Του Σταύρου Ντάγιου
Την περασμένη Κυριακή, 21η Ιανουαρίου 2021, έφυγε άδικα από τη ζωή ο πρώην υπουργός και βουλευτής του ΠαΣοΚ Ιωσήφ (Σήφης) Βαλυράκης, με τον οποίο είχα την τύχη να επικοινωνήσω αρκετές φορές για τη θορυβώδη δραπέτευση και την οδυνηρή περιπέτειά του στις φυλακές της Αλβανίας. Με την παρότρυνσή του προέβην σε ενδελεχή αρχειακή έρευνα στις αρχειακές συλλογές της Αλβανίας, την οποία απλόχερα προσέφερα στον έγκριτο δημοσιογράφο της «Καθημερινής» Σταύρο Τζίμα. Επειδή όλο αυτό το διάστημα διακινήθηκαν αρκετές ανακρίβειες –έως και υποβολιμαίες αναφορές– για την υπόθεση Βαλυράκη στην Αλβανία, ήθελα να επισημάνω εν τάχει: Ο Βαλυράκης δραπέτευσε στην Αλβανία την 23η Μαΐου 1972, μετά από έξι μέρες περιπλάνηση σε ερημικές περιοχές στην Κέρκυρα (απέδρασε από τις φυλακές της Κέρκυρας την 17η Μαΐου 1972 μαζί με τον Χαράλαμπο Γεωργακάκη, ο οποίος, όμως, τραυματίσθηκε και συνελήφθη κατά την απόπειρα) και, κολυμπώντας περίπου δέκα ώρες στη θάλασσα, κατέπλευσε στις ακτές των Εξαμιλίων (Άγιοι Σαράντα) της Αλβανίας. Άμα τη αφίξει του στην Αλβανία και την παράδοση του στα τμήματα προκάλυψης του αλβανικού λιμενικού, διατάχθηκε η προσαγωγή του στα κρατητήρια του Τμήματος Ασφαλείας των Αγίων Σαράντα και την 6η Ιουνίου η Στρατιωτική Εισαγγελία του απέδωσε κατηγορίες «για παράνομη διέλευση των συνόρων», κατά την έννοια του Άρθρου 255 του Αλβανικού Ποινικού Κώδικα –και επ’ ουδενί για κατασκοπεία– και η δικογραφία εισήχθη και υπεβλήθη προς εκδίκαση ενώπιον του Περιφερειακού Πρωτοδικείου των Αγίων Σαράντα, το οποίο, σύμφωνα με την απόφαση 65/27-7-1972, τον καταδίκασε σε τριετή «στέρηση της ελευθερίας». Η εφετειακή απόφαση δεν άλλαξε και με την υπ΄ αριθ. 898/28-8-1972 πράξη του Ανώτατου Δικαστηρίου Τιράνων κατακυρώθηκε η πρωτοβάθμια απόφαση και ο Βαλυράκης οδηγήθηκε στις φυλακές ύψιστης ασφαλείας (βαρυποινιτών) του Μπουρέλ, όπου εξέτιαν ποινή και δεκάδες άλλοι Έλληνες πρόσφυγες και δραπέτες. Στη συνέχεια, διατάχθηκε η μεταγωγή του στο στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας του Παναχώρι Μπαλσ (Στρατόπεδο 309).
Αποφυλακίσθηκε πρόωρα, την 28η Δεκεμβρίου 1973, μόνον και αποκλειστικά ύστερα από το έμπρακτο ενδιαφέρον του Ανδρέα Παπανδρέου από τη Στοκχόλμη. Μεταβαίνων στη Σουηδία, ο Βαλυράκης κατήγγειλε με δριμύτητα το αλβανικό κράτος και το βάρβαρο σωφρονιστικό σύστημα της Αλβανίας για κακομεταχείριση κατά το διάστημα του εγκλεισμού του στο Μπουρέλ και βραδύτερα στο Μπαλς, μάλιστα οι καταγγελίες του απέσπασαν την προσοχή του σουηδικού τύπου.
Απαραίτητη διευκρίνιση: Το δεύτερο ήμισυ του 1972 –όταν εξελίσσεται η υπόθεσή του στην Αλβανία– οι σχέσεις των δύο χωρών, Ελλάδας και Αλβανίας, διάνοιγαν περίοδο διπλωματικής γονιμότητας. Oι εφημερίδες της εποχής με φιλοκυβερνητικό προσανατολισμό «Νέα Πολιτεία» και «Ελεύθερος Κόσμο» με τους δημοσιογράφους Σάββα Κωνσταντόπουλο και Αλεξάνδρα Στεφανοπούλου αναφέρονταν με διθυραμβικά σχόλια στη διπλωματική συμφωνία με την Αλβανία. Όντως, μετά τη διπλωματική σύνδεση (Μάιος 1971), οι ελληνοαλβανικές σχέσεις κατεδείκνυαν αργή, αλλά σταθερή πορεία. Η περίοδος 1972-1974 καταγράφεται ως περίοδος ομαλότητας, χωρίς γεγονότα και επεισόδια. Ιδιαίτερα φιλικές παρουσιάζονταν οι σχέσεις το δεύτερο εξάμηνο του 1972. Από τη μεριά της και η Αλβανία είχε μετριάσει τις βίαιες ρητορικές επιθέσεις και δεν κατηγορούσε αναφανδόν την “μοναρχοφασιστική” Ελλάδα. Όλα θύμιζαν ένα σιωπηρό μορατόριουμ. Το στοιχείο της «κατασκοπείας Βαλυράκη» –όπως ανακριβώς εισήχθη στη δημόσια συζήτηση– δεν θα είχε καμιά λελογισμένη εξήγηση τη συγκεκριμένη περίοδο.
Ο Σταύρος Γ. Ντάγιος είναι διδάκτωρ Ιστορίας του ΑΠΘ
👉
Κάντε εγγραφή στο κανάλι apenadi blogspot στο youtube για να βλέπετε πρώτοι τα βίντεο μας.👉Ακολουθήστε μας στο facebook, κάνοντας like στη σελίδα Αγναντεύοντας για να βλέπετε πρώτοι τις δημοσιεύσεις μας
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών