Γράφει ο Στέλιος Φενέκος
Από την πρώτη στιγμή που ανακοίνωση η Τουρκία ότι θα βγάλει στις 9 Αυγούστου το Γεωτρύπανο δήλωσα δημόσια ότι θα πρέπει πρώτα να κάνει ένα κύκλο δοκιμών στα Τουρκικά χωρικά ύδατα και εάν οι δοκιμές πάνε καλά, τότε με μεγάλη πιθανότητα θα τηρήσει το πρόγραμμά της.
Εάν δεν πάνε καλά, λόγω αδυναμιών του γεωτρύπανου είτε λόγω των αναγκαίων συνοδευτικών σκαφών, θα καθυστερήσει την ημερομηνία εξόδου μέχρι να είναι ικανοποιητικές οι δοκιμές, χωρίς να περιμένουμε ότι θα κάνει ιδιαίτερες δηλώσεις γι αυτό.
Και έτσι ακριβώς συμβαίνει. Βγήκε, έκανε δοκιμές εντός Τουρκικών χωρικών υδάτων και επέστρεψε.
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι μπορεί να εντόπισε αδυναμίες και γύρισε να τις διορθώσει ή ότι επέστρεψε για εφοδιασμούς είτε και για τα δύο.
Μία καθυστέρηση εξόδου πέραν της 9ης Αυγούστου και ενδεχομένως και πέραν της 15ης Αυγούστου δεν αποκλείεται, λαμβανομένων υπ’ όψη όλων των NAVTEX για πυρά και ασκήσεις του Τουρκικού και Ρωσικού Ναυτικού, που έχουν εκδοθεί για την ευρύτερη περιοχή.
ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ
Όταν θα βγει πέραν των Τουρκικών υδάτων υπάρχουν οι εξής πιθανότητες.
1) Να κινηθεί εντός της Τουρκικής ΑΟΖ (όπως την αντιλαμβανόμαστε με την μέση γραμμή). Τότε δεν δημιουργείται ζήτημα για μας, αντιθέτως εάν παραμείνει εκεί συμμορφώνεται με τα επιχειρήματά μας της μέσης γραμμής.
2) Να κινηθεί εντός της περιοχής που θεωρεί ότι αποτελεί την ΑΟΖ είτε τα χωρικά ύδατα του κατεχόμενου Κυπριακού εδάφους. Αυτό θα το κάνει κατ’ επίφαση νομιμότητας μετά από άδεια της διοίκησης των Τουρκοκυπρίων, θεωρώντας την νόμιμη κρατική οντότητα.
Θα επιδιώξει δε να εκμεταλλευθεί την πιθανή ανυπαρξία αντίδρασης στο πεδίο από την Κύπρο και δική μας, ως ενίσχυση των επιχειρημάτων της περί ανεξάρτητης Τουρκοκυπριακής κυρίαρχης οντότητας. Εμφανίζεται ως το πιθανότερο σενάριο, αφού είναι πιθανό και οι αντιδράσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ να είναι χαλαρές έως ανύπαρκτες. Συνεπώς ο Ερντογάν θα διατηρεί την επιθετική του Ρητορική έμπρακτα στο πεδίο τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας όσο και διεθνώς, με το λιγότερο δυνατό κόστος. Εμείς εκτιμώ ότι απλά θα διαμαρτυρηθούμε με ανακοινώσεις και διεθνή διαβήματα προς ΕΕ και προς ΟΗΕ.
3) Να κινηθεί σε βυθοτεμάχιο που έχει ορισθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία, εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Και πάλι εκτιμώ ότι ούτε η Κύπρος ούτε εμείς θα αντιδράσουμε με δυνάμεις (Πολεμικού Ναυτικού είτε Ακτοφυλακής στο πεδίο) και θα προσφύγουμε με διαβήματα σε ΕΕ και ΟΗΕ.
Εάν δεν βρει τίποτε το γεωτρύπανο θα θριαμβολογούμε για την αποτυχία τους στη συνέχεια.
Εάν όμως βρει έστω και περιορισμένα κοιτάσματα, τα οποία θα τα αξιολογεί ως πολύ μεγαλύτερα, τότε θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για μας να τον μετακινήσουμε από αυτήν την θέση και από το να διεκδικεί συμμετοχή στο ενεργειακό γίγνεσθαι της περιοχής. Το ίδιο φυσικά θα συμβεί και εάν βρει έστω και περιορισμένα κοιτάσματα στην θάλασσα γύρω από το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Και στην περίπτωση αυτή θα υπάρξουν πιέσεις προς την πλευρά μας να αποδεχθούμε να καθήσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, διμερώς είτε πολυμερώς (το πιθανότερο).
4) Να κινηθεί εντός της περιοχής που θεωρεί ως Τουρκική ΑΟΖ πλην όμως δεν σέβεται τον κανόνα της μέσης γραμμής και αποτελεί ξεκάθαρα περιοχή που θεωρούμε εμείς δική μας ΑΟΖ.
Και αυτές οι περιοχές μπορεί να είναι Νότια από το Καστελόριζο, γύρω από το τριεθνές (όπου ενώνονται οι ΑΟΖ Ελλάδος Κύπρου και Αιγύπτου), στην περιοχή του Τουρκολυβικού συμφώνου και ακόμη χειρότερα μέσα στην οριοθετημένη περιοχή μεταξύ ημών και της Αιγύπτου (το πλέον απίθανο). Και τα τρία αυτά σενάρια εμφανίζονται λιγότερο πιθανά, δεν αποκλείεται όμως να εκμεταλλευθεί ταυτόχρονα τα ερευνητικά σκάφη για να ενισχύσει τα τετελεσμένα και να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στις περιοχές αυτές. Και στα τρία αυτά σενάρια είμαστε υποχρεωμένοι να αντιδράσουμε με την άμεση παρουσία κρατικών δυνάμεων παρέμβασης (Ακτοφυλακή ή Πολεμικού Ναυτικού είτε και τα δύο συνεργατικά), με διαφορετική κλιμάκωση ως προς το τι δυνάμεις θα συνοδεύουν το γεωτρύπανο, Και οπωσδήποτε διαφορετική θα είναι η αντίδρασή μας σε περίπτωση γεώτρησης από το γεωτρύπανο στις περιοχές αυτές από την αντίδρασή μας σε περίπτωση απλής έρευνα της θαλάσσιας στήλης και του βυθού από ερευνητικό σκάφος και διαφορετική σε περίπτωση σεισμικών ερευνών.
5) Όπως διαπιστώνεται εύλογα, ο Ερντογάν έχει πολλές και διαφορετικής κλιμάκωσης επιλογές για να ενισχύσει την στρατηγική των τετελεσμένων και να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Τα σημεία καμπής είναι η γεώτρηση σε δική μας οριοθετημένη ΑΟΖ, οι σεισμικές έρευνες από ερευνητικό στην ίδια περιοχή είτε σε περιοχή που θεωρούμε εμείς ως δική μας ΑΟΖ.
Σε περίπτωση δε που κάνει γεώτρηση και βρει κοίτασμα γύρω από την Κύπρο (ακόμη και μικρό), τότε η θέση του θα ενισχυθεί σημαντικά από κάθε πλευρά και θα είναι αμετακίνητος.
ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΚΑΠΗΛΟΙ
Ακούω πολλούς να μιλάνε με ευκολία για προσφυγή σε πόλεμο, για αποτροπή με πρώτο κτύπημα, και μάλιστα για όλα εκ των παραπάνω αναλυθέντων σεναρίων.
Ας το ξεκαθαρίσουμε:
Δυναμική απάντηση δεν σημαίνει οπωσδήποτε πόλεμο. Έχουμε κι εμείς δυνατότητα επιλογών δυναμικής απάντησης, πέραν των διπλωματικών και της εκτεταμένης αποτροπής μέσω της υποστήριξης με δηλώσεις και παρεμβάσεις από την ΕΕ και τους συμμάχους μας που οπωσδήποτε θα επιδιώξουμε. Και αυτές οι επιλογές περιλαμβάνουν πολλές διαφορετικές και ενδεχομένως συνδυαστικές δράσεις που ξεκινούν από την απλή παρενόχληση των ερευνών και των γεωτρήσεων με ταχύτατες διελεύσεις εγγύς και πρόκληση σάλου, μέχρι την αποκοπή παρελκόμενων (με πολλούς διαφορετικούς τρόπους) και ακόμη και προβολή τοπικής ισχύος με πολεμικά μέσα σε μία λογική περιορισμένου σκοπού.
Εδώ ας μείνουμε λίγο:
Τι σημαίνει περιορισμένος σκοπός και πως μπορεί να κρατηθεί περιορισμένος.
Κανείς δεν εγγυάται ότι μπορεί να κρατηθεί περιορισμένη η σύγκρουση τοπικά και χρονικά για την αντιμετώπιση των χειρότερων πιο πάνω σεναρίων. Και αυτό γιατί όπως έχω επισημάνει πολλές φορές τον πόλεμο τον αποφασίζει ο αντίπαλος. Όμως είναι σημαντικό να δείξεις στον αντίπαλο και διεθνώς (αφού δεν είμαστε σε απομονωμένο περιβάλλον οι δύο μας) ότι δεν έχει σκοπό την διεύρυνση της σύγκρουσης ώστε να πάμε σε πόλεμο αλλά εάν το επιδιώξει ότι είσαι έτοιμος να το αντιμετωπίσεις. Και τότε μπορεί να λειτουργήσει πραγματικά η αποτροπή μας σε συνδυασμός με την εκτεταμένη αποτροπή που έχουμε επιδιώξει να δημιουργήσουμε.
Και αυτό μπορεί να γίνει στο πεδίο δράσης μόνο με την επιχειρησιακή αντίληψη του Overwatching όπως έχω αναλύσει σε προηγούμενα άρθρα. Στην περίπτωση αυτή συνεπώς αναγκαστικά θα αξιοποιήσουμε την σύγχρονη επιχειρησιακή αντίληψη του Overwatching.
Overwatch είναι η κατάσταση μιας μικρής ναυτικής μονάδας ή και στρατιωτικής δύναμης που υποστηρίζει μια άλλη μονάδα στο πεδίο (μπορεί να είναι και της ακτοφυλακής για ευελιξία στην διαχείριση της κρίσης) όταν αυτή εκτελεί τακτικές ελέγχου περιοχής, ακόμη και πυρός και κίνησης.
Η πολύ μεγαλύτερη αεροναυτική δύναμη επίβλεψης ή υποστήριξης έχει πάρει μια πλεονεκτική θέση (φανερή είτε αφανή) όπου μπορεί να παρατηρήσει το δυνητικό ευρύτερο πεδίο της εμπλοκής και ιδιαίτερα να ελέγχει τις πιθανές εχθρικές θέσεις και ενέργειες.
Αυτό της επιτρέπει να παρέχει αποτελεσματική κάλυψη πυρός για την υποστήριξη της μονάδας που επιχειρεί προωθημένη στο πεδίο, αλλά και για την προώθηση περισσότερων φιλικών μονάδων.
Η ενίσχυση δεν της Ακτοφυλακής μας με αλλαγή επιχειρησιακής διαθεσιμότητας παλαιότερων περιπολικών του Π.Ν (και πρόσκτηση μεγάλων περιπολικών ενδεχομένως από όσα παροπλίζουν οι ΗΠΑ) και θεσμικά ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της για αστυνόμευση στις περιοχές κυριαρχικών δικαιωμάτων είναι σημαντική, διότι θα μας επιτρέπει να έχουμε ένα ακόμη εργαλείο χειρισμού κρίσεων και αποφυγής στρατιωτικοποίησης της οιασδήποτε κρίσης.
Σχετικές Δημοσιεύσεις
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών