Βοδίνο αξίζεις αυτή την επιβράβευση

Μάλιστα το λιγότερο απ ότι αξίζεις, αλλά δεν γνωρίζεις ότι αξίζει και η εφημερίδα «ΣΕΛΛΑΔΙΤΙΚΑ ΝΕΑ» της αδελφότητας Σελλαδιτών της Αθήνας, η Κοινότητα της οποίας ανήκει στον Δήμο Κομποτίου Άρτας! Αξίζει την επιβράβευση, γιατί δια μέσου αυτής βρέθηκε η ταυτότητα των πεσόντων σου, όντας ένας εκ’ των οποίων, ο Μπουραντάς, από τον Δήμο Κομποτίου και οι άλλοι δυο από γειτονικούς Δήμους. Εξηγούμαι!
Ο αείμνηστος πατέρας μου, όντας (το 1940) 36 ετών, την επόμενη μέρα μετά την κηδεία των τριών Αρτινών παλικαριών, καθώς είχε γυρίσει πρόσφατα από την Ελλάδα είχε γίνει φίλος με άλλα τρία παλικάρια, τα οποία έτυχε να φιλοξενηθούν για όσο έμειναν στο χωριό στο σπίτι του παππού μας, δίπλα στο δικό μας. Ο Πέτρος Ευθυμίου δεκανέας και κάτοικος Καποδιστρίου 13 Πειραιά, ο Αναστάσιος Βαρδάκας και ο Παναγιώτης Οικονόμου. Φιλία η οποία, καθώς στις μέρες που ήταν φιλοξενούμενοι έτυχε να γίνει και η δική μου βάφτισή, τα βρήκαν με τον νονό μου και συμφώνησαν για το όνομα, Τηλέμαχος, μέχρι τότε άγνωστο στα χωριά μας! Όταν ήρθε η μέρα όπου το 40κοστό Σύνταγμα αναχώρησε για το Τεπελένι, οι φαντάροι άφησαν αμανάτι στον πατέρα μου να μεριμνάει και τον τάφο των πεσόντων. Με την υποχώρηση του Ελληνικού στρατού όμως, πριν περάσουν το σύνορο στην Κακαβιά, ο Πέτρος και ο Παναγιώτης ειδοποίησαν τον παππού μου για τον Αναστάσιο, ότι είχε σκοτωθεί στο Τεπελένι. Αποφεύγοντας το πεπρωμένο μας, ήρθε η μέρα που ο πατέρας μου χειροτονήθηκε ιερέας και εννοείται, αποφεύγω να σχολιάσω και το τι συνέβη με την πίστη μας, εκείνη την μελανή περίοδο!

Πριν ο πατέρας αφήσει τα εγκόσμια, το 1982, μου μετέφερε και το αμανάτι εκείνων των φαντάρων, δηλαδή όταν θα περνάω προς στο νεκροταφείο για να ανάβω κερί στον τάφο του, με προφύλαξη μη με δει «κακό» μάτι, να ανάβω κερί και στον τάφο των πεσόντων. Αν και η πίστη μου για τους πεσόντες είχε περάσει από τους δασκάλους του χωριού στα γονίδια, όπως και των άλλων συνομήλικων του χωριού, όσο ήμουνα στο χωριό ή όταν μετά την Φοίτηση και την εργασία ερχόμουνα στο χωριό, όπως στον τάφο του πατέρα μου έτσι και στον τάφο των πεσόντων, δεν θα έλλειπε το αναμμένο κερί. Διευκρινίζω ότι, αυτό συνέβαινε και από άλλους!
Μετά το 1990, όταν η θρησκεία από τα άδυτα των ψυχών μας επανήλθε, το ενδιαφέρον μου στράφηκε προς την εύρεση της ταυτότητας των πεσόντων. Με βοήθησε ο δραπέτης αδερφός μου ( η αιτία να απομακρυνθούμε οικογενειακώς από το χωριό) ο οποίος πήγε στο Υ. Αμύνης και βρήκε τα ονόματα των πεσόντων. Πως να το επιβεβαιώνανε όμως; δημοσίευσα στην εφημερίδα «Λαϊκό βήμα» το πρόβλημα δυο φορές, καθώς δημοσιογραφούσα, επίσης μια επιστολή σε κάποιον αστυνομικό διευθυντή Δυτικής Ελλάδας, με το επώνυμο Μπουραντάς, αλλά «σιγή ιχθύος». Αποφεύγω να αναφερθώ για το πώς Θεού φώτιση, έπεσε στα χέρια μου η εφημερίδα «Σελλαδίτικα Νέα», στην οποία αναφέρονταν και το όνομα Μπουραντάς.

Απευθύνθηκα τότε στην εφημερίδα, η οποία στο φύλλο του ΜΑΙΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2006 φιλοξένησε το πρώτο άρθρο μου, «ΕΙΣ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΑΡΤΙΝΩΝ ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΤΟΥ ΕΠΟΥΣ ΤΟΥ 40 ΠΟΥ ΑΝΑΠΑΥΟΝΤΑΙ ΕΝ ΕΙΡΗΝΗ ΔΙΠΛΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΟΥ». Ακολούθησε άλλο άρθρο μου, στο φύλλο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2007, «ΑΝ ΕΙΧΑΝ ΣΤΟΜΑ ΟΙ ΨΥΧΕΣ» και σαν δεν υπήρχε ανταπόκριση, τον ΝΟΕΜΒΡΗ-ΔΕΚΕΜΒΡΗ του 2007 άλλο άρθρο, «ΑΦΟΥΓΚΡΑΣΟΥ ΚΙ ΕΣΥ ΚΥΡΙΕ ΓΕΝΙΚΕ» το οποίο απευθύνονταν προς τον Γενικό Πρόξενο Αργυροκάστρου. Επίσης το 2008 όπου όλα τα άρθρα τα έστειλα με FAKS και στον Γραμματέα του Δημάρχου Κομποτίου, αν και ξανά «σιγή ιχθύος». Τα άρθρα μου όμως, δεν άφηναν περιθώρια για εφησυχασμό, οπότε μπήκε «το νερό στο αυλάκι». Τι έγραφα π.χ. στα δύο από τα άρθρα μου;

«ΣΕΛΛΑΔΙΤΙΚΑ ΝΕΑ» Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2007.

«ΑΝ ΕΙΧΑΝ ΣΤΟΜΑ ΟΙ ΨΥΧΕΣ»

Του Τηλέμαχου Λαχανά

Άραγε τί θα ψιθύριζαν στους άρχοντες του Κομποτίου, των Αγνάντων και του Καταρράχτη της Άρτας; Το ίδιο στους ιθύνοντες της Ελλάδας;
Ήμαστε εδώ, ανάμεσα σας. Σας βλέπουμε, εσείς δεν μας βλέπετε. Σας παρακολουθούμε, εσείς δεν υποψιάζεστε. Σας προστατεύουμε, εσείς δεν το αισθάνεστε. Χαιρόμαστε όταν χαίρεστε, ήμαστε δίπλα σας όταν το χρειάζεστε.

Έστω και αν μας ξεχάσατε, έστω και αν πιστεύετε ότι όταν οι ψυχές απελευθερώνονται από την σάρκα τους, παίρνουν το δρόμο να απαντήσουν το θείο. Όχι! Μόνο οι κουρασμένες ψυχές βιάζονται να απαλλαγούν από την κακία αυτών των ανισόρροπων κοινωνιών. Οι ψυχές μας, οι ψυχές των γενναίων, δεν αναζητούν την γαλήνη. Μένουν εδώ, μάχονται και θα μάχονται ώσπου ο κόσμος θα πάψει να είναι μια ζούγκλα.
Οι ψυχές των γενναίων του 40ο Συντάγματος Ευζώνων…Του Ιωάννη Ευαγγέλου Μπουραντά από το Κομπότι, του Χρήστου Γεωργίου Στάμου από τα Άγναντα, και του Στέφανου Χρήστου Γραβιά από τον Καταρράχτη, των παιδιών που έφυγαν μια για πάντα από αυτή τη γη, όπου σήμερα έτυχε να είσαστε εσείς άρχοντες! Εμείς φύγαμε, μαζί με πολλούς άλλους γενναίους, όχι γιατί ακούσαμε το ΟΧΙ του Μεταξά, όχι γιατί κάποιος μας ανάγκασε!

Το κάλεσμα της πατρίδας ακούσαμε, την φωνή των προγόνων που και αυτοί είχαν πέσει σε ατέλειωτες μάχες ακούσαμε, και τρέξαμε για να σώσουμε την πατρίδα μας, όπως μας την παράδωσαν έτσι να λέγεται ανά τους αιώνες, Ε λ λ ά δ α !
Φύγαμε αλλά οι ψυχές μας είναι εδώ ανάμεσα σας. Τα οστά μας, οι λιωμένες σάρκες μας όμως, αναπαύονται πέρα από τα σύνορα. Εκεί που υπάρχει και άλλη πατρίδα, πατρίδα δικιά μας, πατρίδα που μας δέχτηκε στην αγκάλη της γης της, που μας έκλαψε και μας τίμησε σαν δικά της παιδιά και πιο πέρα…σαν να ήταν η δικιά μας μητέρα.

Εμείς ήμαστε διχασμένες ψυχές. Συμπονέστε μας που ανήκομε και εδώ και εκεί. Γιατί γεννηθήκαμε εδώ, γιατί τα οστά μας, η ύλη από τη σάρκα μας, αναπαύονται εν ειρήνη εκεί. Αν πέρασαν κάποια χρόνια, αν μας ξεχάσατε, εμείς πρέπει να ζούμε και στις δύο πατρίδες αιώνια. Αυτή η άλλη πατρίδα λέγεται Βοδινό της Δρόπολης και βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το τελωνείο της Κακαβιάς.
Αργήσατε να έρθετε να μας απαντήσετε εκεί, να φέρνατε μια χούφτα χώμα από το χώμα μας, να μας ανάβατε ένα κερί από τις εκκλησίες μας, ένα μνημόσυνο στην Αγία Παρασκευή τους από τους ιερείς μας, μια μαρμάρινη πλάκα που να σας δένει αιώνια με τις μνήμες μας, να προλάβετε τους γέροντες για να μάθετε πως σκοτωθήκαμε πολεμώντας σαν «Έλληνες». Πάρτε μαζί σας αν ζουν συγγενείς μας, κανένα συμπολεμιστή μας, κάντε δικιά σας την ιστορία μας, γιατί γράψαμε ιστορία! Πέσαμε σαν θεριά πάνω στα πολυβόλα αυτών, όπου (ίσως χωρίς να το ήθελαν) τους έστειλαν να μας καταχτήσουν εξοντώνοντας. Ίσως χωρίς να το ήθελαν, γιατί σήμερα είστε μια οικογένεια!

Εμείς, οι ψυχές των παιδιών απ’ τη γη που εσείς ήσαστε σήμερα άρχοντες, ένα σας λέμε: Πηγαίνετε ! Τα οστά μας, οι σάρκες που καταστάλαξαν σε εκείνη τη γη περιμένουν…

«ΑΦΟΥΓΚΡΑΣΟΥ ΚΙ ΕΣΥ ΚΥΡΙΕ ΓΕΝΙΚΕ» έγραφα τον Νοέμβρη-Δεκέμβρη του 2007! «Αν κάποια μέρα αποφασίσεις να επισκεφθείς το Βοδίνο της Πάνω Δρόπολης πήγαινε μέχρι την εκκλησία του χωριού, πάτησε σ’ εκείνα τα άγια χώματα που πάτησαν οι Έλληνες του 40 κι’ άναψε ένα κεράκι, εκεί που κείτονται ήρωες του τότε 40ου Συντάγματος Ευζώνων!
Πήγαινε εσύ γιατί άλλοι δεν πήγαν. Και αν μπορείς κάποια στιγμή της επιστροφής σου από την Αθήνα, κάνε μια στάση στο Κομπότι της Άρτας, στα Άγναντα και τον Καταρράχτη, πάρε μια χούφτα χώμα από τη γη τους, μια ανθοδέσμη από τους αγρούς τους, λίγα κεριά από τις εκκλησίες τους και τοποθέτησέ τα στον τάφο τους, για να αγαλλιάσουν οι ψυχές τους»! Για να αγαλλιάσουν οι ψυχές τους…..

Αργά μεν, αλλά ευαισθητοποιήθηκε ο ανεψιός του Μπουραντά, Ιωάννης το όνομά του, πήγε στο χωριό και είδε την κατάσταση, είδε τον ανακαινισμένο τάφο με τα ονόματα των πεσόντων, ανακαίνιση από τον αδερφό μου, καθώς ο παλιός σχεδόν είχε σωριαστεί. Δεν θα επαναλάβω την προσφορά του αείμνηστου Μπουραντά, για τον μνημειακό τάφο και τα υπόλοιπα, μέχρι την ημέρα της μεγαλειώδης τελετής, για την οποία επιβραβεύεται και το χωριό μας! Επίσης το ότι δεν υπήρξε κακοφανισμός, επειδή δεν κάλεσαν και δεν ανέφεραν στην μεγαλειώδη τελετή, ούτε εμάς ούτε και εκπρόσωπο της εφημερίδας!
Ένιωσα προσβολή όμως, όπως και όλοι οι χωριανοί μου, όταν έμαθα πριν δυο χρόνια περίπου, ότι ο μνημειακός τάφος συλήθηκε λαθρέα. Από ποιους όμως και τι έγιναν τα οστά των πεσόντων; Διαμαρτυρήθηκαν οι χωριανοί μου, ανάρτησα δυο φορές το συμβάν, σε διάφορες ιστοσελίδες, τίποτε όμως! Οπότε αναγκάστηκα να απευθυνθώ στους συγχωριανούς να μη παραμελήσουν τον τάφο, καθώς εκεί καταστάλαξε το αίμα και η σάρκες των πεσόντων! Το περίεργο είναι ότι δεν διαμαρτυρήθηκε το Προξενείο, επίσης οι συγγενείς των πεσόντων. Γιατί άραγε; Ίσως ο τάφος να συλήθηκε εν γνώσει τους, ίσως και τα οστά να μεταφέρθηκαν σε κάποιο από τα δυο νεκροταφεία. Γιατί όμως στα κρυφά και όχι φανερά με μια πρέπουσα τελετή και γιατί τα οστά τους στην λησμονιά, όταν οι συγχωριανοί μου θα συνέχιζαν να μεριμνούν τον τάφο;

Αριστερά: Το 1993 ο Μιχάλης, ο οποίος μόλις διακρίνεται δεξιά, έφερε ιερέα από το Δελβινάκι και τέλεσε μνημόσυνο στον άλλοτε τάφο, ο οποίος είχε κτιστεί με τη συνδρομή του.
Δεξιά: Tο 2008 μετά από μια κηδεία, ο παπά Νικόλας ενώπιον των συγχωριανών τελεί τρισάγιο στον ανακαινισμένο τάφο. Πίσω τους η βόρεια πλευρά της εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής.