Του Παναγιώτη Μπάρκα
(Ομιλία στο πρώτο αντάμωμα του ενιαίου Πωγωνίου. Σχωριάδες 16.08.2022) Η ιστορικότητα της σημερινής ημέρας για το ενιαίο Πωγώνι δεν επιτρέπει και στον πιο στυγνό ακαδημαϊκό να απαλλαγεί από τον μανδύα του πατριωτισμού.
Υπό το σκεπτικό αυτό οι συνιστώσες που καθορίζουν το σημερινό γεγονός αλληλοϋποστηρίζονται και αλληλοαναιρούνται. Η μέρα είναι ιστορική! Ασφαλώς και ναι! Όπως και όχι! Γιατί ένα γεγονός για να είναι ιστορικό από την μία πρέπει να σημαδεύει την ιστορία και από την άλλη να ορίζει το μέλλον. (Στο δεύτερο σκέλος μειονεκτούμε)
Το Πωγώνι στην χιλιόχρονη ιστορία του ποτέ δεν ήταν χωρισμένο, παρά μόνο ενιαίο, γεγονός που μαζί με τις ιστορικές συγκυρίες του έδινε εύρος, λαμπρότητα και πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις ελληνισμού και χριστιανοσύνης. Το Πωγώνι δεν το χώρισαν ούτε τα σύνορα του 1924. Παρά μόνο η κομμουνιστική λαίλαπα του 1945. Σημαίνει ότι η περίοδος διαμελισμού αποτελεί μια σταγόνα νερού στην μακραίωνη κοινή ιστορία Ελληνισμού του ενιαίου Πωγωνιού.
ΣΧΩΡΙΑΔΕΣ, Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΠΟΥ ΣΚΟΤΩΝΕΙ
Η σημερινή όμως μέρα είναι αργοπορημένη, διότι περιμέναμε 32 ολόκληρα χρόνια για να οδηγηθούμε σε ένα αντάμωμα, ιστορικό μεν, που επιβάλλεται δε όσον αφορά την αποτροπή της τυπικότητας και του προσανατολισμού και δέσμευσης προς εύρεση και καθορισμό ουσιαστικών προσδοκιών και στόχων για την επαναφορά της ευρωστίας της κοινής ιστορίας του Πωγωνίου.
Η ιστορική αυτή ημέρα της Παμπωγωνίσιας σύναξης οργανώνεται εδώ στους Σχωριάδες με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων και Ενώσεων Επαρχίας Πωγωνίου, στην Ελλάδα της Αδελφότητας Σχωριαδιτών «Η Γένεσις της Θεοτόκου» και με την συνεργασία του Δήμου Πωγωνίου Ιωαννίνων και του Δήμου Δρόπολης – Πωγωνίου.
Δεν είναι τυχαίο. Προσωπικά μου χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να κατανοήσω πως έγινε και ανέβασα το ελληνικό μου δράμα, το πρώτο στην 50χρονη κομμουνιστική δικτατορία στη μητρική γλώσσα, εδώ, όντας δάσκαλος στους Σχωριάδες και δίπλα στην εκκλησία. Επέτρεψαν το γεγονός οι ρίζες της ένδοξης παράδοσης ελληνικού πολιτισμού του Πωγωνίου.
Από την άλλη, η σημερινή εκδήλωση λαμβάνει χώρα στο χωριό που ομορφαίνει καθημερινά χάρη στην αναβίωση της αιώνιας παράδοσης των Ηπειρωτών για να φροντίζουν την ιδιαίτερη Πατρίδα τους από κάθε γωνιά της γης, απ΄όπου και αν βρισκότανε.
Οι Σχωριάδες, που το 2019 γιόρτασαν τα 200 χρόνια της Ίδρυσης της Αδελφότητας Σχωριαδιτών στην Κωνσταντινούπολη, αποτελούν με βεβαιότητα σήμερα ένα λαμπερό και ακατανίκητο παράδειγμα. Ο Θωμάς, ο Άλκης και ο κάθε απλός Σχωριαδίτης διδάσκουν ότι το χρήμα περισσεύει όταν υπάρχει η αγάπη για την ιδιαίτερη πατρίδα, η αφοσίωση, η διαφάνεια, η σωστή διαχείριση, ο κοινός σκοπός.
Δυστυχώς όμως, αποτελεί μια ομορφιά που σκοτώνει, διότι ο θάνατος ενός τόπου σφραγίζεται από την ανθρώπινη εγκατάλειψη και αποδημία. Και αυτή την πραγματικότητα βιώνουν σήμερα και οι Σχωριάδες, και το Πωγώνι και όλος ο τόπος μας.
Στην ιστορία το Πωγώνι, όπως κάθε τόπος, αλλά ειδικά το Πωγώνι, και έχω εδώ υπόψη μου ιδιαίτερα το Βόρειο Τμήμα του, δοκίμασε πολέμους και πανούκλες, στερήσεις και διωγμούς. Αλλά ποτέ δεν δοκίμασε μια τέτοια ερημωσύνη και απειλή ύπαρξης. Και ταυτόχρονα, τέτοια μικρότητα και μειοδοσία των ανθρώπων του. Τέτοια, που όχι μόνο δεν τροφοδοτεί και δε σέβεται το στοχαστικό του κομμάτι, την αφρόκρεμα, αλλά την παρασέρνει στον κοινό πεζό τόπο της καταναλωτικής ρουτίνας και εφήμερης επιβίωσης.
ΈΡΗΜΟ ΧΩΡΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ…. ΤΑ ΛΕΦΤΑ ΤΑ ΦΑΓΑΝΕ
Το σημειώνω αυτό διότι το Πωγώνι μας, μας έγινε πολύ αλαργινό και αποκλεισμένο διότι στερείται υποδομές κυρίως οδικές, ή διαθέτει υποδομές που εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα. Γιατί όμως;! Διότι δύο φορές εξασφαλίστηκαν κονδύλια για την κατασκευή του δακτυλίου του Πωγωνίου και την ένωση της περιοχής με τη Δρόπολη. Μια από τους Πατριώτες του Πωγωνίου στο εξωτερικό, στις ΗΠΑ και μία από κονδύλια Ευρωπαϊκών Ταμείων. Στα χαρτιά ο δρόμος μπορεί να φαίνεται ολοκληρωμένος, όμως τα χρήματα έγιναν αντικείμενο διαφθοράς.
Άρα, λοιπόν, τους Πωγωνίτες άνδρες, που πήγαιναν στο θάνατο για τον Ελληνισμό και την πίστη, για μια σπιθαμή γη του τόπου τους, τους διαδεχτήκαμε εμείς, που μονιάζουμε και συμβιβαζόμαστε εύκολα στη σπέκουλα, στην αδιαφορία και στην ενοχή….!
Αυτή η νοοτροπία μας εξοστρακίζει σήμερα από την όσο ποτέ άλλοτε αναγκαιότητα αυτογνωσία, χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει συνέχεια, μέλλον, αγάπη για την πατρίδα, για τον Ελληνισμό, για τη πραγματική χριστιανοσύνη!!
ΤΟ ΠΩΓΩΝΙ ΜΠΟΡΕΙ!
Το Πωγώνι μπορεί να γίνει ξανά υπερδύναμη οινοποιίας, γαλακτομικών προϊόντων και εξαγωγής βιολογικών κρεάτων, βαρελιών και άλλων ξύλινων προϊόντων προς χρήση, διακόσμηση και τουρισμό, πολιτιστικού, γαστρονομικού και φυσικού ορεινού τουρισμού και δεν επιτρέπεται ο μαρασμός αυτός.
ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Οι κάτοικοι της περιοχής που άκουσαν στο όνομα Πωγώνι και Πωγωνίτες ή Πωγωνίσιοι από τον 7ο μετά Χριστό αιώνα, προκύπτει να έχουν κοινή καταγωγή με τους Δωριείς και τους Μολοσσούς σε άμεση επικοινωνία με τον υπόλοιπο ελληνικό κόσμο. Η γυναικεία λευκή φορεσιά του Πωγωνίου σε άμεση επικοινωνία με εκείνη της Δρόπολης αποτελούν μια χειροπιαστή επιβεβαίωση κοινής καταγωγής και εξέλιξης του δωρικού και ιονικού ρυθμού ένδυσης.
Επιβεβαιώνει η σκληροτράχηλη ιστορία του, η διατήρηση σε εξέλιξη ίδιων αρχαιοελληνικών εθίμων που παραπέμπουν στον αρχαίο κόσμο της Δωδώνης, η ικανότητα διαπολιτισμικής επικοινωνίας και εξέλιξης, ανάπτυξης και προόδου.
Τοποθετημένο γεωγραφικά το Πωγώνι πάνω στους χερσαίους εμπορικούς δρόμους που συνέδεαν τις πόλεις της Αδριατικής θάλασσας και την Ιταλία με τα ανατολικά Βαλκάνια και τη Μικρά Ασία, η περιοχή είχε πλούτο και ευμάρεια, όμως πολλές φορές μπήκε και από νωρίς στο στόχαστρο των επιδρομέων. Ρωμαίοι, Γαλάτες, Φράγκοι, Τούρκοι, όλοι όσοι ενδιαφέρονταν για το εμπόριο, προσπάθησαν να κατακτήσουν τα περάσματα του Πωγωνίου.
Ο ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ ΠΩΓΩΝΑΤΟΣ
Το ίδιο το σημερινό όνομά του, Πωγώνι, αποτελεί μια επιπλέον σφραγίδα. Κατά απόλυτη πλειοψηφία οι εκδοχές της σημερινής ονομασίας της περιοχής συγκλίνουν στη θέση ότι φέρει το όνομα του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Πωγωνάτο (668-695), ο ρόλος του οποίου, στο πλαίσιο των ιδιαίτερων σχέσεων που είχαν πολυάριθμοι Βυζαντινοί αυτοκράτορές με τη Δρόπολη και το Πωγώνι, ο ρόλος λοιπόν του αυτοκράτορα Πωγωνάτου, υπήρξε αποφασιστικός στη στήριξη του κλήρου, αλλά και της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης του Πωγωνίου και της Δρόπολης. Ο φημισμένος αυτοκράτορας παραχώρησε με Χρυσόβουλο στο Πωγώνι την πρώτη εμποροπανήγυρη στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Πρόκειται για θεσμό επιβεβαίωσης του υψηλού επιπέδου οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ισχύς της περιοχής.
Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΟΥ
Η ισχύ αυτή και η ταυτότητα Ελληνισμού και Χριστιανοσύνης κατέστησε το Πωγώνι την περιοχή αντίστασης κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των προσπαθειών εξισλαμισμού. Η Δρόπολη και το Πωγώνι διατηρούν την μεγαλύτερη πυκνότητα ιερών χώρων σε όλο τον Ελλαδικό χώρο, τόσο που δικαίως χαρακτηρίζονται ως το δεύτερο Άγιο Όρος. Μετά από την πρώτη εξέγερση του Διονύσιου Φιλόσοφου το 1611 κατά των εξισλαμισμών στην Ήπειρο, ήταν ο Πολύτσανίτης Επίσκοπος Αργυροκάστρου, ο Άγιος σήμερα Σοφιανός (1672-1700), ο οποίος μπροστά στον ίδιο κίνδυνο εξισλαμισμού, παράτησε την επισκοπή Αργυροκάστρου, έζωσε το σπαθί και έστησε το λημέρι του στο μοναστήρι του Αϊ Θανάση στην Πολύτσιανη. «Είναι ο πρώτος, αναφέρουν οι πληροφορίες, που σταμάτησε τους μικτούς γάμους και απομάκρυνε τους εξωμότες από τα χριστιανικά χωριά αναγκάζοντας τους να συγκεντρωθούν σε αμιγή μουσουλμανικά χωριά» .
Η ίδια αντίσταση θα κορυφωθεί με τους παπάδες της Σωπικής, (1775) οι οποίοι επέλεξαν την αγχόνη του αιμοβόρου Κουρτ Πασά του Βερατίου για να μη τουρκέψει το χωριό και η περιοχή.
Όπως γνώριζαν επίσης να παράσχουν υπηρεσίες και να συνάψουν και συμμαχίες έστω και με αλλόθρησκους παράγοντες, όπως η μυθολογική περίπτωση με τον Αλί Πασά, για να σώσουν τον τόπο τους και να πετύχουν ευνοούμενο καθεστώς.
Η ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ
Λόγω αυτής της ιδιοσυγκρασίας και ταυτότητας, το Πωγώνι ήταν η στέγη και το καταφύγιο των Ελλήνων και χριστιανών κυνηγημένων της Τουρκοκρατίας. Το φαινόμενο αυτό μαρτυρεί επίσης το πόσο ανοιχτή ήταν η κοινωνία του Πωγωνίου στο να υιοθετήσει ταυτόχρονα πολιτιστικά στοιχεία άλλων περιοχών. Δεν αναφερόμαστε εδώ, στην κοινή καταγωγή και διαχρονική επικοινωνία της παραδοσιακής λευκής φορεσιάς του Πωγωνιού και εκείνη της Δρόπολης, όπου σε 9 χωριά του σημερινού ελληνικού Πωγωνίου οι δύο λευκές γυναικείες φορεσιές, (Δρόπολης και Πωγωνίου) συνυπάρχουν. Αναφέρομαι στην παρουσία παραλλαγής της Δελβινιώτικης γυναικείας φορεσιάς εδώ στους Σχωριάδες, λόγω μετοίκησης εκδιωγμένων Δελβινιωτών που δεν δέχονταν να αλλαξοπιστήσουν. Αναφέρομαι στην ανηφόρα της μαύρης Λιουτζίωτικης φορεσιάς με το καβάδι από τον 18ο αιώνα, που μαύρισε την άσπρη φορεσιά, πρώτα στην Πολύτσιανης και μετά στο Χλωμό, στην Τσάτιστα, στη Σέλτση, στους Σχωριάδες, όχι όμως στη Σωπική.
Ακριβώς, αυτή η ενδοχώρια διαπολιτισμική διάσταση, διαφοροποίησης και ώσμωσης σε ελληνική βάση του Πωγωνίου, έδωσε στην περιοχή με πρώτη την Πολύτσιανη, τη δύναμη να σπάσει από πολύ νωρίς τα δεσμά της παραδοσιακής αυτάρκης κλειστής κοινωνίας, αναζητώντας πόρους επιβίωσης και ανάπτυξης σε Δύση και Ανατολή, εξασφαλίζοντας έτσι, μαζί με την ευμάρεια, ένα νέο σύγχρονο διαπολιτισμικό φαινόμενο και πραγματικότητα, που αφορά τον συνδυασμό του επιτόπιου με τον Δυτικό πολιτισμό.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
Αυτό το φτωχό και ερημωμένο σήμερα Πωγώνι μας είχε διαχρονικά τη δική του σφραγίδα στα γράμματα και τον πολιτισμό.
Ένα από τα πρώτα λογοτεχνικά έργα που ακούει στο είδος του ελληνικού μυθιστορήματος, γράφτηκε από συμπατριώτη μας από τη Σέλτση. Από τη Σέλτση είναι η καταγωγή και του πρόσφατου προέδρου της Ακαδημίας Επιστημών της Αθήνας, του κ. Νανόπουλου.
Από την Πολύτσιανη ήταν οι γνωστοί στα γράμματα, πατέρας και γιος Αθανάσιος και Μιλτιάδης Οικονομίδης, από την γνωστή οικογένεια Οικονομίδη της Σωπικής.
Ο Αθανάσιος 1843-1903 κατατάσσονταν μεταξύ των σπουδαιότερων Ελλήνων ανθρώπων των γραμμάτων της εποχής του. Διεύθυνε το γνωστό στον Ελληνισμό Ζωγράφειο Διδασκαλείο στο Κεστοράτι. Υπήρξε δραματουργός, πεζογράφος, ερευνητής της λαϊκής παράδοσης και ιστορίας, δημοσιογράφος, φιλόσοφος.
Ο γιος του, Μιλτιάδης, έχει στο ενεργητικό 3 από τους 90 συνολικά τίτλους ιστορικών περιοδικών και εφημερίδων που εκδόθηκαν από Πωγωνίσιους. Έγραψε στην Πολύτσανη και έκδωσε στην Πόλη και την Αθήνα τα δύο τεύχη του Εικονογραφημένου Ηπειρωτικού Ημερολογίου (1911 και 1914), με λογοτεχνικά κείμενα, μελέτες για την λαϊκή παράδοση, κριτική, άρθρα κλπ Στο ίδιον ανήκει και τοι περιοδικό «Ηπειρωτικά» (1938). Διακρίθηκε επίσης και ως πεζογράφος. Το έργο του συγκεντρώθηκε και εκδόθηκε το 2010 σε τέσσερις τόμους από το Ίδρυμα Ελίκρανον.
Δεν μπορούμε να μη αναφέρουμε την γνωστή Οικογένεια Γιούση από το Χλωμό πέντε γενιές της οποίας, αρχίζοντας από τον Σταύρο Γιούση, αρχές του 19ου αιώνα, αφιερώθηκαν στην ζωγραφική. Μεταξύ αυτών διακρίθηκε ο Θεοδόσης Γιούσης, ο οποίος έδωσε στην τοπική αγιογραφία και την καλλιτεχνική ζωγραφική ευρωπαϊκό στίγμα.
Η φιλότεχνη φυλή των Παπαδημητραίων από τη Σωπική. Διάσημη για την προσφορά της στην Ελλάδα, την Αλβανία και την Ευρώπη, στις εικαστικές τέχνες και τη μουσική, με εξέχουσα τιμητική θέση το ζεύγος εικαστικών Αχιλλέα και Σοφία Παπαδημήτρη. Οι σημερινοί απόγονοί τους μέχρι και την τέταρτη γενιά, διαπρέπουν και σε ευρωπαϊκές μουσικές σκηνές.
Η γνωστή ηθοποιός του Ελληνικού κινηματογράφου και θεάτρου Άννα Ιασωνίδου, υποψήφια ΣΤΑΡ Ελλάς 1964, με το ψευδώνυμο Βόρειος Ήπειρος.
Αλλά και ο Σωπικιώτης Αλέξανδρος Μερτζανόπουλος, μια σημαντική προσωπικότητα στο Μεσοπόλεμο στο χώρο του πολιτισμού και των δημοκρατικών ιδεών Είναι ιδιαίτερα γνωστός για την προσφορά του για τον εκδημοκρατισμό της ζωής στο Βόρειο Τμήμα της Ηπείρου και την Αλβανία.
Ο εκδότης του ιστορικού Πρωϊνού Λόγου, Βασίλης Κουτσολίοντος, κλπ Από το Πωγώνι είναι τέσσερις πρόεδροι της ΠΟΑΚΑ.
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΙ ΠΩΓΩΝΙ
Το κλείσιμο των συνόρων το 1945 δεν εμπόδισε τους Πωγωνίσους να διακρίνονται στον πολιτισμό και τα γράμματα, να συντηρούν άμεσα και έμμεσα την ελληνική ταυτότητα. Η αντίστασή των Πωγωνιτών κόστισε τη ζωή σε δεκάδες συμπατριώτες μας, εκατοντάδες χρόνια φυλάκισης, εξορίας. Εξέχει εδώ η αντίσταση κατά του κομμουνιστικού του Μηνά Παρά που έμεινε 40 χρόνια στα κάτεργα του κομμουνισμού, ως ο άγνωστος Βορειοηπειρώτης Μαντέλας, και του Μανώλη Οικονόμου του Υπουργού Δικαιοσύνης του Χότζα που αρνήθηκε να υπογράψει την κατάργηση των δημοκρατικών αρχών στη Δικαιοσύνη.
Δεν μπορεί να λησμονηθεί ο Δημήτρης Μπεντούλης από τους Σχωριάδες. Εξαιρετική προσωπικότητα στο χώρο των γραμμάτων και του πνεύματος. Με ιδιαίτερη συνεισφορά στην ιστοριογραφία του Πωγωνίου, αλλά και τη θεολογία και την ανασυγκρότηση της ορθόδοξης εκκλησίας της Αλβανίας. Είχα ακούσει για τον Μπεντούλη όταν ήμουν δάσκαλος στη γενέτειρά του, εδώ στους Σχωριάδες. Το 1991 με την ιδιότητα του Βουλευτή τον επισκέφτηκα στο σπίτι του, ένα μικρό διαμέρισμα στα Τίρανα. Καθόταν συνεσταλμένος στο γραφείο του μπροστά σε μια τεράστια βιβλιοθήκη. Του ζήτησα να επιστρατευτεί πνευματικά στους νέους αγώνες του Ελληνισμού στην Αλβανία. Λίγους μήνες αργότερα άρχισε να προσφέρει τις πολύτιμες υπηρεσίες του δίπλα στον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο.
Να αναφέρουμε τα αδέρφια Χατζή από την Πολύτσανη και τον γνωστό δημοσιογράφο και πολιτικό Ναπολέων Ρόση, τον Πάνο Τσούκα από τη Σωπική, ο οποίος παρά την ιδεολογική δέσμευση, παρέμεινε για μισό αιώνα ο ακούραστος εργάτης στην υπηρεσία της ελληνικής γλώσσας. Ο Κώστας Λώλης, ο καθηγητής της Πολυφωνίας σε Ελλάδα, σε Αλβανία και τον κόσμο. Το ερευνητικό και το θεωρητικό συγγραφικό του έργο με αντικείμενο την πολυφωνία αποτελεί αναμφίβολα την πολυτιμότερη συμβολή στην προβολή του διαχρονικού ζωντανού εμβλήματος της Ηπείρου, του Πολυφωνικού μας τραγουδιού. Το Γιώργο Παπίγγη, στιχουργό εκατοντάδων τραγουδιών του αλβανικού πενταγράμμου, τον Εντμόντ Ντόκο, τον μεγάλο μαέστρο της αλβανικής κρατικής συμφωνικής ορχήστρας, τον Χριστάκη Κίκινα τον μοναδικό Έλληνα πρύτανη του πανεπιστημίου Αργυροκάστρου.
ΤΟ ΠΩΓΩΝΙ ΜΠΟΡΕΙ, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΠΟΛΙΤΙΣΤΟΥΣ ΗΜΙΜΑΘΕΙΣ
O Χότζα γνωρίζοντας την ισχύ, το ρόλο το υψηλό πολιτιστικό επίπεδο του Πωγωνίου, εφάρμοσε εδώ εξοντωτικά μέτρα, πραχτικές αλλοίωσης και αφομοίωσης:- οικονομικές, δημογραφικές, πολιτικές, ιδεολογικές, γλωσσικές, πολιτιστικές. Το Πωγώνι άντεξε. Η περίοδος μεταπολίτευσης όμως έδειξε ότι είχε μετατραπεί σε σκιά του εαυτού του. Γι΄αυτό και πρέπει να χαιρετίζουμε των έργο των Σχωριαδιτών στην αναγεννησιακή ανασυγκρότηση του χωριού τους, πρέπει να χαιρετίζουμε τέτοιες πρωτοβουλίες σαν τη σημερινή. Πρέπει όμως να υψώσουμε αποφασιστικά τη φωνή μας. Το Πωγώνι έχει μέλλον, αρκεί να το οραματιστούμε σωστά και να μη επιτρέψουμε ακόμα τη διαχείρισή του σε χέρια εντεταλμένων αποστολών και απολίτιστων ημιμαθών. Ενωμένο το Πωγώνι μπορεί να κάνει και πάλι θαύματα.
Σχετικές Δημοσιεύσεις
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών