Λόγοι και καταστάσεις που οδήγησαν στην Συμφωνία αυτή.
Βασικός λόγος για να ασχοληθεί κάποιος με την Μέση Ανατολή είναι το πετρέλαιο. Αν αυτό πάψει να υφίσταται ως παράγοντας πολιτικών και οικονομικών ισορροπιών, θα πάψει και η Μέση Ανατολή να μονοπωλεί το ενδιαφέρον των περισσότερων. Η εποχή της απεξάρτησης από το πετρέλαιο έχει ξεκινήσει εδώ και κάποια χρόνια. Οι πλούσιες πετρελαιοπαραγωγές χώρες το έχουν αντιληφθεί και προσπαθούν να διοχετεύσουν τα κεφάλαιά τους σε άλλες κατευθύνσεις, με τα ΗΑΕ πρωτοστάτη στην πρωτοβουλία αυτή. Η νέα αυτή κατάσταση έχει φυσικά και τις γεωπολιτικές της διαστάσεις, με κυριότερο παρονομαστή την αποχώρηση των ΗΠΑ από την περιοχή. Τόσο τα ΗΑΕ όσο και η Σαουδική Αραβία το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά, και ανάλογα προετοιμάζονται για ένα πιο μοναχικό και θολό μέλλον. Ήδη οι ηγέτες των δύο χωρών Ιμπν Ζαγέντ των ΗΑΕ και Ιμπν Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας έχουν δημιουργήσει μία απευθείας γέφυρα επικοινωνίας η οποία βασίζεται και σε μια αμοιβαία προσωπική συμπάθεια που εκπηγάζει από τις κοινές αντιλήψεις περί αναγκαιότητας ευρύτερης μεταρρυθμιστικής κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής στο εσωτερικό των χωρών τους, με τον Ιμπν Σαλμάν ιδιαίτερα να δείχνει ότι βαδίζει στα ίχνη ενός Πέτρου της Ρωσίας. Οι αντιδράσεις στο εσωτερικό δεν είναι περίεργο να ξεσπάσουν, αντιδράσεις που κυρίως υποδαυλίζονται από τους πυρήνες των ριζοσπαστών Αδερφών Μουσουλμάνων, με τους οποίους τα τελευταία χρόνια καλλιεργεί τις καλύτερες σχέσεις η Τουρκία του Ερντογάν. Μία Τουρκία της οποίας οι ηγεμονικές τάσεις προσβλέπουν σε μία ευρεία περιοχή η οποία καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη την Μέση Ανατολή. Η κατάσταση έγινε δυσβάσταχτη για τους δύο εταίρους με την προσέγγιση της Τουρκίας στο Ιράν, τον εφιάλτη υπ αριθμόν Ένα για τις χώρες της αραβικής χερσονήσου, και ορκισμένο εχθρό του Ισραήλ.
Κάθε άνθρωπος έχει κάποια σύνδρομα που συνδέονται με τα παιδικά του χρόνια. Το ίδιο και οι κοινωνίες και τα παράγωγά τους, όπως είναι τα κράτη. Τα φοβικά σύνδρομα των ΗΑΕ σχετίζονται με το Ιράν, και ξεκινάνε ήδη από τις πρώτες μέρες της ανεξαρτησίας του κράτους αυτού, όταν το Ιράν κατέλαβε τρία νησιά του. Τα ΗΑΕ κατάλαβαν ότι χρειάζονται σταθερούς και ισχυρούς συμμάχους, όπως επίσης κατάλαβαν ότι το Ιράν έχει φιλοδοξίες που δεν σχετίζονται αποκλειστικά με την θρησκευτική νομενκλατούρα που κυβερνάει την χώρα. Διαβλέποντας την επικείμενη αποχώρηση των ΗΠΑ από την περιοχή, τα ΗΑΕ προώθησαν ένα ευρύ πρόγραμμα στρατιωτικής τους αναβάθμισης. Έχουν αγοραστεί εκτός των άλλων 110 F16, THAAD, Rafale, ότι καλύτερο υπάρχει στην αγορά προκειμένου να αποτρέψουν την επιθετικότητα πιθανών αντιπάλων, αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα. Τα ΗΑΕ πάσχουν από λειψανδρία. Μόλις ένα εκατομμύριο κατοίκους με ιθαγένεια διαθέτει το κράτος αυτό. Και ψάχνει απεγνωσμένα για συμμάχους και στηρίγματα.
Από την άλλη πλευρά το Ισραήλ νοιώθει να ασφυκτιά σε μια στενή λωρίδα γης τριγυρισμένο από αραβικές χώρες των οποίων οι πληθυσμοί διάκεινται εχθρικά απέναντί του εξαιτίας του παλαιστινιακού. Μόλις δύο χώρες από την γειτονιά του έχουν αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ. Αναγκασμένο να καιροφυλακτεί συνέχεια για την ασφάλειά του, έχει αναπτύξει την αποτελεσματικότερη πολεμική μηχανή της περιοχής, μια άκρως ανεπτυγμένη πολεμική βιομηχανία, και ένα πυκνό και αποτελεσματικό δίκτυο λόμπυ ανά την υφήλιο, με κύριο πεδίο δράσης τις ΗΠΑ. Ουσιαστικά ο μόνος λόγος για να επέστρεφαν ξανά ενεργά στην περιοχή οι ΗΠΑ, θα ήταν η ασφάλεια του Ισραήλ, κάτι που φαίνεται το εμπέδωσαν αρκετά καλά στα ΗΑΕ, και αποφάσισαν να ξεκινήσουν τις εργασίες για μια συμφωνία. Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφερθεί όμως και ο γενικότερα φιλελεύθερος χαρακτήρα του πληθυσμού των Εμιράτων που μακράν απέχει από το ριζοσπαστικό κλίμα που έχει καλλιεργηθεί στις άλλες αραβικές χώρες, πράγμα το οποίο είναι και ο κύριος λόγος που εμποδίζει την Σαουδική Αραβία να πράξει το ίδιο.
Στόχοι των ΗΑΕ.
Τα ΗΑΕ έχουν δρομολογήσει μία επεκτατική πολιτική σε συνεργασία με την Σαουδική Αραβία ή και μόνα τους. Η εξωτερική τους πολιτική εστιάζεται σε μία δημιουργία δικτύου ασφαλείας γύρω από αυτά, και σε μία επέκταση με την μορφή ναυτικών βάσεων προς την ανατολική ακτή της Αφρικής. Η επέμβασή τους στην Υεμένη, σκοπό είχε την αποτροπή της σιιτικής και φιλοιρανικής παράταξης από την κατάληψη της εξουσίας, φοβούμενα έναν ιρανικό εγκλεισμό από δύο πλευρές. Ήδη η ιρανική παρουσία στην Συρία, και η φιλοιρανική κυβέρνηση στο Ιράκ έχουν προκαλέσει αρκετούς πονοκεφάλους τόσο στα ΗΑΕ και στην Σαουδική Αραβία, όσο και στο Ισραήλ. Η τουρκοιρανική προσέγγιση συνιστά την μεγαλύτερη γεωπολιτική αλλαγή των τελευταίων 50 χρόνων στην περιοχή, αν τελικά ευοδωθεί. Η επιρροή αυτής της συμμαχίας θα είχε απρόβλεπτες συνέπειες στο εσωτερικό των άλλων μουσουλμανικών χωρών, κάτι που τα ΗΑΕ σπεύδουν να προλάβουν με κάθε τρόπο. Είτε με έμμεση ανάμειξη όπως έκαναν στην Αίγυπτο συνάδοντας στην ανατροπή του Μόρσι με 12€ δις άμεσα και άλλα 20€δις από το 14 ως το 20 εν είδει αναπτυξιακής βοήθειας, είτε ακόμη πιο άμεσα, όπως έκαναν στηρίζοντας ανοιχτά τον Χαφτάρ στην Λιβύη, όπου από ότι φαίνεται η αεροπορία τους ήταν και ο μπαλαντέρ του πολέμου.
Εκτός από την πολιτική ασφαλείας, τα ΗΑΕ έχουν ξεκινήσει μία πολιτική ίδρυσης ναυτικών βάσεων στην ακτή της ανατολικής Αφρικής και στην Υεμένη, έχοντας ήδη βάσεις στα υεμενικά νησιά της Σοκότρα και Περίμ, στην ουσιαστικά αυτόνομη βόρεια Σομαλία, Πουντ και Σομαλιλάνδη, όπου τα ΗΑΕ έχουν βάσεις στα λιμάνια Μπέρμπερα και Μποσάσο, στην Ερυθραία στο λιμάνι του Ασσαμπ, ενώ βοήθησαν στην ανατροπή του τουρκόφιλου Σουδανού προέδρου Αλ Μπασίρ, στέλνοντας μάλιστα και βοήθεια στην νέα κυβέρνηση 3€δις. Η εγκατάσταση βάσεων στην ντε φάκτο αυτόνομη βόρεια Σομαλία προμηνύει ήδη έναν εμφύλιο πόλεμο τύπου Λιβύης, όπου η Τουρκία θα προσπαθήσει να προωθήσει τα νεοοθωμανικά της σχέδια άλλη μια φορά. Η επέκταση αυτή των ΗΑΕ βαδίζει σε δύο άξονες, τον οικονομικό και αυτόν της παρουσίας ενός στόλου. Μία ζώνη επιρροής χτίζεται αθόρυβα από τον κόλπο του Αντεν ως τα στενά του Μπαμπ ελ Μαντέμπ.
Ελλάδα και ΗΑΕ.
Η Ελλάδα πρέπει να περάσει στην επίθεση, να ανοίξει τους ορίζοντές της, να καταστεί παράγοντας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, πριν μας προλάβουν οι εξελίξεις και τρέχουμε από πίσω τους. Η Ελλάδα δεν αντέχει άλλες κωλυσιεργίες. Πρέπει να πείσει τους συμμάχους της ότι αξίζει να υπολογίζουν σε αυτή, ότι μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλίες σε μεγαλύτερη ακτίνα δράσεως, πρέπει να πείσει τους συμμάχους της ότι αξίζει να ρισκάρουν για αυτήν, επειδή ρισκάρει και η ίδια. Τα ΗΑΕ έχουν κουραστεί να πληρώνουν συμμάχους αμφίβολης αξιοπιστίας. Η Αίγυπτος είναι ένας βάλτος που καταπίνει οποιοδήποτε ποσό κι αν σταλεί χωρίς αποτέλεσμα. Η διαφθορά δεν επιτρέπει ούτε σκέψη για ουσιαστική αναδιοργάνωση και προγραμματισμό. Οι δυνάμεις του Χαφτάρ ταλανίζονται από ελλειπή συνοχή και παντελή έλλειψη επιχειρησιακού συντονισμού και πειθαρχίας. Σε συνάρτηση με την λειψανδρία των ΗΑΕ οι λύσεις είναι λίγες και επιτακτικές. Και η λύση είναι η Ελλάδα. Μία χώρα με αξιόλογο στράτευμα, αεροπορία και στόλο, και σε θέση τέτοια ώστε να μπορεί να αναλαμβάνει καταστάσεις κοινού ενδιαφέροντος. Επιπλέον είναι μία χώρα που μπορεί να καταστεί λόγω γεωγραφικής θέσης επιχειρηματική γέφυρα προς τις αγορές της ΕΕ για την χώρα αυτή.
Η ελληνική άμυνα θα μπορούσε καταρχάς να ενισχυθεί με ένα δάνειο από τα ΗΑΕ με την μορφή SWAPS, κατά το παράδειγμα του δανεισμού της Τουρκίας από το Κατάρ. Επόμενη κίνηση θα ήταν ο δανεισμός μέσω λήζινγκ οπλικών συστημάτων από τα ΗΑΕ ώστε να καταστεί η αναβάθμιση του οπλοστασίου μας γρηγορότερη και οικονομικότερη εν ώρα κινδύνου, καθώς και η δημιουργία κοινών αεροπορικών και ναυτικών μονάδων και βάσεων σε Κύπρο, Λιβύη, ανατολική Αφρική. Το μεγαλύτερο οικονομικό βάρος θα το σήκωναν τα ΗΑΕ, και το έμψυχο η Ελλάδα. Να σημειώσουμε ότι μία ναυτική βάση στην Κύπρο επείγει, μια βάση στην οποία οικονομικά και έμπρακτα θα συνέβαλλε και η ίδια η Κύπρος. Η Λιβύη είναι μία περιοχή όπου η Ελλάδα ως γειτονική χώρα, θα έλεγε κανείς συνοριακή, θα έπρεπε να έχει πιο ενεργό ρόλο και λόγο. Αν δεν κάνουμε κάτι, δεν θα μας υπολογίζει κανείς, τα αποτελέσματα τα είδαμε στο συνέδριο του Βερολίνου όπου λάμψαμε διά της απουσίας μας. Η Ελλάδα σε συνεργασία με τα ΗΑΕ και με την συγκατάθεση του Χαφτάρ και του Σαλλέχ θα μπορούσε να έχει μία βάση στην Κυρηναική για παράδειγμα, και να αναλάβει εκπαιδευτικό ρόλο στο στράτευμα του Χαφτάρ, που το έχει ανάγκη όσο τίποτε άλλο κατά τα ως τώρα φαινόμενα. Ο ελληνικός στόλος με έξοδα των ΗΑΕ θα μπορούσε να καλύψει θέσεις στην περιοχή του κόλπου όπως και στην ανατολική Αφρική. Εδώ να σημειώσουμε μόνον ότι η Ερυθραία όπου τα ΗΑΕ έχουν ναυτική βάση, είναι μία ορθόδοξη χώρα, με παρουσία αιώνων της Ορθοδόξου εκκλησίας. Είναι μια ευκαιρία να παρουσιάσει η Ελλάδα ότι εμφανίζεται δυναμικότερη και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση διεκδικώντας μία θέση δίπλα στους άλλους ορθόδοξους λαούς επίσης, μία θέση ξεχασμένη από τον καιρό που οι Άραβες κατέκτησαν την τότε ορθόδοξη Νουβία τον 7ο μΧ.
Κλείνοντας, θα έλεγα ότι με την Συμφωνία- Ισραήλ ΗΑΕ, το παζλ συμπληρώθηκε. Μία επί μέρους συμφωνία μεταξύ ΗΑΕ και Ελλάδος θα αλληλοσυμπλήρωνε τις δύο χώρες εκεί όπου η κάθε μια πονάει, και θα άλλαζε τις ισορροπίες στην περιοχή προς όφελός μας. Είναι καιρός να πάψει η Ελλάδα να είναι απλός θεατής, αλλά να δράσει και ως αυτόνομος παίκτης.
Δημήτριος Ντοϊοκος
Έχει σπουδάσει Αρχαιολογία, Ιστορία, και minor subject διεθνείς σχέσεις. Ασχολείται με το διεθνές εμπόριο στο εξωτερικό
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών