Η εκλογή του Φρέντη-Διονυσίου Μπελέρη και οι βορειοηπειρώτες βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου του 1916
Διδάκτωρ Ιστορίας ΑΠΘ
Οι ΒΗ βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου 1916, πρώτη σειρά καθημένων, από αριστερά προς δεξιά: Βασίλειος Κόνδης, Κυριάκος Κυρίτσης, [Επίσκοπος Δρυϊνουπόλεως Βασίλειος], Εφραίμης Γκίνης, Ιωάννης Δάρδας. Δεύτερη σειρά: Ηλίας Μουζίνας, Βασίλειος Σωτηριάδης, Βασίλειος Λέζος, Κωνσταντίνος Σκενδέρης, Θεμιστοκλής Αδαμίδης
Η εκλογή του Φρέντη-Διονυσίου Μπελέρη ως έλληνα βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προερχόμενου από τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό, καταγράφεται ως η πρώτη μεταπολεμική ανάδειξη Βορειοηπειρώτη σε βουλευτικό αξίωμα (έστω και σε ευρωπαϊκά έδρανα) και αυτή από μόνη της –πέραν του συμβολισμού– συνιστά πολιτική αναβάθμιση ολόκληρου του ελληνισμού.
Η ιστορική ανάδρομή, ωστόσο, μας ανάγει στο μακρινό 1915, όπου στις εκλογές της 31ης Μαΐου 1915 (τις οποίες κέρδισε το κόμμα των Φιλελευθέρων) εκλέχθηκαν οι εννιά (9) πρώτοι βορειοηπειρώτες βουλευτές στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, στις οποίες απείχε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, στιγματίζοντάς τες ως παράνομες, ενώ στη συνέχεια συγκρότησε στη Θεσσαλονίκη την Προσωρινή Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας. Διάφοροι ερευνητές και μελετητές διατείνονται ότι ο αριθμός των βορειοηπειρωτών βουλευτών ανέρχεται σε 19· ο ηπειρώτης πολιτικός Αλέκος Παπαδόπουλος κάνει λόγο για 18 βουλευτές, 11 από το Αργυρόκαστρο και 7 από την Κορυτσά, χωρίς να παραθέτει ονομαστικό κατάλογο, ενώ ο χαλκέντερος Κωνσταντίνος Α. Βακαλόπουλος, μειώνει τον αριθμό σε 14 βουλευτές, 8 από το νομό Αργυροκάστρου και 6 από το νομό Κορυτσάς.
Ως αξιόπιστη πηγή θα πρέπει να θεωρηθεί το αρχείο του πολιτικού και ιστορικού Γεωργίου Βεντήρη, ο οποίος κάνει λόγο για 9 βουλευτές, παραθέτοντας και την ονομαστική τους κατάσταση: Βουλευτές Κορυτσάς: Βασίλειος Κόνδης, Εφραίμ Γκίνης, Ιωάννης Δάρδας, Κωνσταντίνος Σκενδέρης και βουλευτές Αργυροκάστρου: Κυριάκος Κυρίτσης, Βασίλειος Σωτηριάδης, Βασίλειος Λέζος, Ηλίας Μουζίνας και Θεμιστοκλής Αδαμίδης. Δεν υπήρχε βουλευτική εκπροσώπηση από τη Χειμάρα.
Ενώ η εκλογή τους ήταν καθ’ όλα νομότυπη, οι βουλευτές, εντούτοις, δεν μπόρεσαν να ασκήσουν τα βουλευτικά τους καθήκοντα. Ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος απέτρεψε τη συμμετοχή τους στη Βουλή (παρότι εισήλθαν στην αίθουσα εν μέσω επευφημιών από τους συναδέλφους τους) τηρώντας τη συμφωνία του Οκτωβρίου του 1914. Όμως, μετά από τη δεύτερη παραίτηση του Βενιζέλου και την αποχή του κόμματός του από τις εκλογές του Δεκεμβρίου του 1915, η Βόρειος Ήπειρος έστειλε τους βουλευτές της στο νέο Ελληνικό Κοινοβούλιο, που συνεδρίασε τον Ιανουάριο του 1916, αλλά και πάλι η συμμετοχή τους υπήρξε πλημμελής.
Στις 31 Ιουλίου 1917, οι βουλευτές, με μια συγκινητική υπομνηστική επιστολή, προσέφυγαν στον Βενιζέλο και ζήτησαν να καταλάβουν τις θέσεις τους στα έδρανα.
Δύο είναι οι ειδοποιείς διαφορές του 1915-1916 με το 2024. Πρώτον, οι (ανεξάρτητοι) Βορειοηπειρώτες βουλευτές εκλέχθηκαν τότε από το αμιγώς εκλογικό σώμα του εγχωρίου ελληνισμού, ενώ ο Φρέντη-Διονύσιος Μπελέρης εκλέχθηκε πανελλαδικά (δεν γνωρίζουμε την ανθρωπογεωγραφική κατανομή), και, δεύτερον, ενώ οι τότε εκλεγμένοι βουλευτές σχεδόν εκδιώχθηκαν από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον Φρέντη-Διονύσιο Μπελέρη συνεχάρη ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Επιλογικός στοχασμός
Στην πρώτη ολομέλεια της θνησιγενούς αλβανικής «Βουλής της Αυλώνας» (28 Νοεμβρίου–7 Δεκεμβρίου 1912) συμμετείχαν και μουσουλμάνοι Τσάμηδες της (Νοτίου) Ηπείρου, ως εκπρόσωποι της περιοχής, οι: Aziz Tahir AJDONATΙ, Rexhep DEMI, Veli GËRRA και Vesel MARGËLLIÇI. Σε δύο χρόνια, όμως, οι οπισθοδρομικοί νοσταλγοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας του Χατζή Κιαμίλι ονόμασαν την Αλβανία ως «Μικρή Τουρκία» και κατέλυσαν κάθε δομή κρατικής συγκρότησης και βουλευτικής τάξης.
Διαβάστε ακόμη
* Ο δημοσιογράφος που έβλεπε διαφορετικά από τους συναδέλφους του την Αλβανία και τους Βορειοηπειρώτες
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών