Η οικονομική συγκέντρωση στο δίπολο Τιράνων–Δυρραχίου: Ευκαιρίες και προκλήσεις

Τα τελευταία χρόνια, η αλβανική οικονομία παρουσιάζει μια όλο και πιο έντονη τάση συγκέντρωσης στο μητροπολιτικό κέντρο Τιράνων–Δυρραχίου. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, το 2024 πάνω από το 58% των ενεργών επιχειρήσεων της χώρας δραστηριοποιήθηκε σε αυτή την περιοχή, ποσοστό που αυξήθηκε σε σχέση με το 2023. Παράλληλα, σχεδόν το 42% του πληθυσμού της χώρας ζει σήμερα στα δύο αυτά αστικά κέντρα. Η δυναμική αυτή αποκαλύπτει μεν την ελκυστικότητα της περιοχής για επενδύσεις και απασχόληση, αλλά ταυτόχρονα εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ισορροπία της περιφερειακής ανάπτυξης.
Η συγκέντρωση της οικονομικής δραστηριότητας προσφέρει ορισμένα αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα. Η εγγύτητα των επιχειρήσεων δημιουργεί οικοσυστήματα καινοτομίας, διευκολύνει τις εμπορικές συναλλαγές και προσελκύει ξένες επενδύσεις. Τα Τίρανα και το Δυρράχιο λειτουργούν ως η «ατμομηχανή» της χώρας, ενισχύοντας το ΑΕΠ και παρέχοντας νέες θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα για τους νέους. Ωστόσο, η μονομερής αυτή ανάπτυξη αφήνει εκτός παιχνιδιού τις υπόλοιπες περιοχές, οι οποίες στερούνται τα απαραίτητα κίνητρα για να συγκρατήσουν τον πληθυσμό και να αξιοποιήσουν τους φυσικούς τους πόρους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο αγροτικός τομέας, που βρίσκεται σε τροχιά πτώσης. Οι μικρές εκμεταλλεύσεις οδηγούνται σε σταδιακή εγκατάλειψη, καθώς η έλλειψη χρηματοδότησης και τεχνολογικού εκσυγχρονισμού καθιστούν ασύμφορη τη δραστηριότητα. Έτσι, μεγάλα τμήματα εύφορης γης μένουν ακαλλιέργητα, ενώ οι νέες γενιές προτιμούν να μετακινηθούν προς την πρωτεύουσα ή το εξωτερικό, αναζητώντας καλύτερες προοπτικές. Το φαινόμενο αυτό απειλεί όχι μόνο την οικονομική ισορροπία αλλά και την επισιτιστική αυτάρκεια της χώρας.
Η υπερβολική συγκέντρωση πληθυσμού και δραστηριοτήτων στα Τίρανα και το Δυρράχιο δημιουργεί παράλληλα πιέσεις στις αστικές υποδομές. Το οδικό δίκτυο, το σύστημα ύδρευσης, η διαχείριση απορριμμάτων και οι δημόσιες συγκοινωνίες λειτουργούν ήδη στα όρια των δυνατοτήτων τους. Το κυκλοφοριακό χάος και η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι καθημερινότητα, ενώ η αύξηση των ενοικίων και των τιμών ακινήτων καθιστούν το κόστος ζωής δυσβάσταχτο για πολλά νοικοκυριά. Η απουσία μακροπρόθεσμου πολεοδομικού σχεδιασμού ενισχύει ακόμη περισσότερο αυτά τα προβλήματα.

Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης απαιτεί μια στρατηγική που θα προάγει την περιφερειακή ανάπτυξη και θα μειώσει τις ανισότητες. Επενδύσεις σε υποδομές στην ενδοχώρα, στήριξη της αγροτικής παραγωγής, κίνητρα για εγκατάσταση επιχειρήσεων σε άλλες πόλεις και ισχυρότερος αποκεντρωτικός σχεδιασμός θα μπορούσαν να αποτελέσουν αποτελεσματικές λύσεις. Μόνο έτσι η Αλβανία θα μπορέσει να αποφύγει την υπερφόρτωση των μητροπολιτικών κέντρων και να διασφαλίσει μια πιο δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη για το σύνολο της χώρας.

Διαβάστε ακόμη

Σχόλια