Πέραν της μέριμνας να δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες και να αναβαθμίσουμε τη δημόσια, αλλά και την ιδιωτική εκπαίδευση στη μητρική γλώσσα μας, εισηγηθήκαμε στο Υπουργείο Παιδείας της χώρας ολοκληρωμένες προτάσεις για τη βελτίωση ρυθμιστικών διατάξεων σχετικά με τη λειτουργία της εκπαίδευση στην ελληνική γλώσσα, για την αναλογία των μαθημάτων, την αύξηση του εκπαιδευτικού προσωπικού στη μητρική γλώσσα, την εισαγωγή της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και ταυτόχρονα δημιουργήσαμε ένα πνεύμα δημιουργικής συνεργασίας μεταξύ όλων των σχολείων της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας αναδεικνύοντάς τα ως τα καλύτερα και τα περιζήτητα σε όλη τη χώρα.
Η αυθαίρετη ανακοπή αυτής της πετυχημένης συμπόρευσης δεν είναι κάτι άλλο εκτός από επιτηδευμένη προσπάθεια υπονόμευσης του συνταγματικού δικαιώματος διδασκαλίας στη μητρική γλώσσα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.
Παρακάτω δημοσιεύω την επιστολή που έστειλα το 2022 στον διαχειριστή του Συμβουλίου της Ευρώπης στα Τίρανα, σχετικά με την κατάσταση και τους προβληματισμούς της παιδείας στην ΕΕΜ, η οποία αξοποιήθηκε και στην 5η Έκθεση του ΣΕ για την Αλβανία.
Καλή αντάμωση σε άλλες μάχες!
Και η επόμενη θα είναι με τη Δικαιοσύνη...
Φοινίκη στις 25.11.2022
Προς κ. BEN FREEMAN
Administrator
COUNCIL OF EUROPE SEKRETARIAT
Αξιότιμε κύριε FREEMAN,
Μου είχαν ανακοινώσει από τo γραφείο σας στα Τίρανα ότι στις 16 Νοεμβρίου 2022 θα επισκεπτόταν το Τοπικό Γραφείο Προπανεπιστημιακής Εκπαίδευσης στη Φοινίκη Αλβανίας οι εμπειρογνώμονές σας κύριοι Pedro Aguilera Cortes, Oliver Loode και Mikko Puumalainen για να συζητούσαμε εκ του σύνεγγυς για την κατάσταση και τους προβληματισμούς της εκπαίδευσης στη μητρική γλώσσα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία, αλλά δυστυχώς αυτή η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε και εγώ προσωπικά δε γνωρίζω τους λόγους που μεσολάβησαν για να ακυρωθεί, τους οποίους λόγους επουδενί δε θα ήθελα να ψάξω περαιτέρω.
Θα ήθελα όμως να μου επετρέψετε να καταθέσω συνοπτικά τη δική μου εκτίμηση για τη δημόσια εκπαίδευση της Εθνικής Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας ως επικεφαλής του Γραφείου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Φοινίκης-Δερόπολης στην Αλβανία.
Το γραφείο αυτό συγκροτήθηκε το έτος 2020 βάσει της εγκυκλίου υπ’ αρ. 176 ημερομηνίας 01.07.2020 «Περί δομής και οργανογράμματος των τοπικών γραφείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης» του Υπουργού Παιδείας της Αλβανίας για την εποπτεία και διοίκηση μόνο των σχολικών μονάδων που λειτουργούν στην επικράτεια των δήμων Φοινικαίων και Δερόπολης και είναι σχετικά ένα βήμα προόδου στις σχέσεις του κράτους με την Εθνική Ελληνική Μειονότητα, παρότι δεν ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες της ίδιας της μειονότητας που ζητάει να έχει μονίμως έναν ακέραιο και εξειδικευμένο μηχανισμό εποπτείας, ελέγχου και διαρύθμισης των προβλημάτων της ελληνικής εκπαίδευσης στη χώρα. Η συγκεκριμένη διάρθρωση του γραφείου, καθώς και η παντελής έλλειψη μειονοτικών εμπειρογνωμόνων στην υπόλοιπη πυραμίδα μέχρι το Υπουργείο Παιδείας, καθιστούν εκτός ουσιαστικής μέριμνας σημαντικές σχολικές μονάδες σε άλλους δήμους όπως τους Άγιους Σαράντα, το Δέλβινο, το Αργυρόκαστρο, τη Χιμάρα και γενικά την υπόλοιπη ελληνόγλωσση εκπαίδευση στην Αλβανία.
Έστω κι έτσι, το επανδρωμένο με 5 εμπειρογνώμονες από την ίδια τη μειονότητα γραφείο, αυτά τα δύο χρόνια αποτέλεσε εργαστήριο επεξεργασίας και προώθησης προτάσεων προς το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο, για το λόγο του αληθές, είχε τη βούληση να δώσει για ορισμένες απ’ αυτές τις πρέπουσες λύσεις. Συγκεκριμένα, αποστείλαμε από 21.02.2022 στην Υπουργό Παιδείας επιστολή με τα ακόλουθα σημεία και ζητήσαμε ως γραφείο παιδείας:
1. Επικαιροποίηση και βελτίωση του ωριαίου προγράμματος και της αναλογίας των μαθημάτων στη μητρική γλώσσα των μειονοτήτων και στην επίσημη αλβανική γλώσσα που υπαγορευόταν από το χωρίο 3 του άρθρου 10 του νόμου υπ’ αριθμό 69/2012 « Περί προπανεπιστημιακής εκπαίδευσης» τροποποιημένος με τον νόμο υπ’ αρ. 56/2015 ημερομηνίας 28.05.2015. Και αυτό, επειδή μετά το 2012, που τέθηκε σε ισχύ ο νέος νόμος για την παιδεία, όλες οι διατάξεις για την εκπαίδευση των ατόμων που ανήκουν στις μειονότητες, ήταν άκυρες. Επ αυτού η Υπουργός Παιδείας εξέδωσε την ημερομηνία 9.9.2022 την εντολή υπ’ αρ. 531 «Περί Ορισμού Ωριαίου Διδακτικού Προγράμματος για τις Εθνικές Μειονότητες στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση».
2. Επανένταξη της Ελληνικής Γλώσσας στον κατάλογο των παναλβανικών εξετάσεων λυκείου για τους μειονοτικούς τελειόφοιτους.
Από το έτος 2012 μέχρι το έτος 2018, βάσει της εγκυκλίου αρ. 40 ημερομηνίας 12.10.2011 «Για τη διεξαγωγή των Παναλβανικών Κρατικών Εξετάσεων Λυκείου», η εξέταση αυτή ήταν καθιερωμένη ως επιλογής για όλους τους τελειόφοιτους της χώρας και πράγματι μέχρι τότε διαγωνιζόταν σ’ αυτό το μάθημα πάνω από 600 μαθητές. Μετά από αυτό και μέχρι σήμερα το δικαίωμα αυτό καταργήθηκε και οι τελειόφοιτοι που ανήκουν στις μειονότητες δε μπορούν να εξεταστούν στη μητρική τους γλώσσα.
Στο αίτημα αυτό το Υπουργείο Παιδείας δεν ανταποκρίθηκε ακόμη, παρότι υπεβλήθη από το Φλεβάρη του 2022.
3. Αναβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών στη μητρική γλώσσα σε όλα τα επίπεδα της προπανεπιστημιακής εκπαίδευσης επιδιώκοντας το βαθμό ποιότητας του εθνικού κέντρου ενισχύοντας το σχολείο με κατάλληλο διδακτικό υλικό και εγχειρίδια. Στα πλαίσια αυτά θεωρήθηκε εύλογο και ζητήθηκε η ένταξη της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας στο Ωριαίο Διδακτικό Πρόγραμμα σε γυμνάσιο και λύκειο, καθώς και η προσθήκη στο πρόγραμμα του λυκείου άλλων δύο ωρών Ελληνικής Γλώσσας.
Από τα αιτήματα αυτά εν μέρει έγινε αποδεκτό εκείνο της Αρχαίας Ελληνικής μια ώρα την εβδομάδα κατ’ επιλογή στην ευέλικτη ζώνη των ελληνικών μειονοτικών σχολείων, χωρίς, ασφαλώς, να διατυπώνεται στην εντολή υπ’ αρ. 531. Σχετικά με την αύξηση των δύο ωρών στο πρόγραμμα του λυκείου δεν υπήρξε ανταπόκριση.
4. Σχετικά με τη λειτουργία ξεχωριστών και όχι συνδιδασκόμενων τάξεων σε όλα τα μειονοτικά σχολεία λόγω του διπλού και υπέρβαρου προγράμματος σπουδών στη μητρική γλώσσα και στην επίσημη αλβανική, η υπουργός εξέδωσε την 01.08.2022 την εγκύκλιο υπ. Αρ. 25, όπου στο γράμμα α της παραγράφου 1 προστίθεται το εξής: «Στις τάξεις Ι-ΙΧ των εθνικών μειονοτήτων το μάθημα διεξάγεται σε χωριστές τάξεις ανεξαρτήτως του αριθμού των μαθητών ανά τάξη».
5. Σχετικά με την αξιολόγηση της προόδου των μαθητών σύμφωνα με τα διεθνή προγράμματα VANAF, PISA, TIMSS, PIRLS ζητήσαμε να συνταχτεί ρύθμιση προκειμένου η αξιολόγηση να γίνεται και για τα μαθήματα που νομίμως διεξάγονται στη μητρική γλώσσα των μειονοτήτων, αλλά μέχρι στιγμής αυτό κατοχυρώθηκε μόνο η αξιολόγηση των μαθηματικών, των φυσιογνωστικών και όχι της μητρικής γλώσσας της μειονότητας στο Δημοτικό και στο γυμνάσιο.
6. Για τη διευκόλυνση της μετάβασης των μειονοτικών μαθητών από το περιβάλλον της δικής τους γλώσσας στο περιβάλλον της αλβανικής ως επίσημης γλώσσας αλλά και γενικά για την καλύτερη εκμάθηση της αλβανικής ζητήθηκε η σύνταξη ξεχωριστών προγραμμάτων και εγχειριδίων της αλβανικής γλώσσας, αλλά δε θεωρείται αναγκαίο από τους ειδικούς του υπουργείο, στηρίζοντας την διδασκαλία και την εξέταση της αλβανικής με την ίδια μέθοδο, τα ίδια εγχειρίδια και τα ίδια κριτήρια αξιολόγησης όπως με τους μαθητές της πλειοψηφίας.
7. Σχετικά με τα σχολικά εγχειρίδια ζητήθηκε η έγκαιρη έκδοσή τους και παράδοσή τους πριν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, γιατί τα προηγούμενα χρόνια υπήρξε καθυστέρηση. Ζητηθηκε η βελτίωσή τους, η απαλλαγή τους από τα λάθη στις μεταφράσεις αλλά και από περιεχόμενα αλυτρωτικά κυρίως στις ιστορίες, τις γεωγραφίες κλπ.. Μέχρι στιγμής, παρ’ ότι έχουμε στείλει αρκετές παρατηρήσεις προς του εκδοτικούς οίκους για διόρθωση των εγχειριδίων, συνεχίζεται η ανατύπωσή τους όπως είχαν συνταχτεί πριν δεκαετίες και οι αντιεπιστημονιές μεταφράσεις όπως αυτή του εγχειριδίου της Αγωγής του Πολίτη της 5ης τάξης εξακολουθούν να είναι στην κυκλοφορία. Το βιβλίο αυτό από τον ίδιο τον τίτλο έχει λάθος μετάφραση: αντί Αγωγή του Πολίτη έχει αποδοθεί ως Ιθαγένεια.
8. Για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, δεν υπάρχει στο υπουργείο εξειδικευμένος φορέας που θα μπορούσε να πραγματοποιήσει την οργάνωση της επιμόρφωσης εκπαιδευτικών που διδάσκουν τα μαθήματα στην Ελληνική Γλώσσα.Γι’ αυτό ζητήσαμε να αναγνωριστεί και κατοχυρωθεί το Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας, Λογοτεχνίας και Ελληνικού Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου ως ακαδημαϊκός φορέας που σε συνεργασία με ανώτατα ιδρύματα στην Ελλάδα όχι μόνο να επιμορφώσει τους εκπαιδευτικούς, αλλά να βελτιώσει τα προγράμματα και τα εγχειρίδια.
Δεν υπάρχει απάντηση ακόμη.
9. Ζητήθηκε από το υπουργείο η εξασφάλιση διδακτικών μέσων, εργαστηρίων όλων των μαθημάτων στη μητρική γλώσσα της μειονότητας, αλλά μέχρι στιγμής δεν υπήρχε κάποια απάντηση.
10. Στο αίτημα για την αναβάθμιση του Γραφείου Παιδείας Φοινίκης-Δερόπολης σε Γραφείο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, επίσης προς το παρόν δεν υπάρχει θετική ανταπόκριση και αυτό αφήνει εκτός μέριμνας σημαντικά σχολικά ιδρύματα στις πόλεις που αναφέραμε πιο πάνω.
11. Σχετικά με την Εγκύκλιο υπ. Αρ. 20 ημ. 19.07.2022 «Περί προσδιορισμού των μαθημάτων που διεξάγονται στην αλβανική και στη μητρική γλώσσα από τους μαθητές που φοιτούν στην υποχρεωτική εκπαίδευση και ανήκουν στις εθνικές μειονότητες της Αλβανικής Δημοκρατίας», για την οποία κάναμε ένσταση με το έγγραφο 760/1 πρωτ.ημ. 15.08.2022 τις παραγράφους 5 και 7 ζητώντας να καταργηθεί η 5 που αναφέρει ότι «Στα προπανεπιστημιακά εκπαιδευτικά ιδρύματα, όπου φοιτούν μαθητές μέλη των εθνικών μειονοτήτων, όταν δεν πληρούνται τα κριτήρια που ορίζονται βάσει νομοθετικών πράξεων, για τη διεξαγωγή των μαθημάτων στη μητρική γλώσσα, στις τάξεις VI-IX, τα μαθήματα αυτά μπορούν να διεξαχθούν στην αλβανική γλώσσα». Θεωρούμε ότι αυτή η διάταξη αφήνει περιθώρια περιορισμού του δικαιώματος διδασκαλίας μαθημάτων στην αναλογία όπως τα ορίζει στην παράγραφο 1 σημείο α η εν λόγω εγκύκλιο. Επίσης, τροποίηση ζητήσαμε και για την παραγραφο 7 η οποία ορίζει ρητά ότι «τα σχολικά έγγραφα όπως τα μητρώα, τα μαθητολόγια και τα ενδεικτικά καθώς και τα άλλα επίσημα έγγραφα, συμπληρώνονται στην επίσημη γλώσσα της Αλβανίας» εν αντιθέσει με τα κεκτημένα και το πνεύμα του νόμου 96/2017 της διγλωσσίας.
Το Υπουργείο Παιδείας αποδοκίμασε αυτές τις παρατηρήσεις αφήνοντας έτσι ελεύθερο το πεδίο σε επιτήδειους να καθαιρέσουν οποιαδήποτε στιγμή στην πράξη το δικαίωμα της διδασκαλίας στη μητρική γλώσσα της μειονότητας.
Αξιότιμοι κύριοι,
Υπάρχουν και άλλα ζητήματα που τίθονται προς διερεύνηση και λύση. Το γεγονός ότι υπάρχει η σχετική βούληση να διευθετηθούν μερικά από τα άνωθεν, θα πρέπει να ενεργοποιήσει το μηχανισμό διαβούλευσης του αρμοδίου υπουργείου παιδείας με τη μειονότητα. Και για να αποδόσει αυτή η συνεργασία θα πρέπει να επανθρωθεί και λειτουργήσει στο μέτρο που αρμόζει η πυραμίδα της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδο και τομείς και όχι μόνον σε ένα πρωτοβάθμιο γραφείο όπως αυτό της Φοινίκης Δερόπολης που στην ουσία δεν έχει αρμοδιότητες αρκετές να εκπληρώσει όλο το έργο αναβάθμισης και διαρύθμισης της εκπαίδευσης στη μητρική γλώσσα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.
Ευελπιστούμε ώστε και με τη δική σας παρέμβαση, τα ζητήματα της εκπαίδευσης στη μητρική γλώσσα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας να λυθούν καθώς ορίζουν οι ευρωπαϊκές διατάξεις για τις μειονότητες.
Με εκτίμηση,
Ζήσος Λούτσης
Διευθυντής
Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Φοινίκης-Δερόπολης
Διαβάστε ακόμη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών