Η Κοσσοβίτσα

Η Κοσσοβίτσα είναι χωριό της Δημοτικής Ενότητας Άνω Δρόπολης, του Δήμου Δρόπολης.

Η ρίζα της λέξης Κοσσοβίτσα προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό κόσσυφος και σημαίνει κοτσυφότοπος.

Στο χρυσόβουλο του Συµεών Παλαιολόγου του 1361, γραμμένο στην ελληνική, αναφέρεται ως Κωσόβαν.

Πότε ιδρύθηκε δεν γνωρίζουμε. Αρχικά αποτελούνταν από δύο συνοικίες, την κεντρική του Αγίου Γεωργίου και τη Βατσουνιά, η οποία χωρίστηκε το 1923 και ενσωματώθηκε µε την Ελλάδα και από τότε αποτελεί ιδιαίτερο χωριό µε το όνομα Αγία Μαρίνα, που το έλαβε από την ομώνυμή εκκλησία.

Ναοί του χωριού ήταν ο κεντρικός του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος ιδρύθηκε στα τέλη του 19ου αι., και κατά το συμφωνητικό στις 29-9-1893 οι τέσσερις εικόνες του τέμπλου του νεοιδρυµένου ναού, αγιογραφήθηκαν από τους Χιονιαδίτες αγιογράφους Χριστόδουλο και Θωμά Αναστασίου. Μέχρι την κατάργηση της Ορθοδοξίας ο ναός αυτός είχε ωραία και µε μεγάλο ήχο καμπάνα, η οποία αγοράστηκε στην Κων/πολη.

Υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει ο κοιµητηριακός ναός του Αγίου Νικολάου και της Παναγιάς που ήταν μονή.

Οι ναοί της Αγ. Μαρίνας και Άγιοι Απόστολοι πέρασαν µε τη συνοικία Βατσουνιά στην Ελλάδα. Όμως κατά τον Κώδικα της επισκοπής ∆ρυϊνουπόλεως ιδρύθηκε την περίοδο του επισκόπου Δοσιθέου εκκλησία στο όνομα του Αγ. ∆ηµητρίου, αλλά δεν αναφέρεται πουθενά.

Η Κοσσοβίτσα στην τουρκική απογραφή του 1431 είχε 15 οικίες, το 1880 είχε κατοίκους χριστιανούς 600, το 1913 είχε 1.050 και το 1927 είχε 639.

Λειτουργούσε σχολείο από τα παλιά χρόνια, πρώτα στο χαγιάτι της εκκλησίας, έπειτα σε ένα κελί του μοναστηρίου µε διδασκάλους τον ιερέα ή κάποιον μοναχό και µε εκκλησιαστικά βιβλία, αργότερα σε ένα μικρό σπίτι. Από το 1872 οι μαθητές φοιτούσαν σε ιδιαίτερο διδακτήριο µε δύο αίθουσες, το οποίο κτίστηκε µε εισφορές της «Αδελφότητας Κοσσοβίτσης Η Αγάπη» στην Κων/πολη και του μοναστηριού Παναγιά. Το σχολ. έτος 1893-1894 το δημοτικό σχολείο Κοσσοβίτσης είχε 37 μαθητές µε έναν διδάσκαλο.

Κατά την παράδοση, η αποδημία των Κοσσοβιτσινών άρχισε μετά την Ελληνική επανάσταση του 1821 και έλαβε μεγάλες διαστάσεις μετά την χάραξη των συνόρων. Στην αρχή αποδημούσαν στην Κων/πολη, μετά στην Ελλάδα και µέσω αυτής σε άλλα μέρη του εξωτερικού.

Ήταν τσιφλίκι των μπέηδων του Αργυροκάστρου και στα τέλη του 19ου αι. ήταν τσιφλίκι του Αργυροκαστρίτη Χακή μπέη και εξακολουθούσε μέχρι το 1926 που η «Αδελφότητα Κοσσοβίτσης» στην Αθήνα μαζί µε του κατοίκους του χωριού και εκείνους που κατοικούσαν στην Αμερική και αλλού διέθεσαν χρήματα και εξαγόρασαν όλη την περιοχή του χωριού. Την υπόθεση της εξαγοράς διαπραγματεύτηκε τριμελής επιτροπή, αποτελούμενη από τους Παπαδόπουλο Χαράλαµπο, αργυραμοιβό στο Αργυρόκαστρο, Μήτση Κ. Παναγιώτη, επιχειρηματία και Δούµη Αθανάσιο, δάσκαλο.

Κατά τον Σεπτέµβριο του 1898, άρχισε διαμάχη ανάμεσα στον Χακή μπέη µε την οικογένεια των αδελφών Θεόδωρου και Πέτρου Παπαδόπουλου µε παρότρυνση κακοηθών Κοσσοβιτσινών, που κατέληξε στις 25 Δεκεµβρίου 1899 µε τη δολοφονία του γιού του Θεόδωρου, Ευάγγελο.

Το Φεβρουάριο του 1913 διεξήχθη μάχη ανάμεσα σε Τούρκους και τους χωριανούς, οι οποίοι άρπαξαν τα όπλα και ανέβηκαν στις πλαγιές να πολεμήσουν, αλλά ξαφνικά ήλθαν σε βοήθεια ο καπετάν Κρομµύδας, ο καπετάν Κολοβός από τη Σωτήρα και ο καπετάν Μαρίνος από την Κρετσούνιστα µε τα παλικάρια τους και μετά από λίγο από την ανατολική πλευρά ήλθαν ο οπλαρχηγός Γεώργιος Λεοντόπουλος µε τον καπετάν Λιόντο από τη Δηµοκόρη.

Το χειρότερο για τους Κοσσοβιτσινούς ήταν ο Αύγουστος του 1923, όταν ήρθε η Διεθνής Επιτροπή για τη χάραξη των συνόρων. Ανάμεσά της ήταν ένας Ιάπωνας και ο αντιπρόσωπος της Ελλάδας, ο ταγματάρχης Καπετανάκης, ο οποίος για να καθησυχάσει τους εξεγερμένους κατοίκους έλεγε ότι «ως το Κάστρο το μέρος θα είναι ελληνικό, κι αυτό που γίνεται τώρα είναι προσωρινό». Μετά από λίγο καιρό πέντε αρβανίτες τζανταρµάδες και ένας διερμηνέας, παλαιότουρκος από τη Βοστίνα (Πωγωνιανή), που ήξερε τα ελληνικά, επισκέφθηκαν το χωριό και ανακοίνωσαν τον χωρισμό από την Ελλάδα και στη συνέχεια έστειλαν για τελώνη κάποιον Ζενέλη, που ήταν παλιός λήσταρχος και γνωρίζοντας την ελληνική γλώσσα, καθόταν στο μεσοχώρι και διηγόταν στους χωριανούς τις παλιές του φυλακίσεις, φόνους και ληστείες.

Πηγή πληροφοριών: Διατριβή επί Διδακτορία της Ευτυχίας Παππά με τίτλο "Η Επαρχία Δρυϊνουπόλεως της Β. Ηπείρου κατά τη νεότερη περίοδο (Τουρκοκρατία, 20ος αιώνας)".

Διαβάστε ακόμη:

-Ιερά Μονή Προφήτη Ηλία Γεωργουτσατίου

-Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στην Κάτω Λεσινίτσα (φωτο & βίντεο)

-Ιερά Μονή Κοιµήσεως της Θεοτόκου Ραβενίων (φωτό & βίντεο)

-Κανείς δεν δικαιούται να αρνηθεί τις θυσίες των Ελλήνων κατά του φασισμού, ειδικά στο αλβανικό ΕΑΜ

-Ιερά Μονή Κοσσοβίτσας, Άνω Δρόπολης