Η διαστημική κούρσα ξεκίνησε αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι δύο υπερδυνάμεις διεκδίκησαν όχι μόνο την κυριαρχία στη Γη αλλά και πέρα από αυτήν. Από το 1946 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παρακολουθούσαν με κομμένη την ανάσα τις αλλεπάλληλες αποστολές. Ο στόχος ήταν κοινός: να φτάσουν πιο μακριά, να πάνε πιο ψηλά, να κάνουν το «αδύνατο» δυνατό. Και, κάπως έτσι, προέκυψαν ιστορίες που δεν έγιναν ποτέ τόσο διάσημες όσο η πρώτη σεληνιακή προσγείωση, αλλά έχουν τη δική τους γοητεία.
1. Οι πρώτοι «αστροναύτες» ήταν φρουτόμυγες
Πριν ο άνθρωπος αγγίξει τα αστέρια, οι πρώτοι ζωντανοί οργανισμοί που βρέθηκαν στο διάστημα ήταν οι… φρουτόμυγες. Στις 20 Φεβρουαρίου 1947, μια κάψουλα με δεκάδες μικροσκοπικά έντομα τοποθετήθηκε στην κορυφή ενός πυραύλου V-2 στο πεδίο βολής White Sands, στο Νέο Μεξικό. Οι μύγες επελέγησαν επειδή ο γενετικός τους κώδικας παρουσιάζει ομοιότητες με τον ανθρώπινο και θεωρήθηκαν ιδανικές για τη μελέτη των επιπτώσεων της κοσμικής ακτινοβολίας. Ο πύραυλος εκτοξεύτηκε, η κάψουλα αποκολλήθηκε και επέστρεψε με αλεξίπτωτο. Οι φρουτόμυγες βρέθηκαν ζωντανές – οι πρώτοι αληθινοί «εξερευνητές» του διαστήματος.
2. Το Apollo 12 και ο κεραυνός
Τον Νοέμβριο του 1969, μόλις τέσσερις μήνες μετά το ιστορικό Apollo 11, το Apollo 12 ξεκίνησε τη δική του σεληνιακή αποστολή. Μόλις 36,5 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση, ένας κεραυνός χτύπησε τον πύραυλο Saturn V, ακολουθούμενος από δεύτερο στα 52 δευτερόλεπτα. Τα όργανα «τρελάθηκαν», οι συναγερμοί ήχησαν, και για λίγο φάνηκε ότι η αποστολή είχε τελειώσει πριν καν αρχίσει. Χάρη σε γρήγορες ενέργειες και τη χρήση εφεδρικών συστημάτων ενέργειας, οι αστροναύτες κατάφεραν να συνεχίσουν. Το Apollo 12 έφτασε τελικά στη Σελήνη, αποδεικνύοντας πως ακόμη και η φύση μπορούσε να βάλει εμπόδια στη μεγάλη περιπέτεια.
3. Ο Alan Shepard έπαιξε γκολφ στο φεγγάρι
Στις 6 Φεβρουαρίου 1971, κατά τη διάρκεια της αποστολής Apollo 14, ο Alan Shepard έκρυβε μια έκπληξη. Από τη στολή του έβγαλε ένα αυτοσχέδιο μπαστούνι του γκολφ και, σε ζωντανή μετάδοση, χτύπησε μπάλες πάνω στο σεληνιακό έδαφος. Το θέαμα, πέρα από χιουμοριστικό, έδειξε και την πιο «ανθρώπινη» πλευρά της εξερεύνησης: την ανάγκη για παιχνίδι, ακόμα και 384.000 χιλιόμετρα μακριά από τη Γη. Το μπαστούνι βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο Γκολφ της USGA στο Νιου Τζέρσεϊ.
4. Η πρώτη συνεργασία ΗΠΑ–ΕΣΣΔ
Παρά την αντιπαλότητα, το 1975 οι δύο υπερδυνάμεις ένωσαν τις δυνάμεις τους. Στις 15 Ιουλίου εκτοξεύτηκαν ταυτόχρονα οι αποστολές Apollo και Soyuz, με επικεφαλής τον Αμερικανό Tom Stafford και τον Σοβιετικό Alexei Leonov. Τα δύο σκάφη συνδέθηκαν σε τροχιά και τα πληρώματα αντάλλαξαν χειραψίες, σφραγίζοντας μια ιστορική στιγμή συνεργασίας. Ήταν το πρώτο βήμα που έδειξε πως η εξερεύνηση του διαστήματος μπορεί να ξεπεράσει τα πολιτικά σύνορα.
5. Στον αγώνα μπήκαν και άλλα κράτη
Αν και ΗΠΑ και ΕΣΣΔ μονοπωλούσαν τα φώτα της δημοσιότητας, στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και άλλες χώρες απέκτησαν «εισιτήριο» για το διάστημα. Το 1978, ο Τσέχος Vladimír Remek έγινε ο πρώτος μη Αμερικανός και μη Σοβιετικός κοσμοναύτης. Την ίδια χρονιά ακολούθησαν ο Πολωνός Mirosław Hermaszewski και ο Ανατολικογερμανός Sigmund Jähn. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, το πρόγραμμα Soyuz μετέφερε στο διάστημα τους πρώτους Λατινοαμερικανούς και Ασιάτες αστροναύτες, όπως τον Κουβανό Arnaldo Tamayo Méndez και τον Βιετναμέζο Phạm Tuân. Ο διαστημικός αγώνας είχε γίνει πλέον παγκόσμια υπόθεση.
6. Ο τελευταίος περίπατος στη Σελήνη
Παρά τη γιγαντιαία πρόοδο εκείνων των χρόνων, από το 1972 κανείς δεν έχει ξαναπατήσει στη Σελήνη. Το Apollo 17, με τους Eugene Cernan και Harrison Schmitt, πραγματοποίησε τρεις εντυπωσιακές σεληνιακές εξορμήσεις. Σε μία από αυτές οι αστροναύτες εντόπισαν πορτοκαλί έδαφος, ένδειξη αρχαίας ηφαιστειακής δραστηριότητας. Ήταν μία από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις του προγράμματος Apollo και ταυτόχρονα το τελευταίο ανθρώπινο βήμα στη Σεληνιακή επιφάνεια. Έκτοτε, η ανθρωπότητα στράφηκε σε τροχιακούς σταθμούς και μη επανδρωμένες αποστολές.
Ένα ταξίδι που συνεχίζεται
Η διαστημική κούρσα του Ψυχρού Πολέμου δεν ήταν μόνο επίδειξη ισχύος. Έφερε τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε σήμερα, από τις δορυφορικές επικοινωνίες μέχρι τα GPS. Κυρίως, όμως, άνοιξε το δρόμο για μια νέα εποχή συνεργασίας, με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό να αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οι έξι ιστορίες που προηγήθηκαν υπενθυμίζουν ότι πίσω από τις μεγάλες αφηγήσεις υπάρχουν μικρές λεπτομέρειες που κάνουν την ιστορία πιο ζωντανή.
Και αν κάτι αποδεικνύει ο διαστημικός αγώνας είναι πως, παρά τις αντιθέσεις, ο ουρανός δεν ανήκει σε καμία υπερδύναμη· ανήκει σε όλους.
Διαβάστε ακόμη
* Η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση και η αμερικανική αντίδραση: Το ανεκπλήρωτο όνειρο του Ζαχαριάδη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών