Τίρανα: Όταν το τσιμέντο γίνεται πολιτική εξουσία

Υπάρχουν πόλεις που αναπνέουν, και πόλεις που πνίγονται. Τα Τίρανα, σήμερα, δεν μοιάζουν να ανήκουν στην πρώτη κατηγορία. Η εικόνα είναι γνωστή σε όσους περπατούν στο κέντρο: ουρανοξύστες που φυτρώνουν σαν μανιτάρια, έργα που υψώνονται ταχύτατα και, ταυτόχρονα, κενά διαμερίσματα, σκοτεινά τζάμια, άψυχες προσόψεις. Η πόλη χτίζεται, αλλά για ποιον;
Το ερώτημα γίνεται πιο καίριο όταν ακόμη και έξω από τα σύνορα της Αλβανίας οι φωνές ανησυχίας πληθαίνουν. Ο Μάρκο Τραβάλιο, ένας από τους πιο αιχμηρούς Ιταλούς δημοσιογράφους, έβαλε στο στόχαστρο την «αναζωογόνηση» των Τιράνων, αποκαλώντας την ουσιαστικά μια εξαγωγή αστικής καταστροφής από το Μιλάνο. Το άρθρο του στο Il Fatto Quotidiano δεν ήταν απλώς ανάλυση – ήταν μια κραυγή: το «μοντέλο Μποέρι» δεν είναι πρόοδος, είναι ένας μηχανισμός που μετατρέπει την πόλη σε τσιμεντένιο λάφυρο.

Ο αρχιτέκτονας Στέφανο Μποέρι, γνωστός από το Μιλάνο και τώρα «επίτιμος» στα Τίρανα, είναι η πιο προβεβλημένη φιγούρα αυτής της μεταμόρφωσης. Στην Ιταλία, ερευνάται για καταχρήσεις οικοδομικών αδειών. Στην Αλβανία, είναι το πρόσωπο της νέας αστικής «λαμπρότητας». Κι όμως, πίσω από τα σχέδια και τις υπογραφές, το μοτίβο επαναλαμβάνεται: αδειοδοτήσεις που μυρίζουν πολιτική επιρροή, πύργοι που υψώνονται χωρίς κοινωνικό σχεδιασμό, μια πόλη που θυσιάζεται στο όνομα της ανάπτυξης – ή μήπως της εξουσίας;
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η σιωπή εντός συνόρων μοιάζει πιο εκκωφαντική από την κριτική εκτός. Ο Έντι Ράμα, πρωθυπουργός και πρόεδρος του οργάνου που εγκρίνει τις αδειοδοτήσεις, υπογράφει το ίδιο του το αστικό τοπίο. Ο γκροτέσκος πύργος στο κέντρο, που κάποιοι βλέπουν σαν προφίλ του ίδιου, είναι περισσότερο από αρχιτεκτονικό σχέδιο: είναι μνημείο μιας εξουσίας που χτίζει για τον εαυτό της.

Κι ενώ η Ιταλία ανοίγει έρευνες, τα Τίρανα ανοίγουν νέα εργοτάξια. Οικονομολόγοι μιλούν για «φούσκα», κοινωνιολόγοι για «αστική αποξένωση», οι πολίτες για μια πόλη που χάνει την ψυχή της. Και το χειρότερο; Όταν τα διαμερίσματα μείνουν άδεια και οι δρόμοι σκιώδεις κάτω από τους πύργους, θα είναι πλέον αργά.
Η πραγματική ερώτηση λοιπόν δεν είναι αν ο Μποέρι ή ο Ράμα έχουν φιλόδοξο όραμα. Είναι αν η Τιράνα έχει μέλλον ως πόλη για ανθρώπους ή ως σκηνικό για πολιτικά μνημεία. Γιατί το τσιμέντο δεν είναι ποτέ ουδέτερο: χτίζει είτε κοινότητες είτε καθεστώτα. Και σήμερα, τα Τίρανα δείχνουν να επιλέγουν το δεύτερο.

Διαβάστε ακόμη

* Πρόθυμος για διάλογο με την αντιπολίτευση δηλώνει ο Ράμα - Νεα στήριξη από το Ευρωκοινοβούλιο

* Πραξικόπημα στον Δήμο Τιράνων: Καν'το όπως ο Ερντογαν

* Ο Ράμα «καθαρίζει» τους δρόμους – και την αντιπολίτευση: Μια επίδειξη δύναμης με φόντο τις εκλογές

👉 Ακολουθήστε το Apenadi.Blogspot στο facebook