Του Παναγιώτη Μπάρκα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
31 χρόνια πριν η κοινότητα της Ε.Ε. Μειονότητας βρισκότανε στο αποκορύφωμα της μεγαλύτερης εκπαιδευτικής απεργίας μετά εκείνη του 1934-35.
01-15.10.1991.-Γενική αποχή από τα μαθήματα, μαθητών και δασκάλων. Απεργίες και κινητοποιήσεις γονέων και όλων των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών.
Σαν αποτέλεσμα σημειώθηκε η μεγαλύτερη ποιοτική αλλαγή στο θέμα της παιδείας στη μητρική γλώσσα και τέθηκε η βάση των αιτημάτων που θα ακολουθήσουν μέχρι σήμερα. Το κίνημα αυτό δεν στήριξε η Ελλάδα. Το κίνημα καθοδηγούσε η κοινοβουλευτική ομάδα, με προσωπικό πρωταγωνιστικό ρόλο. Για πρώτη φορά στα δεδομένα της ιστορίας της αλβανικής βουλής ένας Έλληνας βουλευτής καταθέτει νομοσχέδιο για την παιδεία στη μητρική γλώσσα και υποχρεώνει τη Βουλή να το συζητήσει.
Το θέμα της παιδείας στη μητρική γλώσσα μπήκε στην ημερήσια διάταξη της Βουλής στις 08.10.1991, ενώ συζητούνταν παράλληλα το θέμα ψηφίσματος για το Κοσσυφοπέδιο. (Τόσο ψηλά κρατούσαμε τότε το εθνικό μας θέμα εντός της αλβανική Βουλής)
Οι σημειώσεις που ακολουθούν αποτελούν αποσπάσματα από το νέο μου βιβλίου υπό έκδοση για την κοινοβουλευτική θητεία της ΟΜΟΝΟΙΑΣ. Μια προσπάθεια να θυμίσει σε ορθό τρόπο τα ιστορικά γεγονότα εκείνης της περιόδου.
30. 09. 1991 Β’ σύνοδος της 12ης νομοθετικής Περιόδου της Βουλής. Ψήφισμα για το Κόσσοβο. Συζήτηση για την κατάσταση στην ΕΕΜ, το θέμα της παιδείας στη μητρική γλώσσα
Είναι η πρώτη συνεδρίαση της 2ης Συνόδου της 12ης Νομοθετικής Περιόδου της Βουλής. Στην ημερήσια διάταξη τίθεται το θέμα ψηφίσματος για το Κοσσυφοπέδιο.
Εγώ απαιτώ να ενταχτεί στην ημερήσια διάταξη το θέμα της κατάστασης στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα και ταυτόχρονα το νομοσχέδιο για την παιδεία στην μητρική γλώσσα των εθνικών μειονοτήτων στην Αλβανία που κατέθεσα προσωπικά στη Βουλή. Η πρότασή μου έχει ως εξής:
Ξεκινώντας από το γεγονός ότι παντού στις περιοχές μας και παντού όπου κατοικούν Έλληνες μειονοτικοί, απ;o αύριο αρχίζει η αποχή από τα σχολεία διότι τα αιτήματα που υπέβαλλε η Εθνική Ελληνική Μειονότητα για παιδεία στη μητρική γλώσσα βάση των διεθνών συμβάσεων, δεν λαμβάνεται υπόψη, ζητάω να ενταχτεί ένα σημείο στην ημερήσια διάταξη που θα αφοράει την εξέταση της πραγματικότητας στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα βάση έκθεσής που θα παρουσιάσουμε για το θέμα αυτό.
Επίσης, εξ ονόματος μου υποβάλλω στη Λαϊκή Βουλή νομοσχέδιο για την παιδεία στη μητρική γλώσσα των εθνικών μειονοτήτων στην Αλβανία απαιτώντας ώστε και αυτό να ενταχτεί στην ημερήσια διάταξη.
ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ
1. Επέλεξα να καταθέσω προσωπικά το νομοσχέδιο διότι υπήρχαν αντιρρήσεις στην Κ. Ομάδα και ο Φαρμπαλάς δεν υπέγραφε, ενώ οι άλλοι συνάδελφοι δεν ήθελαν να παραστρατήσουν στην απόφασή του. (Τουλάχιστον αυτό αποκόμισα τότε. Στην Α’ Γενική Συνδιάσκεψη της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, ο Ζαρμπαλάς θεώρησε λάθος την κίνηση αυτή)
Εντωμεταξύ, στις 15 μέρες αποχής από τα μαθήματα δασκάλων και μαθητών, (το μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών για την παιδεία στη μητρική γλώσσα μετά εκείνη του 1935 και με τόσο προχωρημένα αιτήματα) η αδιαφορία της Ελλάδας ήταν παροιμιώδης. Καμιά είδηση ούτε στα ελληνικά ΜΜΕ.
Η ελληνική πρεσβεία έλαμψε δια της απουσίας στις εργασίες της Βουλής όταν συζητήθηκε και απορρίφθηκε το νομοσχέδιο. Και ήταν η πρώτη ηχηρή αποχή της πρεσβείας μας στις εργασίες τις Βουλής.
2. α. Της απόφασης για ένταξη στην ημερήσια διάταξη των εργασιών της Βουλής του νομοσχεδίου για την παιδεία στη μητρική γλώσσα προηγήθηκαν ζυμώσεις μηνών. Ως βουλευτές είχαμε κατακλίσει τα Τίρανα, τους διεθνείς οργανισμούς, διπλωματικά σώματα με σειρά από διαβουλεύσεις, κινητοποιήσεις, πιέσεις και παρεμβάσεις.
β. Στις περιοχές μας επίσης, γίνονταν ζυμώσεις για κλιμάκωση μέχρι αποχής από τα μαθήματα που σημαδεύει έτσι την απαρχή της ιστορικής προσπάθειας για την παιδεία στη μητρική γλώσσα, στην αυγή της μεταπολίτευσής στην Αλβανία, κίνημα του οποίου ηγήθηκα τότε προσωπικά.
• Την υπόθεση να αναλάβουν τα Συμβούλια της ΟΜΟΝΟΙΑΣ.
• Συλλαλητήριο παρουσία της ΔΑΣΕ (έγινε τελικά στις 17.10.1991).
• Διερεύνηση της δυνατότητάς διεθνούς δικαστικής προσφυγής όπως το 1934-35.
• Να ανοίξουν με κάθε θυσία τα ελληνικά σχολεία με βάση τα αιτήματά μας, ό-που θα συμπεριληφθεί και η Χιμάρα.
• Ενημέρωση των δασκάλων και λήψη μέτρων για την μετατροπή των προγραμμάτων από την αλβανική στην ελληνική, όπως και ευαισθητοποίηση του κοινού για το θέμα.
• Λήψη μέτρων για την αμοιβή των δασκάλων.
• Συνέχιση της πίεσής προς την κυβέρνηση.
• Απαίτηση στήριξής από μέρους της Ελλάδας!
3. Κωδικοποίησα τα αιτήματα:- παιδεία στη μητρική γλώσσα για όλα τα μαθήματα, σε όλες τις βαθμίδες, παντού όπου υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός Ελλήνων μαθητών και η εισαγωγή στο πρόγραμμα σπουδών των μαθήματων της ελληνικής Ιστορίας και Γεωγραφίας.
Τα αιτήματα αυτά θα αποτελέσουν τους πυλώνες των εκπαιδευτικών μας αιτημάτων μέχρι το τέλος των πολλών ταξιδιών του ύπατου αρμοστή για τα εκπαιδευτικά της ΔΑΣΕ (ΟΑΣΕ) Βαν ντερ Στούλ και μέχρι σήμερα.
4. Η δήλωση στη Βουλή του Γ. Συμβουλίου της ΟΜΟΝΟΙΑΣ -τελικό τελεσίγραφο.
Μετά από τις επίμονές συναντήσεις με τον Πρόεδρο Αλία, τον Πρωθυπουργό Υ Μπούφι (με τον οποίο υπάρχει ηχογραφημένη σε υψηλούς τόνους συζήτηση μου μαζί του στο Αργυρόκασατρο) και τον Υπουργό Παιδείας Λακρόρι, το Γενικό Συμβούλιο της ΟΜΟΝΟΙΑΣ ανακοίνωσε σχετική δήλωση προς τη Βουλή, (πριν αρχίσουν επίσημα οι εργασίες της δεύτερης συνόδου) που αποτελεί την τελευταία προειδοποίηση για γενική αποχή και απεργία δασκάλων μαθητών και γονέων, την οποία έγραψα και αναφέρει:
Κρατικοί θεσμοί και Βουλή, οι οποίοι απ΄ ό τι φαίνεται δεν μπορούν να απαλλαγούν από τις χθεσινές ολοκληρωτικές πρακτικές, ή κωλυσιεργούν, ή αποσιωπούν σκοπίμως τις απαντήσεις στα επανειλημμένα αιτήματά μας για το θέμα αυτό.
Τα πολίτικά κόμματα εντός Βουλής και τα πραγματικά δημοκρατικά κόμματα εκτός αυτής, από την μία πλευρά λησμονούν ή δε θέλουν να προσέξουν την πραγματικότητα στην Ε. Ελ. Μειονότητα που άφησε η δυσφημιστική πολιτική της ολοκληρωτικής εξουσίας, όπου δεκάδες χιλιάδες μέλη αυτής της εθνικότητάς αναγκάστηκαν να μετοικήσουν σε όλη την Αλβανία, από την άλλη λησμονούν το πολίτικό πρόγραμμά τους.
Τώρα που η καινούργια σχολική χρονιά πλησιάζει, οι μειονοτικές οικογένειες που έχουν παιδιά για το σχολείο, παντού στην Αλβανία υπέγραψαν ένα υπόμνημα τεσσάρων σημείων, μέσω των οποίων ζητούν την πραγματοποίηση, τη χρονιά αυτή έστω και κατ αρχήν, της παιδείας στη μητρική γλώσσα, παντού στην Αλβανία.
Σε περίπτωση που και μετά απ΄αυτό το υπόμνημα, το οποίο αποστέλλεται και σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς για τα δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων, η κυβέρνηση θα σιωπήσει, θα είμαστε υποχρεωμένοι να απέχουμε από τα μαθήματα σε όλα τα σχολεία.
(ΤΕΛΟΣ ΠΑΡΈΝΘΕΣΗΣ)
Συνεδρίαση της Βουλής 01.10.1991
Απαίτησα να ενταχτεί στην ημερήσια διάταξη των εργασιών της Βουλής το θέμα της αποχής των μαθημάτων από τους Έλληνες μαθητές, δασκάλους και γονείς, που είχε αρχίσει εκείνη την ημέρα. Η ολομέλεια της Βουλής έλαβε υπόψη το αίτημα και αποφάσισε την ένταξη με το κατ επείγον στην ημερήσια διάταξη του νομοσχεδίου για την παιδεία στη μητρική γλώσσα.
ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ
Την επόμενη οι επιτροπές για την Παιδεία και την Επιστήμη και για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τις Εθνικές Μειονότητες πήραν υπό συζήτηση το νομοσχέδιό μου για την παιδεία στη μητρική γλώσσα των εθνικών μειονοτήτων.
Μετείχαμε ο Γιάννης Γιάννης και εγώ. Η συζήτηση ήταν σκληρή. Στην επίμονή μας με σημαία τις διεθνείς συμβάσεις η πλειοψηφία, ενώ δεν είχε καμιά αντίρρηση για το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, στήριζε την άποψη ότι θα πρέπει να συζητηθεί μαζί με το γενικό νόμο μεταρρύθμισής της παιδείας στην Αλβανία. Με την άποψη αυτή συμφωνούσε περίπου και η αντιπολίτευση. Για το σκοπό αυτό έβαλαν και μια «τελική ημερομηνία», το Δεκέμβρη.
Στη συζήτηση στις επιτροπές ήταν και ο Υπουργός Παιδείας, ο οποίος έδειχνε α-ανοιχτά ανήσυχος μέχρι και φοβισμένος. Ανήγγειλε εκεί την ικανοποίηση κάποιων από τα αιτήματά μας και το άνοιγμα ελληνικών σχολείων σε κάποια μεικτά χωριά, όπως στο Μετόχι, το ΣΜΤ, τη Μπίστρισσα και στο Δέλβινο. Όχι όμως σε όλα τα μεικτά χωριά, ούτε βέβαια στις πόλεις Αργυρόκαστρου και Αγίων Σαράντα. Δεν γίνεται λόγος να συζητούνταν τότε το θέμα της Χιμάρας, η οποία δεν αναγνώριζε την ΟΜΟΝΟΙΑ. (Το πρώτο άνοιγμα προς την ΟΜΟΝΟΙΑ από πλευράς Χιμάρας ήταν η επανειλημμένη πρόσκληση του Πέτρο Μάρκου να τον επισκεφτώ στο σπίτι του, αλλά ήταν οι τελευταίες μέρες της ζωής του). Καταλάβαμε ότι ο Υπουργός έκανε ότι του επέτρεψαν.
2. Μια από τις πολλές φορές που είμασταν στον Αλία για το θέμα της Παιδείας, μας έστειλε στον Υπουργό Παιδείας. Την ώρα που φθάσαμε στο γραφείο του Υπουργού έβγαινε απ΄ εκεί ο πρώην Υπουργός Δημοσίας Τάξης, ο οποίος συνέχιζε να παίζει ρόλο κλειδί στις υποθέσεις του κράτους. Ο Υπουργός δεν ήθελε τον εαυτόν του, που λέμε. Μόλις μας είδε σάστισε. Σχεδόν όρθιοι, μας είπε: Ανεξαρτήτως που σας έστειλε εδώ ο Πρόεδρος. Έχετε δίκιο αλλά δεν μπορώ να κάνω τίποτε, πρέπει να με καταλάβετε, έχω και εγώ οικογένεια !!!
3. Λίγες μέρες αργότερα και πριν αρχίσει η συζήτηση του νόμου στην ολομέλεια της Βουλής παρευρέθηκα στο Αργυρτόκαστρο σε μια διαδήλωση που οργάνωναν οι Έλληνες της πόλης για την παιδεία στη μητρική γλώσσα. Με ειδοποίησαν να προσέχω, διότι στην πόλη είχε εμφανιστεί ξανά ο πρώην Υπουργός Δημοσίας Τάξης με κάτι τύπους. Πήγα να δω! Ήταν στους χώρους έξω από την νομαρχεία.
Όταν γύρισα στο συλλαλητήριο πρόσεξα τις νέες από τη Δερβιτσάνη να φωνάζουν εθνικά συνθήματα για τη Βόρειο Ήπειρο. Πόνεσα γι΄αυτές διότι δεν γνώριζαν τι μπορούσε να συμβεί. Είμασταν τότε όλοι νέοι!!!
ΤΕΛΟΣ ΠΑΡΕΝΘΕΣΗΣ
08.10.1991 Ολομελή συνεδρίαση της Βουλής
Συζητείται το νομοσχέδιο για την παιδεία στην μητρική γλώσσα των εθνικών μειονοτήτων. Ο ανθελληνισμός σε έξαρση.
Στις 08 Οκτωβρίου 1991 και ενώ η μαθητική και δασκαλική απεργία είχε εισέλθει στη δεύτερη βδομάδα, η αλβανική Βουλή πήρε υπό συζήτηση το νομοσχέδιο «Για την παιδεία στη μητρική γλώσσα των εθνικών μειονοτήτων». Οι διαδικασίες που προηγήθηκαν αναφέρονται πιο πάνω.
Στα ιστορικά δεδομένα της αλβανικής Βουλής ήταν η πρώτη φορά που υποβάλλονταν νόμος από έναν βουλευτή και μάλιστα εκπρόσωπο της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητάς. Κάτι παρόμοιο δε συνέβη και στα επόμενα 30 χρόνια.
Το νομοσχέδιο σίγουρα δεν πέρασε. Οι εργασίες της Βουλής στις δύο συνεδριάσεις εκείνης της ημέρας μετατράπηκαν σε ένα εθνικιστικό παραλήρημα γενικώς από τους Αλβανούς βουλευτές με ανοιχτή προσέγγιση των δύο άσπονδων πολίτικων αντίπαλων κομμάτων..
Στην έκκληση του Ηγετικού Συμβουλίου της ΟΜΟΝΟΙΟΑΣ για την μεγάλη α-απεργία ανταποκρίθηκε σύσσωμα η Εθνική Ελληνική Μειονότητα. Η κάθε τοπική οργάνωση της ΟΜΟΝΟΙΑΣ σε όλη τη χώρα συγκέντρωσε υπογραφές από τα μέλη της σε υποστήριξη του υπομνήματος τεσσάρων σημείων για παιδεία στη μητρική γλώσσα.
Η απεργία δασκάλων και μαθητών με τη στήριξη όλης της κοινότητας του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού μέχρι τις 15 Οκτωβρίου 1991. Το γεγονός ανάγκασε την κυβέρνηση να εκπληρώσει τα τρία σχεδόν από τα τέσσερα αιτήματα. (Δεν άνοιξε σχολεία στη μητρική γλώσσα σε όλα τα μεικτά χωριά, ειδικά στις πόλεις Αργυρόκαστρου, Αγίων Σαράντα και Δελβίνου, όπως και σε κάθε άλλο αστικό κέντρο που πληρούνταν ο απαιτούμενος αριθμός Ελλήνων μαθητών
Στη συνέχεια συνέταξα τα αιτήματα της Ε. Ε. Μειονότητα με πρώτο το εκπαιδευτικό που παρουσιάστηκαν στον ύπατο αρμοστή της ΔΑΣΕ (ΟΑΣΕ) Βαν ντερ Στούλ στη συνάντηση της Δερβιτσάνης, στις 17 Οκτωβρίου 1991
15 Οκτωβρίου 2022
Σχετικές Δημοσιεύσεις
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών