Η άγνωστη συνωμοσία των γερμανόφιλων κατά του Μεταξά

Ο Ιωάννης Μεταξάς παραμένει ένα από τα πιο παρεξηγημένα πρόσωπα της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ένας από τους πιο επίμονους μύθους γύρω από το πρόσωπό του είναι ότι υπήρξε φιλοναζιστής. Η πραγματικότητα, όμως, είναι πολύ πιο σύνθετη και –σε ορισμένα σημεία– αποκαλυπτική.
Ο Μεταξάς υπήρξε γερμανοσπουδαγμένος και βαθύς γνώστης της γερμανικής κουλτούρας. Αυτό όμως δεν τον κατέστησε υποστηρικτή του ναζισμού. Αντιθέτως, από τα μέσα της δεκαετίας του 1930 είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η επιβίωση της Ελλάδας προϋπέθετε τη στρατηγική σύμπλευση με τη Μεγάλη Βρετανία. Το είχε διατυπώσει ξεκάθαρα, πριν και μετά την 4η Αυγούστου: η Ελλάδα δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να βρεθεί απέναντι στο στρατόπεδο όπου θα βρισκόταν η Αγγλία.

Αυτή ακριβώς η στάση του ήταν που τον κατέστησε στόχο γερμανόφιλων κύκλων στο εσωτερικό του καθεστώτος του. Παλαιοί αντιβενιζελικοί πολιτικοί, απόστρατοι αξιωματικοί και πρώην συνεργάτες του Μεταξά, με σαφή προσανατολισμό προς τον Άξονα, επιχείρησαν το 1940 να τον ανατρέψουν – ακόμη και να τον εξοντώσουν πολιτικά – ώστε να αλλάξει η εξωτερική πορεία της χώρας.
Η συνωμοσία ήταν πραγματική, χρηματοδοτούμενη από τη Γερμανία και με επαφές στη γερμανική πρεσβεία. Δεν είχε όμως κοινωνική απήχηση ούτε ουσιαστική δυναμική. Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου ήλεγχε πλήρως τον κρατικό μηχανισμό και, κυρίως, διέθετε έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό μηχανισμό ασφάλειας. Ο Κωνσταντίνος Μανιαδάκης γνώριζε κάθε κίνηση των συνωμοτών και ενημέρωνε τον Μεταξά σε πραγματικό χρόνο.

Όταν η συνωμοσία εκδηλώθηκε ανοιχτά, τον Ιούνιο του 1940, η αντίδραση ήταν άμεση: συλλήψεις, εκτοπίσεις, απομακρύνσεις αξιωματικών και διάλυση των δικτύων τους μέσα σε λίγες ώρες. Η υπόθεση δεν ανακοινώθηκε ποτέ επίσημα, για να μη δημιουργηθούν διεθνείς επιπλοκές σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία.
Το ειρωνικό της ιστορίας είναι ότι πολλοί από αυτούς τους «γερμανόφιλους πατριώτες» επέστρεψαν στο προσκήνιο μόνο μετά την Κατοχή, όταν η Ελλάδα βρέθηκε υπό γερμανική μπότα και ορισμένοι εξ αυτών συνεργάστηκαν ανοιχτά με τις κατοχικές κυβερνήσεις.

Η ύπαρξη αυτής της συνωμοσίας καταρρίπτει έναν απλουστευτικό μύθο: ο Μεταξάς δεν ήταν άνθρωπος του Άξονα. Ήταν ένας αυταρχικός ηγέτης, αλλά σταθερά προσανατολισμένος προς τη Δύση. Και αυτό, τελικά, ήταν που τον έφερε αντιμέτωπο όχι μόνο με εξωτερικούς εχθρούς, αλλά και με «φίλους» από το ίδιο του το στρατόπεδο.

Διαβάστε ακόμη

* Ο άνθρωπος που νίκησε τον θάνατο: Η αποτυχημένη απόπειρα της 17Ν κατά του Βαρδή Βαρδινογιάννη

* Ο Κόνων και η ανατροπή της σπαρτιατικής κυριαρχίας στο Αιγαίο (396–394 π.Χ.)

* Το Έργο Του Γεώργιου Παπαδόπουλου

👉Ακολουθήστε μας στο twitter