Αν αναπαύεστε εν ειρήνη, όπου και αν σας προσέφεραν αιώνια κατοικία, προστάτιδα των ψυχών σας η Αγία Παρασκευή!

Ο τάφος των πεσόντων του Βοδινου: Δεξιά ο παλιός τάφος που είχαν χτίσει οι Βοδινιώτες. Αριστερά ο «συλημένος» νεόκτιστος τάφος, ανεγέρθη με την συνδρομή των συγγενών των πεσόντων.

Γράφει ο Τηλέμαχος Λαχανάς

Στις 28 του Νοέμβρη του 1940 στο Βοδίνο της Πάνω Δρόπολης είχαν πέσει αγωνιζόμενοι, εναντίων του Ιταλού κατακτητή, 3 Αρτινοί φαντάροι, ο Ιωάννης Μπουραντάς από το Κομπότι, ο Στέφανος Γραβιάς από τον Καταρράχτη και ο Χρήστος Στάμος από τα Άγναντα.
Στις 28 του τρέχοντος θα αποδοθεί φόρος τιμής στον προ ενός έτους συλημένο τάφο; Συνιστώ στους συγχωριανούς μου να τιμήσουν τους πεσόντες όπως κάθε χρόνο! Τους αφαίρεσαν μεν τα οστά από τον τάφο, αλλά το αίμα και οι σάρκες τους είχαν κατασταλάξει στο χώμα που κάλυψε ο παλιός, εν συνεχεία και ο νεόκτιστος τάφος! Ίσως και οι ψυχές τους εκεί αιωρούνται, δίπλα στην προστάτιδα Αγία Παρασκευή!

Οι πανταχού συγχωριανοί μου, αν και συλήθηκε ο τάφος των τριών πεσόντων, θα τους μνημονεύουμε πάντοτε, καθώς ήταν οι ήρωες του χωριού μας! Ήταν ενταφιασμένη η Ελλάδα, οπότε αναμέναμε να αναστηθεί! Η Ελλάδα, η οποία έλλειπε μεν από την διδασκαλία των μαθημάτων, στο δημοτικό και το 7/τάξιο σχολείο, αλλά οι τελειόφοιτοι δάσκαλοι της σχολής Βελλάς και οι παλαιότεροι, όσοι γνώριζαν, βρίσκανε τον τρόπο να μας διηγηθούν την ιστορία και την αρχαία κληρονομιά της, την ιστορία του πιο ευνοούμενου έθνους των Θεών του Ολύμπου και του εν νέα εποχή τριαδικού Θεού.
Οι γιαγιές και οι μανάδες μας, αμέτρητες φορές είχαν γονατίσει στον δεξιό συμβολικό τάφο, κτισμένος από τους συγχωριανούς μας, μετά την ενταφίαση, τότε παρόμοιος με τους υπόλοιπους τάφους μας. Έκλαψαν τους πεσόντες μοιρολογώντας, τους άναψαν αμέτρητα κεριά, δίπλα τους παρών οι πατεράδες μας, τα παιδιά του σχολείου που τον στόλιζαν με αγριολούλουδα της περιοχής. Ήταν οι ήρωες του χωριού μας, μακριά από τις γενέτειρες και τους συγγενείς τους, είχαν θυσιαστεί στον «βωμό» του χωριού μας (και για το χωριό μας), για να παραμείνει η Ελλάδα ενιαία και αδιαίρετη, να παραμείνει ελεύθερη και όχι υπό την αρβύλα του νεόφερτου καταχτητή!

Μάλιστα και από το 1967 και μετά, όταν καταργήθηκε η θρησκεία και απαγορεύονταν οι θρησκευτικές τελετές, όταν και το νεκροταφείο είχε μεταφερθεί στο διπλανό παρεκκλήσι, στον Άγιο Αθανάσιο, ο τάφος παρέμεινε δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, της προστάτιδας του χωριού μας! Και όταν οι χωριανοί μου, για το νεκροταφείο περνούσαν δίπλα από τον τάφο, κρυφά μεν, ποτέ δεν του έλειψε η συνδρομή τους.
Δικαιούμαι να αναφέρω τα όσα παραπάνω (αν και ολίγα), καθώς αν και απόδημοι οικογενειακώς, από το 1970, μόλις μετά το 1990 αποδήμησα στην Ελλάδα, το πρώτο μου χρέος ήταν η παρακαταθήκη του αείμνηστου πατέρα μου, του Παπά Θοδωρή, να ενδιαφερθώ για τις συγγένειες αυτών των πεσόντων.

Προσπάθησα μεν αλλά η τύχη μου χαμογέλασε! Έχοντας και την συνδρομή του αδερφού μου Μιχάλη, δραπέτης στην Ελλάδα από το 1946, μπόρεσα να έχω και την συνδρομή της εφημερίδας «Σελλαδίτικα Νέα», η οποία εκδίδεται στην Αθήνα για τους εδώ Σελλαδίτες, και την ιδιαίτερη πατρίδα τους, το Κομπότι Άρτας.
Αν και επ’ ευκαιρία της επετείου μνήμης των πεσόντων, κάθε χρόνο η εφημερίδα μου φιλοξενούσε από ένα διαφορετικό άρθρο, κωλυσιέργησε μεν το Κομπότι (περίπου 4 χρόνια), αλλά ανταποκρίθηκε ο κ. Ι. Μπουραντάς, ανεψιός του πεσόντα Μπουραντά. Αφού βρήκε τις πατρίδες και των άλλων δύο πεσόντων, ήρθε στο χωριό μας και ανέγειρε τον μεγαλοπρεπή νεόκτιστο τάφο, στην θέση του παλιότερου. Επίσης μαζί με τις άλλες Κοινότητες και τους ανώτερους θρησκευτικούς, πολιτιακούς και τοπικούς άρχοντες της Άρτας, στις 28 του Νοέμβρη του 2009 ανέβηκαν στο χωριό μου, όντας προετοιμασμένο για την θρησκευτική τελετή και την ιδιαιτερότητα της ημέρας μνήμης! Οπότε μαζί με τους τοπικούς άρχοντες της ιδιαίτερης πατρίδας μας και την μεγαλοπρεπή θρησκευτική τελετή, μετέφεραν τα οστά των πεσόντων στον ανεγερθέν τάφο. Δύσκολα περιγράφει κανείς τις τιμές που απεδόθησαν και την μεγαλοπρέπεια εκείνης της τελετής!

Ίσως περιττά τα παραπάνω σχόλια, αν τον Ιούλιο της περασμένης χρονιάς δεν συνέβαινε η απρόοπτη και «εν κρυφό» σύληση του τάφου, των τριών Αρτινών πεσόντων!
Ίσως οι χωριανοί μου να μη το αντιλήφθηκαν εγκαίρως, καθώς όπως έμαθα η σύληση έγινε νυχτιάτικα ή χαράματα. Ίσως επειδή και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, οπότε και ο τάφος, είναι παράμερα από το χωριό, στην κορυφή του λόφου!

Επειδή πριν εμφανιστεί όμως η λαίλαπα του Κορονοϊού, είχα τηλεφωνική επικοινωνία με τον άλλοτε υπουργό της Ν. Δημοκρατίας, κ. Γιώργο Σούρλα, στον οποίο η κυβέρνηση είχε αναθέσει την εύρεση ενταφιασμένων πεσόντων (του πολέμου του 1940) στην βορειοηπειρωτική γη. Μου είχε υποσχεθεί ότι κάποια μέρα θα ανεβαίναμε μαζί στο χωριό, καθώς κάπου πίσω από την εκκλησία υπάρχει και άλλος ενταφιασμένος πεσόντας, ο Δημήτρης Τσίχλας, για την εύρεση του οποίου (εκτός εμού) ούτε καν γίνεται λόγος! Εκεί που ανέμενα όμως τον ερχομό αυτής της ημέρας, ατυχία για το χωριό μου, καθώς είχαμε πολλά να συζητήσομε με τον κ. Σούρλα, πληροφορήθηκα για την σύληση του νεόκτιστου τάφου.
Τι έπρεπε να σκεφτώ; Ότι η σύληση αποκλείονταν να έγινε από χωριανούς μου, καθώς θεωρούσαν τον τάφο με τους πεσόντες, ως ιερή κάρα. Απέκλεισα και τους Αλβανούς, γιατί ούτε εν καιρώ πολέμου, ούτε και επί δικτατορίας, ενώ γνώριζαν την ύπαρξη και την συνδρομή μας στον τάφο, ούτε λόγος να τον βεβηλώσουν! Ποιος τότε;

Αναρωτήθηκα μεν το γιατί δεν αντέδρασαν οι γενέτειρες των πεσόντων, αλλά σαν να συμπέρανα, ότι ίσως είχε αποφασιστεί τα οστά τους να μεταφέρονταν σε κάποιο από τα δύο νεκροταφεία, στο Βουλιαράτι ή στην Κλεισούρα. Αν και δεν χαρίστηκα, αναδείχνοντας δυο φορές το γεγονός σε μια ιστοσελίδα μας, η ηλικία και τα προβλήματα υγείας δεν μου επέτρεψαν περαιτέρω έρευνα.
Αν είναι έτσι λοιπόν γιατί η σύληση κρυφά, όταν θα ήταν δυνατόν με καλή συνεννόηση με τους χωριανούς; Εκτός του ότι ήταν απαραίτητη και η θρησκευτική τελετή εκταφής, καθώς τα οστά των πεσόντων είναι και θα είναι εν τη ζωή ιερά!

Τελειώνοντας λέγω ξανά στους συγχωριανούς μου να αποδίδουν φόρο τιμής στον τάφο, να συνεχίζουν να του ανάβουν κεριά. Ήταν λάθος η σύλησή του, αν και η αμαρτία ας μη βαραίνει, όποιον και αν την σοφίστηκε!

Σχετικά Θέματα

Σχόλια