψουν την αδυναμία τους αναλαμβάνοντας τον ιστορικό ρόλο να αναλάβουν πολεμικές ενέργειες για να διαφυλάξουν τα συμφέροντα της χώρας τους.
Και ενδύονται τον μανδύα της αναγκαιότητας, της υπευθυνότητας, των ηθικών αρχών που προασπίζονται και του ιστορικού ρόλου και του ηγέτη που δεν διστάζει να διατάξει πόλεμο για να υποστηρίξει την πατρίδα του.
Οι σκέψεις αυτές έχουν απασχολήσει φιλοσόφους, διανοητές, ιστορικούς και πολιτικούς επιστήμονες επί αιώνες.
Η προσφυγή στον πόλεμο ως αποτυχία της πολιτικής και της διπλωματίας αποτελεί στην σκέψη τους μια θέση με ισχυρή ηθική και ρεαλιστική βάση.
Η πολιτική και η διπλωματία έχουν ως πρωταρχικό στόχο τη αποτροπή (και την εκτεταμένη με συμμαχίες) και σε περίπτωση αποτυχία της, την διαχείριση των συγκρούσεων μέσω διαλόγου, διαπραγμάτευσης και αμοιβαίων συμβιβασμών.
Όταν αυτές οι διαδικασίες αποτυγχάνουν, η σύγκρουση κλιμακώνεται και ο πόλεμος αναδεικνύεται ως το έσχατο μέσο, το οποίο παραδοσιακά δικαιολογείται από την ανάγκη διασφάλισης εθνικών συμφερόντων ή επιβίωσης.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΤΡΟΠΗΣ
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η αποτροπή αποτελεί κρίσιμο στοιχείο μιας ειρηνικής στρατηγικής. Η ισχυρή αμυντική ικανότητα (στρατηγικά και επιχειρησιακά και με στρατηγική επάρκεια μέσων και προσωπικού) και η σαφής πρόθεση να χρησιμοποιηθεί ως μέσο προστασίας της χώρας, μπορεί να αποτρέψει έναν αντίπαλο από την επιδίωξη πολεμικών ενεργειών.
Σε αυτό το πλαίσιο, η αποτροπή λειτουργεί ως μέσο διατήρησης της ειρήνης.
Η αποτυχία της αποτροπής, (και της εκτεταμένης με συμμαχίες), πολύ συχνά οδηγεί στη σύγκρουση.
Η ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ
Οι ηγέτες που δεν κατάφεραν να πάρουν έγκαιρα τις δύσκολες αποφάσεις για να αποτρέψουν τον πόλεμο, επειδή απέτυχαν να προετοιμάσουν την κοινωνία και να διαχειριστούν το πολιτικό πόλεμο και την στρατηγική προετοιμασία της χώρας τους για προστασία της ειρήνης, καταλήγουν συνήθως να επικαλούνται το αίσθημα της ιστορικής ευθύνης.
Παρουσιάζουν τον εαυτό τους ως προστάτες της κοινωνίας, των ηθικών αξιών, των παραδόσεων και της ιστορίας, που αναγκάζονται να αναλάβουν δύσκολες αποφάσεις για να διασφαλίσουν το μέλλον της χώρας τους.
Αυτή η ρητορική είναι συχνά αποτελεσματική στο να συσπειρώσει την κοινή γνώμη και να νομιμοποιήσει γενικευμένες πολεμικές στρατιωτικές ενέργειες, ενώ έχουν αποτύχει να αξιοποιήσουν τα όπλα που μπορεί να λειτουργήσουν αποτρεπτικά για μία γενικευμένη πολεμική σύγκρουση (όπως είναι ο πολιτικός, οικονομικός και διπλωματικός πόλεμος, οι συμμαχίες, η αμυντική και τεχνολογική επάρκεια, η συνοχή της κοινωνίας, οι κρίσεις, οι μικροσυγκρούσεις κλπ.)
ΤΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΗΘΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΕΊΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΠΌ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ
Παρόλα αυτά, η καταφυγή στον πόλεμο ως τελευταίο οχυρό (που όπως περιγράψαμε βασίζεται σε πολλές ενδιάμεσες αποτυχίες) συνοδεύεται από τεράστιο ανθρώπινο, ηθικό και οικονομικό κόστος.
Το κόστος ενός πολέμου, σε κάθε επίπεδο, είναι υπερ-πολλαπλάσιο του κόστους αποτροπής και διατήρησης της ειρήνης.
Η αποτροπή και οι ειρηνικές πολιτικές δεν είναι χωρίς κόστος, αλλά είναι κατανεμημένο με σταθερότητα και προσφέρουν μια πιο σταθερή βάση για την ευημερία και την πρόοδο.
Η ιστορία έχει δείξει ότι οι κοινωνίες που επενδύουν στην ειρήνη και την αποτροπή αποφεύγουν όχι μόνο το άμεσο κόστος του πολέμου, αλλά και τις μακροχρόνιες συνέπειές του, οι οποίες μπορεί να είναι καταστροφικές όχι μόνο για τις εμπλεκόμενες χώρες αλλά και για την ευρύτερη διεθνή κοινότητα.
ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ
Ο πόλεμος είναι μια οδυνηρή απόδειξη των ορίων της πολιτικής.
Η πρόκληση για τις κοινωνίες είναι να δημιουργήσουν δομές, στρατηγική επάρκεια και θεσμούς που να προάγουν τη διαρκή ειρήνη και να αποτρέπουν την γενικευμένη πολεμική αντιπαράθεση.
Οι ηγέτες, από την πλευρά τους, φέρουν την ευθύνη να αξιοποιούν κάθε δυνατό μέσο για την αποφυγή της, αναγνωρίζοντας ότι η μεγαλύτερη επιτυχία της πολιτικής είναι η διατήρηση της ειρήνης.
Και σε κάθε περίπτωση, το κόστος της αποτροπής, της στρατηγικής επάρκειας και ετοιμότητας για προστασία της ειρήνης, είναι μικρότερο από κάθε πλευρά από το κόστος και τις επιπτώσεις ενός γενικευμένου πολέμου.
Διαβάστε ακόμη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών