Το κάταγμα

(Κυριακάτικη ιστορία)

Υπάρχουν κάποια γεγονότα που τα ξέρεις, όχι επειδή τα θυμάσαι ο ίδιος, αλλά από τις διηγήσεις άλλων. Όταν δε αυτά σε αφορούν προσωπικά και σου τα έχουν διηγηθεί κατ' επανάληψιν, σχεδόν τελετουργικά, σαν παραμύθι, αγαπημένα σου πρόσωπα, όπως η μάνα, τότε συνιστούν συστατικά στοιχεία της προσωπικής σου μυθολογίας, της ταυτότητάς σου.

Πριν λίγες ώρες ανακάλυψα στο οικογενειακό μας αρχείο μια φωτογραφία. Ντένισκο 1960.

Εγώ, δύο χρονών. Από πίσω μια επιγραφή: "Προς τον Σεβαστόν και Αξέχα/στο θείο /Ενθύμιον εις/ την αυλήν του Σπιτιού/ Βασείλιος Νιτσιάκος". Δεν χρειάστηκε να την κοιτάξω πολύ. Το σώμα μου θυμήθηκε πρώτο. Το αριστερό μου πόδι, στον αστράγαλο. Εκεί που, όταν κουράζομαι ή κρυώνω πολύ, με ενοχλεί κάπως ακόμα ή ιδέα μου είναι. Δεν έχει και τόση σημασία, εφόσον έτσι το νιώθω. Πριν από πενηνταοχτώ χρόνια, είχα πέσει από το παραθυρο του παλιού μας σπιτιού, στα Νιτσιακαίικα στο Ντένισκο, και είχα σπάσει το αριστερό μου πόδι στον αστράγαλο. Δύσκολο. Μάλλον κάταγμα και στραμπούλιγμα μαζί. ΄Όπως συνηθιζόταν εκείνα τα χρόνια, πρώτα πρώτα σκεφτόταν τους πρακτικούς γιατρούς. Αυτούς άλλωστε είχαν κοντά, διότι υπήρχαν τέτοιοι σε όλα τα χωριά. Και στο χωριό μας υπήρχε, η Ίτσω του Σάσμα, αλλά αυτή ήταν τότε στην Αλβανία με τους άλλους χωριανούς που έφυγαν με την λήξη του εμφυλίου. Η πιο φημισμένη, λοιπόν, γιάτρισσα στην ευρύτερη περιοχή του Γράμμου ήταν μια γυναίκα από την Τούχουλη, το σημερινό Πεύκο Καστοριάς. Επιασε, λοιπόν, δύο απο τα άλογά μας ο πατέρας και μαζί με τη μάνα ξεκίνησαν μέσω της Αρίνας και του Μυροβλήτη για την Τούχουλη. Εξι, εφτά ώρες δρόμο.

Η γυναίκα αυτή, με τα πρακτικά της, φρόντισε το πόδι μου, μας φιλοξένησε κιόλας ένα βράδυ και την άλλη μέρα επιστροφή. Έγιανε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, τρυφερό καθώς ήταν...

Χρόνια μετά, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, κάνοντας επιτόπια εθνογραφική έρευνα στην περιοχή, βρέθηκα ξανά στην Τούχουλη. Ήταν σαν να βρισκόμουν σε όνειρο. Και το πόδι μου σαν να μου μιλούσε...Ρώτησα για τη γυναίκα αυτή. Μου είπαν ότι είχε πεθάνει. Μου μίλησαν με μεγάλο σεβασμό και ενθουσιασμό. Ήταν καλύτερη, λέει, από γιατρό. Άρχισα να ψάχνω, να ερευνώ. Το 1998 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Γιάννη Κ. Παπαρίζου από την Τούχουλη "Τα χωριά του Γράμμου". Το βρήκα. Στην σελίδα 111 διαβάζω: "στα σπασίματα, εξαρθρώσεις, ειδικότητα είχε η Αγόρω η μπάμπω Τόλινα του Γιαννέλα. Ειδικότητα του ορθοπεδικού, ήτανε ονομαστή για τις επιτυχημένες επεμβάσεις και με τις εντριβές με σαπουνόνερο και διάφορες κινήσεις έφερνε το κόκκαλο στη θέση του και για γύψο κάνανε χτυπώντας αβγά λίγο γιδομάλι, αρκετές ώρες το δουλεύανε έτσι που γινότανε ένα μίγμα και στο μέρος που ήτανε το σπάσιμο, το περιτύλιγε. Όταν στέγνωνε, ήτανε κανονικός γύψος..." Στην σελίδα 112 υπάρχει και φωτογραφία με την ακόλουθη λεζάντα:' Η μπάμπω Κάκο Τόλινα Α. Παπαρίζου που είναι στη ζωή από τις γιάτρισσες του χωριού, με τους γιους της."

Κρίμα που δεν σε πρόλαβα Κάκο Τόλινα να σε ευχαριστήσω...

Βασίλης Νιτσιάκος via facebook
Καθηγητής της Κοινωνικής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

• «Εμείς είμαστε με την Ελλάδα»
• Αγώνας δρόμου για το Ιωάννινα-Κακαβιά
• Βόδριστα Άνω Δρόπολης
• Όταν άνοιξε το σύνορο..

👉Κάντε εγγραφή στο κανάλι apenadi blogspot στο youtube για να βλέπετε πρώτοι τα βίντεο μας.

👉Ακολουθήστε μας στο facebook, κάνοντας like στη σελίδα Αγναντεύοντας για να βλέπετε πρώτοι τις δημοσιεύσεις μας

👉Ακολουθήστε μας στο twitter