Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, Τσερκοβίτσα (Φωτό & Βίντεο)

Το Μοναστήρι του Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου βρίσκεται κοντά στην Τσερκοβίτσα του Δήμου Φοινικαίων.

Στο πανάρχαιο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου κτισμένο το 1600 μ.Χ. που λειτουργούσε ως επισκοπική έδρα και περιηγητές εκείνης της εποχής το χαρακτήρισαν ως φωλιά του αετού επί βράχου. Στο περιώνυμο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου συνεστήθη το 1876 κεντρική σχολή για την εξυπηρέτηση των γύρω χωριών. Ιδρύθηκε από τα αδέρφια Ν.Λάππα από την Δρόβιανη, εις μνήμην του αδελφού τους Ευθύμιου γι’αυτό και ονομάστηκε: Ευθύμιος Κεντρική Σχολή Ρίζης.

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, κατά την τρίτη περιοδεία του το 1777, ερχόμενος από την Πόβλα, μένει και διδάσκει σε μεγάλο ακροατήριο στη Μονή του Ιωάννου του Θεολόγου.

Λέγεται ότι στη Μονή υπήρχε ένα παλιό χειρόγραφο με πολλές ιστορικές πληροφορίες για ολόκληρη την περιοχή. Κάποιος Κύριλλος από την Λεσινίτσα, ο οποίος είχε διατελέσει ηγούμενος του μοναστηριού, εγκατεστημένος στο Ιάσιον της Μολδαβίας γύρω στα 1800, ανήγγειλε ότι είχε πάρει μαζί του το πολύτιμο αυτό χειρόγραφο και επρόκειτο να το δημοσιεύσει όμως χάθηκαν τα ίχνη του και το χειρόγραφο έμεινε αδημοσίευτο.

(Βασίλειος Μπαράς, «Το Δέλβινο της Βορείου Ηπείρου και οι γειτονικές περιοχές», Αθήνα 1966).