Οδος Βορείου Ηπείρου


Σ' αυτήν την οδό θα περπατάνε πάντα Ελληνες!

Το ιδανικότερο μέρος εορτασμού της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου δεν είναι άλλο από τη Βόρεια Ηπειρο. Εκεί που χιλιάδες Ελληνες στρατιώτες πότισαν με το αίμα τους το έδαφος αντιστεκόμενοι κατά του φασισμού. Το μέρος αυτό έχει αποκτήσει ιερότητα. Αναφέρομαι στο χωριό Βουλιαράτες.

Εδώ βρίσκεται νεκροταφείο πεσόντων του θρυλικού έπους του 1940.
«Είναι μαρτυρικό χωριό, μαρτυρικός τόπος, εδώ έγινε μια από τις μεγαλύτερες μάχες με τους Ιταλούς. Είναι τόπος θυσίας»

1η Δεκεμβρίου 1940, ημέρα Κυριακή.
Με το χάραμα άρχισε η μάχη για την εκτόπιση των Ιταλών. Μία μάχη σκληρή και φονική στο ύψωμα του Αγίου Αθανασίου, ένα ύψωμα στρατηγικής σημασίας, όπως έχουν διηγηθεί αυτόπτες μάρτυρες.

Στην επίθεση αυτήν έλαβαν μέρος και οι Βουλιαρατινές μανάδες κουβαλώντας πολεμοφόδια και πλάι πλάι με του Ελληνες φαντάρους, τα παιδιά τους, ανέβαιναν προς το ύψωμα και όλοι μαζί φωνάζανε «αέρα, αέρα». Και η νίκη δεν άργησε να 'ρθεί.
Οι Ιταλοί μη μπορώντας να σταματήσουν την ορμή του ελληνικού στρατού τράπηκαν σε φυγή με μεγάλες απώλειες. Το άσπρο πέπλο του χιονιού είχε σκεπάσει τα πάντα.

Οι τραυματίες με τη βοήθεια των Βουλιαρατινών κατέβηκαν στο χωριό για νοσηλεία, που σε σπίτια συγχωριανών είχαν στεγαστεί τα πεδινά χειρουργεία του μετώπου.

Οι πεσόντες της μάχης έμειναν εκεί στη Βουλιαρατινή γη που κρατά για πάντα στα σπλάχνα της σφιχτά τα οστά τους, όπου σήμερα είναι αναγνωρισμένα με ατομικούς τάφους στο στρατιωτικό νεκροταφείο.

Οι Βουλιαρατινοί, ως Ελληνες γηγενείς φύλαξαν για 59 χρόνια τους τάφους τους, διακινδυνεύοντας ακόμα και τη ζωή τους στα δύσκολα εκείνα χρόνια στο αυταρχικό καθεστώς του Χότζα.

Οι γυναίκες του Βουλιαρατιού χρόνια ολόκληρα έβαζαν στεφάνια και άναβαν κεριά στους τάφους των παιδιών της Ελλάδας.

Αντικατέστησαν τις μανάδες, όπως λέει στο ποίημά του ο βραβευμένος ποιητής Νίκος Κατσαλίδας.

Βαρύς χειμώνας ήταν γιε, το χιόνι ως το γόνα
Θρηνούσα εγώ στον τάφο σου και δίπλα μια τρίγωνα
Η μάνα σου είναι μακριά και τι μπορεί να κάνει;
Στη θέση της μανούλας σου, σου πλέκω εγώ στεφάνι.

Και κάθε νύχτα ένα κερί λιώνει στην κεφαλή σου
έρχομαι και τ' ανάβω 'γώ λεβεντονιέ, κοιμήσου!
Ας μην το ξέρει η μάνα σου, δω κάτω στην κοιλάδα
θρηνούμ' εμείς για τα παιδιά που χάθηκαν Ελλάδα.

Ο κατάλογος με τα ονόματα, φυλάχτηκε με μεγάλη μυστικότητα από τον Δημήτρη Μπάκο, ο οποίος πριν πεθάνει τον παρέδωσε στην οικογένειά του.

Ο ίδιος συντηρούσε το νεκροταφείο από το 1941 έως το 1972 που πέθανε, στερέωνε τους ξύλινους σταυρούς και τους αντικαθιστούσε όταν καταστρέφονταν βάζοντας πάνω αριθμούς.

Περίμενε υπομονετικά τη μέρα που θα αποκαλύψει στους συγγενείς και την ελληνική πολιτεία τα ονόματα δείχνοντας τον τάφο του κάθε στρατιώτη. Επραξε αθόρυβα το δικό του χρέος.

Η πατρίδα τον τίμησε και τα οστά του βρίσκονται στην Αγία Σκέπη στον ίδιο χώρο με τους πεσόντες του '40.

Κάθε χρόνο την 28η Οκτωβρίου είναι παρόντες στις εκδηλώσεις μνήμης και οι συγγενείς των ηρώων.

Απέναντι από το ύψωμα του Αγίου Αθανάσιου που έπεσαν ηρωικά τα παλικάρια του έπους του 40 , βρίσκεται και το ύψωμα που έπεσε νεκρός ο Κωνσταντίνος Κατσίφας, Βουλιαρατινός, πρώην καταδρομέας του ελληνικού στρατού, λέγοντας όχι στην υποστολή της σημαίας του Εθνους. Ελεύθερος σκοπευτής της αλβανικής αστυνομίας τον σκότωσε με δυο σφαίρες, στο στήθος.

Δεν υπήρχε ελληνική εκκλησία ή εξωκλήσι στην περιοχή που να μην είχε αναρτήσει την ελληνική σημαία ο Κωνσταντίνος. Δική του ήταν και μια υπερμεγέθης γαλανόλευκη που ανέμιζε χαρακτηριστικά στα συλλαλητήρια για τη Μακεδονία σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα.

Σήμερα οι ήρωες του '40 έχουν ανάμεσά τους τον νέο ήρωα της σημαίας τον νέο ήρωα του ΟΧΙ.

Την 28η Οκτωβρίου 2019 στις εκδηλώσεις μνήμης για τους ήρωες του έπους του 1940 στην Κλεισούρα και Βουλιαράτες, βρέθηκε και ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών για τον Απόδημο Ελληνισμό Αντώνης Διαματάρης εκπροσωπώντας την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Στο χαιρετισμό του έκανε αναφορά για το έργο που επιτελείται για να βρεθεί και να ταφεί και ο τελευταίος Ελληνας φαντάρος που έπεσε μαχόμενος για την ελευθερία της Ελλάδος.

Μετέφερε την αμέριστη αγάπη και τη στήριξη του Πρωθυπουργού, τονίζοντας πως:

«Είμαι εδώ για να σας πω πως δεν είστε μόνοι. Οι απανταχού Ελληνες, οι Ελληνες της Ελλάδας και οι Ελληνες της Αμερικής που κατάγονται από τα μέρη σας και που γνωρίζω καλά και πολλοί από αυτούς είναι φίλοι μου, έχουν στραμμένη την προσοχή τους σε σας. Ο Ελληνισμός είναι ένας και αδιαίρετος».

«Η 28η Οκτωβρίου αποτελεί ορόσημο στους αγώνες του Ελληνισμού. Αγώνες με αίμα και θυσίες υπέρ της ελευθερίας, της Δημοκρατίας, των αξιών του έθνους μας. Είναι λαχτάρα μας να διατηρήσουμε την ταυτότητά μας, τη γλώσσα μας, τα ήθη και τις παραδόσεις μας, τη θρησκεία μας, την ελληνικότητά μας».

Είναι η μοναδική φορά τα τελευταία χρόνια που εκπρόσωπος του Ελληνικού Κοινοβουλίου μίλησε με λόγια καρδιάς γιατί γνωρίζει πολύ καλά τι θα πει να είσαι Ελληνας.

Ελληνας του Απόδημου Ελληνισμού.

Το μήνυμά του είχε αποδέκτες από τις δύο πλευρές των συνόρων.

Μαριάννα Στεφάνου
συνεργάτης του «Ε.Κ.» στα κεντρικά γραφεία του στη Νέα Υόρκη.

Διαβάστε ακόμη

Σχόλια