Η Πτώση της Βασιλεύουσας
Η Κωνσταντινούπολη, περικυκλωμένη από τα στρατεύματα του Μωάμεθ του Πορθητή, υπέκυψε ύστερα από 53 μέρες πολιορκίας. Στις 29 Μαΐου 1453, λίγο πριν την αυγή, τα τείχη παραβιάστηκαν και η Πόλη – μαζί με μια χιλιόχρονη αυτοκρατορία – έπεσε.
Στο επίκεντρο της τραγωδίας, ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος. Ήρωας ή θρύλος; Μαρμαρωμένος Βασιλιάς ή πεσών πολεμιστής;
Ο Θάνατος του Αυτοκράτορα – Τι λέει η Ιστορία
Οι ιστορικές πηγές συμφωνούν ότι ο Κωνσταντίνος έπεσε μαχόμενος. Ο Δούκας και ο Λεονάρδος Χίος καταγράφουν τα τελευταία του λόγια:
«Η Πόλις εάλω και εγώ έτι ζω;»
Μετά, όρμησε στη μάχη, δίχως στέμμα, δίχως διακριτικά, ως κοινός στρατιώτης.
Ο πιστός του φίλος, Γεώργιος Φραντζής, αναφέρει πως δεν ήταν παρών στην τελευταία στιγμή, αλλά έμαθε πως το σώμα του αυτοκράτορα βρέθηκε αργότερα κάτω από σωρούς πτωμάτων και αναγνωρίστηκε από τα κόκκινα πέδιλά του με τους χρυσούς αετούς – σύμβολο της αυτοκρατορικής εξουσίας.
Θρύλοι και Μαρτυρίες
Πολλές μαρτυρίες της εποχής περιγράφουν τη στιγμή του θανάτου του:
- Αποκεφαλισμός: Ορισμένοι αναφέρουν ότι τον αποκεφάλισε γενίτσαρος, ο οποίος μετέφερε το κεφάλι του στον σουλτάνο.
- Ταρίχευση και διαπόμπευση: Ο Δούκας περιγράφει πως το κεφάλι του γδάρθηκε, γέμισε με άχυρα και στάλθηκε για διαπόμπευση σε πόλεις της Ανατολής.
- Τιμητική Ταφή: Σύμφωνα με σλαβικές και ρωσικές πηγές, το κεφάλι τοποθετήθηκε σε ασημένιο δοχείο και τάφηκε κάτω από την Αγία Τράπεζα της Αγίας Σοφίας.
- Μυστική Ταφή: Κάποιοι μιλούν για ταφή στον Γαλατά, υπό πλήρη μυστικότητα.
Ο πιο ζωντανός ίσως θρύλος λέει πως ο Κωνσταντίνος δεν πέθανε, αλλά μαρμαρώθηκε. Την ώρα που ένας Τούρκος πήγε να του κόψει το κεφάλι, άγγελος Κυρίου τον πήρε και τον έκρυψε σε μια σπηλιά κάτω από την Πόλη. Εκεί κοιμάται – μαρμαρωμένος – μέχρι να ξαναέρθει η ώρα του να ξυπνήσει και να ελευθερώσει την Πόλη.
Ιστορική Αλήθεια ή Εθνικός Μύθος;
Οι πιο αξιόπιστες ιστορικές πηγές συγκλίνουν στην άποψη ότι ο Κωνσταντίνος έπεσε στη μάχη. Το πτώμα του βρέθηκε αγνώριστο και αναγνωρίστηκε από τα αυτοκρατορικά του σύμβολα. Τα υπόλοιπα – όσο συγκινητικά κι αν είναι – ανήκουν στη σφαίρα του θρύλου και της εθνικής φαντασίας.
Όμως ο θρύλος δεν είναι λιγότερο σημαντικός. Συμβολίζει την πίστη, την ελπίδα, την αξιοπρέπεια ενός έθνους που αρνείται να ξεχάσει.
Η Ιστορία ως Μνήμη και Παρακαταθήκη
Ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ δεν είναι απλώς ένας ιστορικός αυτοκράτορας. Είναι σύμβολο. Του αγώνα, της αυτοθυσίας, του πολιτισμού που δεν παραδόθηκε αμαχητί. Είτε έπεσε στα τείχη είτε μαρμαρώθηκε, ζει ακόμα στη μνήμη ενός λαού που δεν έπαψε να τον τιμά.
Διαβάστε ακόμη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών