Αθάνατοι ανα την ιστορία οι Άνω Ηπειρώτες αγωνιστές και οι πεσόντες του 1821 για την Ανεξαρτησία της Ελλάδας!
Ακούμπησα το βιβλίο μου, με τίτλο «ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΜΑΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΩ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟΥ 1821», «εθνικό» σύμβολο της έναρξης της Επανάστασης, καθώς δεν υπάρχει αναφορά περί ξεχωριστού συμβόλου των ομογενών μας, συμμετεχόντων στην επανάσταση. Όσοι έχουν προμηθευτεί το βιβλίο μου, έχουν και γνώση για τους 5.000 Άνω Ηπειρώτες που βρέθηκαν από τις πρώτες μέρες δίπλα στο επαναστατημένο γένος, απ τους οποίους οι περίπου 1.000 έπεσαν μαχόμενοι στα πεδία μαχών.
Δικαιολογημένοι μεν όσοι δεν το προμηθεύτηκαν, καθώς με την κατάργηση της δικτατορίας και την εξ αναγκασμού φυγή από τα πάτρια, στόχος μας και των παιδιών μας ήταν πώς να εξασφαλίσουμε τα προς το ζην και πως να ατενίσουμε το μέλλον, εκτός του ότι σε πολλούς από εμάς είχε φωλιάσει και η αντίληψη περί κληρονόμους κολίγων ερχόμενοι στις περιοχές μας την περίοδο του Αλί Πασά, όπως μας θεωρούν οι Αλβανοί στην ιστορία τους. Αλλά επειδή από τότε (από το 1990) πέρασαν περίπου 35 χρόνια, ίσως αργοπορούμε να συλλάβουμε την ένια περί δικιάς μας ιστορίας, την οποία ενώ πρέπει να μας την αναγνωρίσουν και οι Αλβανοί, καταργώντας τον όρο περί απογόνους κολίγων, δυστυχώς μας την έχουν καταχωνιάσει και οι Έλληνες της Ελλάδας!
Καλώς αναμένουμε την 25η Μαρτίου παρελάσεις από μαθητές και τις ένοπλες δυνάμεις, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και των Ελλήνων της διασποράς, όπως και στις μειονοτικές περιοχές μας, αλλά παράξενο το γιατί η επίσημη Ελλάδα ακόμα αποφεύγει να συμπεριλάβει στην ιστορία και στις μνημονεύσεις της την δική μας στρατιά των αγωνιστών και των πεσόντων, μάλιστα και ως συστατικό στοιχείο. Δεν θα μακρολογήσω περί αυτού, καθώς έχω χρόνια που αγωνίζομαι χωρίς ανταπόκριση από την επίσημη Ελλάδα, δυστυχώς κωφεύει και η δικιά μας ηγετική και διανοητική εκπροσώπηση, εκτός λίγων εξαιρέσεων.
Πάντως για την ιστορική αξία του παραπάνω βιβλίου μου αυτό που έχω να πω θα το κατανοήσετε καλύτερα διαβάζοντας μέρος την εν συνεχεία προλόγισης από τον αξιοσέβαστο συμπατριώτη μας καταγωγή από την Λεσινίτσα, φιλόλογος, συγγραφέας και Πρόεδρος του Ιδρύματος Βορειοηπειρωτικών Ερευνών Ιωαννίνων.
Ο Τηλέμαχος Λαχανάς είχε την καλοσύνη να μου στείλει τα δοκίμια του νέου του πονήματος με τίτλο: «Ελλάδα! Την Ιστορία των Προγόνων μας! Την Ιστορία των Άνω Ηπειρωτών Αγωνιστών του 1821». Μετά από τα δύο προηγούμενα βιβλία του: «Η Επανάσταση του 1878 στο Λυκούρσιο της Άνω Ηπείρου» (επανέκδοση) και το δεύτερο «Αλήθειες που δεν διαψεύδονται» (2018), που είχα την τύχη να επιμεληθώ και να προλογίσω, το νέο συγγραφικό εγχείρημα του Τηλέμαχου Λαχανά, σχετικά με τη συμμετοχή και τη δράση των Αγωνιστών από την Άνω Ήπειρο (Βόρειο Ήπειρο) στην Επανάσταση του 1821, ομολογώ πως, μετά την ολοκλήρωση της μελέτης, μου άφησε μια ευχάριστη γεύση Πατριωτικής έξαρσης και Πνευματικής ανάτασης.
Φέρνω στο μυαλό ότι πάντοτε, μέσα από τη μακραίωνη ιστορία του τόπου μας, αναδύονται προσωπικότητες που διέπρεψαν και άφησαν το στίγμα τους, τα ίχνη τους, στο πέρασμά τους, προσωπικότητες που αποτελούν τους αψευδείς μάρτυρες της ιστορικής συνέχειας του ελληνισμού από τα Πανάρχαια χρόνια μέχρι τις μέρες μας.
Θα σταθώ σε όσα μου γράφει ο Τηλέμαχος στην επιστολή που συνόδευε τα δοκίμια: «Το πόνημα που σας στέλνω, γράφει, έχει άλλη διάσταση. Έχουμε ένδοξη ιστορία και δεν το γνωρίζαμε, καθώς, οι μεν Αλβανοί είχαν πείσει τους δικούς μας διανοούμενους, ότι ήμαστε κολίγοι ερχόμενοι τον καιρό του Αλή Πασά κλπ, ενώ οι δε, η ράτσα μας, μας θεωρούν εκεί Έλληνες και εδώ αλλοδαπούς. Αυτή την ένδοξη ιστορία προσπαθώ να προβάλω, αν δεν παρασέρνομαι από το πάθος, χωρίς να είμαι βέβαιος αν δικαιούμαι και αν τα καταφέρνω».
Ο Τηλέμαχος Λαχανάς όχι απλώς τα κατάφερε, αλλά τα κατάφερε πολύ καλά. Μας χάρισε ένα βιβλίο από κάθε σελίδα του οποίου αναβλύζει η αγάπη για τον τόπο του και ο πόνος για τους συμπατριώτες του, που υπέφεραν στην 45/χρονη χοτζική λαίλαπα και συνεχίζουν μέχρι σήμερα να υποφέρουν. Είναι αλήθεια, ότι σχετικά με το νέο του βιβλίο πρόκειται για μια άλλη διάσταση, για μια άλλη άποψη, για μια πραγματική άποψη, για αληθινές αντιλήψεις και γνώμες, ενός παθιασμένου Βορειοηπειρώτη, ο οποίος περιφέρεται και «σκαλίζει» αρχεία και βιβλιοθήκες και αντλεί στοιχεία, από τα οποία αναδεικνύεται η φυλετική καταγωγή της ράτσας μας, που κατοικεί από αμνημονεύτων χρόνων στον τόπο της, χωρίς τις ανόητες και κομπλεξικές απόψεις ανιστόρητων «επιστημόνων» Αλβανών, αλλά και «αλλοτριωμένων» και «προσκυνημένων» δικών μας, οι οποίοι αποξενώθηκαν από τη φύτρα της φυλής μας και με την «ορμή νεοφώτιστων», όπως οι εξωμότες στα οθωμανικά χρόνια, προσπαθούν να κατεδαφίσουν ό,τι και όσα μας κληροδότησαν και μας εμπιστεύθηκαν οι πρόγονοί μας.
Όσο για τους χαρακτηρισμούς που αποδίδονται στους Έλληνες Βορειοηπειρώτες, στην Αλβανία Έλληνες και στην Ελλάδα αλλοδαποί (Αλβανοί), χαρακτηρισμοί ανήκουστοι, πρωτάκουστοι και βλακώδεις, δεν χρειάζονται σχόλια. Η ίδια η ιστορία, τα ήθη και έθιμα, οι παραδόσεις, το υψηλό εθνικό φρόνημα, η Πολιτιστική στάθμη και άλλα ανθρωπογεωγραφικά και εθνολογικά στοιχεία, τους διαψεύδουν, καταρρίπτοντας τους ανούσιους και ηλίθιους χαρακτηρισμούς.
Να επανέλθω, όμως, στην αξιόλογη εργασία για τους Έλληνες Βορειοηπειρώτες, επώνυμους και ανώνυμους, που ήρθαν αρωγοί και έσπευσαν να βοηθήσουν την Ελλάδα, συμμετέχοντας σε όλους τους αγώνες του Έθνους: Κατά τα προεπαναστατικά κινήματα εναντίων των Τούρκων, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επαναστάσεως, μετά την απελευθέρωση με τις ευεργεσίες τους για την ανόρθωση της καθημαγμένης Πατρίδας και μέχρι τις μέρες μας. Πολλοί αφιέρωσαν και τη ζωή τους για την πίστη στην ορθοδοξία και την άμετρη αγάπη τους στη Μητέρα Πατρίδα.
Στον Περιεκτικό πρόλογο αναφέρονται οι αιτίες και τα σφάλματα των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων για το θέμα της Βορείου Ηπείρου. Επιστρατεύονται παραλείψεις και ιστορικά γεγονότα καυτηριάζοντας τις αποφάσεις των «ταγών» της Ελλάδας. Ξεχειλίζει η πικρία του Βορειοηπειρώτη για τη στάση της Ελληνικής Πολιτείας, η οποία, στην πιο κρίσιμη καμπή του βορειοηπειρωτικού, υποχώρησε στις απαιτήσεις των τότε Μεγάλων Δυνάμεων, με συνέπεια την παραχώρηση του Βόρειου Τμήματος της Ηπείρου στους Αλβανούς, με αποτέλεσμα οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες να υπαχθούν σε νέο αφέντη.
Γράφει ο ίδιος για το πόνημά του: «Άνοιξα μόνο μια χαραμάδα, αν και λίγο φως, στο να φωτίσουμε την ένδοξη ιστορία των προγόνων μας, και όχι μόνο! Να φωτίσουμε ακόμα και την ιστορία της 50/χρονης περιόδου, αναζητώντας το γιατί σε κρίσιμες περιόδους για την Κοινότητά μας, το Έθνος το οποίο υποτίθεται ότι μας προστατεύει, κατασπαράσσεται από εμφύλιες διενέξεις, σπέρνοντας τη διχόνοια και μεταξύ μας, με ολέθριες συνέπειες». Αλήθειες που μας ακολουθούν μέχρι σήμερα και δεν μας επιτρέπουν να δούμε κατάματα την πραγματικότητα και να προσπαθήσουμε με όλα τα μέσα να διορθώσουμε τα «κακώς κείμενα» και να δώσουμε λύσεις στα προβλήματα που ταλανίζουν τον βορειοηπειρωτικό κόσμο.
Ως προς το περιεχόμενο της εργασίας, στο Πρώτο Μέρος παρακολουθούμε σύντομη ιστορική αναδρομή για το Αργυρόκαστρο και την Περιφέρειά του και ειδικότερα για την Περιοχή της Δ(ε) ρόπολης και του Πωγωνίου.
Είναι εμφανής η ερευνητική προσπάθεια του Τηλέμαχου Λαχανά να αναδείξει ή καλύτερα να «ξεθάψει» ήρωες αγωνιστές του βορειοηπειρωτικού χώρου, οι οποίοι, με τη ζωή και τη δράση τους κατά την Περίοδο της Ελληνικής Επαναστάσεως, απέδειξαν τα πατριωτικά τους αισθήματα και την προσφορά τους στον υπέρ της ανεξαρτησίας αγώνα των Ελλήνων. Παραθέτει σειρές αγωνιστών, αξιωματικών, υπαξιωματικών και οπλιτών, από την Περιφέρεια Αργυροκάστρου, Δελβίνου, Κορυτσάς, Πρεμετής και από αλβανικές περιοχές που συμμετείχαν στον αγώνα του 1821.
Στα υπόλοιπα τρία μέρη του πονήματός του μνημονεύονται και βιογραφούνται αγωνιστές και η δράση τους, όπως ο Χατζημιχάλης Νταλιάνης, Κυριακούλης Αργυροκαστρίτης, ο Μητροπολίτης Ευρίπου Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης, ο Σταύρος Βασιλείου (καπετάν Χαλάστρας), ο Γιάννης Κώστας (καπετάν Γιαννικώστας). Ιδιαίτερη σημασία δίνει στο Χόρμοβο (χωριό ανάμεσα στο Αργυρόκαστρο και στο Τεπελένι) και στην ιστορία του. Παραστατικά βιογραφούνται οι: Διαμαντής Χορμόβας, Κωνσταντίνος Δαλλαρόπουλος (Λαγουμιτζής), ο Λαμποβίτης Ευαγγέλης Ζάππας. Πόσοι άραγε γνωρίζουν ότι ο Ευαγγέλης Ζάππας, εκτός από Μεγάλος Ευεργέτης του Έθνους, αρίστευσε σε όλους τους αγώνες υπέρ ανεξαρτησίας από το 1821 μέχρι το 1830;
«Σκαλίζοντας» και «ξεσκονίζοντας» μελετητές και ιστοριοδίφες ο Τηλέμαχος Λαχανάς έφερε στην επιφάνεια βορειοηπειρώτες πολέμαρχους, για τους οποίους υπήρξε άγνοια, και είχαν ενταφιαστεί στην αφάνεια. Όμως, όπως γράφει ο ίδιος «χρειάζεται η συνέχεια στο να ανασκαλίζουμε, χρειάζεται η χαραμάδα να γίνει παράθυρο και το παράθυρο πόρτα».
Σε όλες τις σελίδες της μελέτης (συνολικά 212) διαπιστώνει ο αναγνώστης την αγωνία του συγγραφέα για το μέλλον της πολύπαθης ελληνικής μειονότητας που ζει στην Αλβανία και στηλιτεύει την αβελτηρία και αδιαφορία της Μητροπολιτικής Πατρίδας, καθώς και τις έριδες και τις φιλονικίες που εισχώρησαν και μεταξύ των ταγών των βορειοηπειρωτών, που δεν προοιωνίζουν επωφελή αποτελέσματα.
Προς επίρρωση των διαπιστώσεών του ο συγγραφέας παραθέτει ντοκουμέντα (επιστολές, έγγραφα, χωρία απομνημονευμάτων οπλαρχηγών του 21, γνώμες καταξιωμένων επιστημόνων κλπ), από τα οποία καταφαίνεται η άγνοια, η αδιαφορία και η έλλειψη ενδιαφέροντος για αγωνιστές που προέρχονται από την άλλοτε Άνω Ήπειρο. Τελειώνοντας τη σύντομη αυτή αναφορά δεν έχω παρά να συγχαρώ τον Τηλέμαχο Λαχανά για την πολύχρονη και κοπιώδη ερευνητική του προσπάθεια, η οποία στέφτηκε από επιτυχία και να του ευχηθώ, αδιαφορώντας για τις «Κασσάντρες» και τους «αλλοιωμένους» διανοούμενους, να συνεχίσει το σημαντικό πατριωτικό του έργο, βγάζοντας στην επιφάνεια γεγονότα και πρόσωπα, τα οποία, σε διαφορετική περίπτωση, θα μείνουν στο σκοτάδι και στην αφάνεια.
Γιάννινα, Μάιος 2019
ΝΙΚΟΣ Θ. ΥΦΑΝΤΗΣ
Φιλόλογος
Διευκρίνηση: Ο Νίκος Υφαντής, εκτός από Φιλόλογος, είναι συγγραφέας βιβλίων με βορειοηπειρωτικό περιεχόμενο, επίσης «Πρόεδρος του Ιδρύματος Βορειοηπειρωτικών Ερευνών» Ιωαννίνων.
Δικαιολογημένοι μεν όσοι δεν το προμηθεύτηκαν, καθώς με την κατάργηση της δικτατορίας και την εξ αναγκασμού φυγή από τα πάτρια, στόχος μας και των παιδιών μας ήταν πώς να εξασφαλίσουμε τα προς το ζην και πως να ατενίσουμε το μέλλον, εκτός του ότι σε πολλούς από εμάς είχε φωλιάσει και η αντίληψη περί κληρονόμους κολίγων ερχόμενοι στις περιοχές μας την περίοδο του Αλί Πασά, όπως μας θεωρούν οι Αλβανοί στην ιστορία τους. Αλλά επειδή από τότε (από το 1990) πέρασαν περίπου 35 χρόνια, ίσως αργοπορούμε να συλλάβουμε την ένια περί δικιάς μας ιστορίας, την οποία ενώ πρέπει να μας την αναγνωρίσουν και οι Αλβανοί, καταργώντας τον όρο περί απογόνους κολίγων, δυστυχώς μας την έχουν καταχωνιάσει και οι Έλληνες της Ελλάδας!
Καλώς αναμένουμε την 25η Μαρτίου παρελάσεις από μαθητές και τις ένοπλες δυνάμεις, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και των Ελλήνων της διασποράς, όπως και στις μειονοτικές περιοχές μας, αλλά παράξενο το γιατί η επίσημη Ελλάδα ακόμα αποφεύγει να συμπεριλάβει στην ιστορία και στις μνημονεύσεις της την δική μας στρατιά των αγωνιστών και των πεσόντων, μάλιστα και ως συστατικό στοιχείο. Δεν θα μακρολογήσω περί αυτού, καθώς έχω χρόνια που αγωνίζομαι χωρίς ανταπόκριση από την επίσημη Ελλάδα, δυστυχώς κωφεύει και η δικιά μας ηγετική και διανοητική εκπροσώπηση, εκτός λίγων εξαιρέσεων.
Πάντως για την ιστορική αξία του παραπάνω βιβλίου μου αυτό που έχω να πω θα το κατανοήσετε καλύτερα διαβάζοντας μέρος την εν συνεχεία προλόγισης από τον αξιοσέβαστο συμπατριώτη μας καταγωγή από την Λεσινίτσα, φιλόλογος, συγγραφέας και Πρόεδρος του Ιδρύματος Βορειοηπειρωτικών Ερευνών Ιωαννίνων.
Ο Τηλέμαχος Λαχανάς είχε την καλοσύνη να μου στείλει τα δοκίμια του νέου του πονήματος με τίτλο: «Ελλάδα! Την Ιστορία των Προγόνων μας! Την Ιστορία των Άνω Ηπειρωτών Αγωνιστών του 1821». Μετά από τα δύο προηγούμενα βιβλία του: «Η Επανάσταση του 1878 στο Λυκούρσιο της Άνω Ηπείρου» (επανέκδοση) και το δεύτερο «Αλήθειες που δεν διαψεύδονται» (2018), που είχα την τύχη να επιμεληθώ και να προλογίσω, το νέο συγγραφικό εγχείρημα του Τηλέμαχου Λαχανά, σχετικά με τη συμμετοχή και τη δράση των Αγωνιστών από την Άνω Ήπειρο (Βόρειο Ήπειρο) στην Επανάσταση του 1821, ομολογώ πως, μετά την ολοκλήρωση της μελέτης, μου άφησε μια ευχάριστη γεύση Πατριωτικής έξαρσης και Πνευματικής ανάτασης.
Φέρνω στο μυαλό ότι πάντοτε, μέσα από τη μακραίωνη ιστορία του τόπου μας, αναδύονται προσωπικότητες που διέπρεψαν και άφησαν το στίγμα τους, τα ίχνη τους, στο πέρασμά τους, προσωπικότητες που αποτελούν τους αψευδείς μάρτυρες της ιστορικής συνέχειας του ελληνισμού από τα Πανάρχαια χρόνια μέχρι τις μέρες μας.
Θα σταθώ σε όσα μου γράφει ο Τηλέμαχος στην επιστολή που συνόδευε τα δοκίμια: «Το πόνημα που σας στέλνω, γράφει, έχει άλλη διάσταση. Έχουμε ένδοξη ιστορία και δεν το γνωρίζαμε, καθώς, οι μεν Αλβανοί είχαν πείσει τους δικούς μας διανοούμενους, ότι ήμαστε κολίγοι ερχόμενοι τον καιρό του Αλή Πασά κλπ, ενώ οι δε, η ράτσα μας, μας θεωρούν εκεί Έλληνες και εδώ αλλοδαπούς. Αυτή την ένδοξη ιστορία προσπαθώ να προβάλω, αν δεν παρασέρνομαι από το πάθος, χωρίς να είμαι βέβαιος αν δικαιούμαι και αν τα καταφέρνω».
Ο Τηλέμαχος Λαχανάς όχι απλώς τα κατάφερε, αλλά τα κατάφερε πολύ καλά. Μας χάρισε ένα βιβλίο από κάθε σελίδα του οποίου αναβλύζει η αγάπη για τον τόπο του και ο πόνος για τους συμπατριώτες του, που υπέφεραν στην 45/χρονη χοτζική λαίλαπα και συνεχίζουν μέχρι σήμερα να υποφέρουν. Είναι αλήθεια, ότι σχετικά με το νέο του βιβλίο πρόκειται για μια άλλη διάσταση, για μια άλλη άποψη, για μια πραγματική άποψη, για αληθινές αντιλήψεις και γνώμες, ενός παθιασμένου Βορειοηπειρώτη, ο οποίος περιφέρεται και «σκαλίζει» αρχεία και βιβλιοθήκες και αντλεί στοιχεία, από τα οποία αναδεικνύεται η φυλετική καταγωγή της ράτσας μας, που κατοικεί από αμνημονεύτων χρόνων στον τόπο της, χωρίς τις ανόητες και κομπλεξικές απόψεις ανιστόρητων «επιστημόνων» Αλβανών, αλλά και «αλλοτριωμένων» και «προσκυνημένων» δικών μας, οι οποίοι αποξενώθηκαν από τη φύτρα της φυλής μας και με την «ορμή νεοφώτιστων», όπως οι εξωμότες στα οθωμανικά χρόνια, προσπαθούν να κατεδαφίσουν ό,τι και όσα μας κληροδότησαν και μας εμπιστεύθηκαν οι πρόγονοί μας.
Όσο για τους χαρακτηρισμούς που αποδίδονται στους Έλληνες Βορειοηπειρώτες, στην Αλβανία Έλληνες και στην Ελλάδα αλλοδαποί (Αλβανοί), χαρακτηρισμοί ανήκουστοι, πρωτάκουστοι και βλακώδεις, δεν χρειάζονται σχόλια. Η ίδια η ιστορία, τα ήθη και έθιμα, οι παραδόσεις, το υψηλό εθνικό φρόνημα, η Πολιτιστική στάθμη και άλλα ανθρωπογεωγραφικά και εθνολογικά στοιχεία, τους διαψεύδουν, καταρρίπτοντας τους ανούσιους και ηλίθιους χαρακτηρισμούς.
Να επανέλθω, όμως, στην αξιόλογη εργασία για τους Έλληνες Βορειοηπειρώτες, επώνυμους και ανώνυμους, που ήρθαν αρωγοί και έσπευσαν να βοηθήσουν την Ελλάδα, συμμετέχοντας σε όλους τους αγώνες του Έθνους: Κατά τα προεπαναστατικά κινήματα εναντίων των Τούρκων, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επαναστάσεως, μετά την απελευθέρωση με τις ευεργεσίες τους για την ανόρθωση της καθημαγμένης Πατρίδας και μέχρι τις μέρες μας. Πολλοί αφιέρωσαν και τη ζωή τους για την πίστη στην ορθοδοξία και την άμετρη αγάπη τους στη Μητέρα Πατρίδα.
Στον Περιεκτικό πρόλογο αναφέρονται οι αιτίες και τα σφάλματα των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων για το θέμα της Βορείου Ηπείρου. Επιστρατεύονται παραλείψεις και ιστορικά γεγονότα καυτηριάζοντας τις αποφάσεις των «ταγών» της Ελλάδας. Ξεχειλίζει η πικρία του Βορειοηπειρώτη για τη στάση της Ελληνικής Πολιτείας, η οποία, στην πιο κρίσιμη καμπή του βορειοηπειρωτικού, υποχώρησε στις απαιτήσεις των τότε Μεγάλων Δυνάμεων, με συνέπεια την παραχώρηση του Βόρειου Τμήματος της Ηπείρου στους Αλβανούς, με αποτέλεσμα οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες να υπαχθούν σε νέο αφέντη.
Γράφει ο ίδιος για το πόνημά του: «Άνοιξα μόνο μια χαραμάδα, αν και λίγο φως, στο να φωτίσουμε την ένδοξη ιστορία των προγόνων μας, και όχι μόνο! Να φωτίσουμε ακόμα και την ιστορία της 50/χρονης περιόδου, αναζητώντας το γιατί σε κρίσιμες περιόδους για την Κοινότητά μας, το Έθνος το οποίο υποτίθεται ότι μας προστατεύει, κατασπαράσσεται από εμφύλιες διενέξεις, σπέρνοντας τη διχόνοια και μεταξύ μας, με ολέθριες συνέπειες». Αλήθειες που μας ακολουθούν μέχρι σήμερα και δεν μας επιτρέπουν να δούμε κατάματα την πραγματικότητα και να προσπαθήσουμε με όλα τα μέσα να διορθώσουμε τα «κακώς κείμενα» και να δώσουμε λύσεις στα προβλήματα που ταλανίζουν τον βορειοηπειρωτικό κόσμο.
Ως προς το περιεχόμενο της εργασίας, στο Πρώτο Μέρος παρακολουθούμε σύντομη ιστορική αναδρομή για το Αργυρόκαστρο και την Περιφέρειά του και ειδικότερα για την Περιοχή της Δ(ε) ρόπολης και του Πωγωνίου.
Είναι εμφανής η ερευνητική προσπάθεια του Τηλέμαχου Λαχανά να αναδείξει ή καλύτερα να «ξεθάψει» ήρωες αγωνιστές του βορειοηπειρωτικού χώρου, οι οποίοι, με τη ζωή και τη δράση τους κατά την Περίοδο της Ελληνικής Επαναστάσεως, απέδειξαν τα πατριωτικά τους αισθήματα και την προσφορά τους στον υπέρ της ανεξαρτησίας αγώνα των Ελλήνων. Παραθέτει σειρές αγωνιστών, αξιωματικών, υπαξιωματικών και οπλιτών, από την Περιφέρεια Αργυροκάστρου, Δελβίνου, Κορυτσάς, Πρεμετής και από αλβανικές περιοχές που συμμετείχαν στον αγώνα του 1821.
Στα υπόλοιπα τρία μέρη του πονήματός του μνημονεύονται και βιογραφούνται αγωνιστές και η δράση τους, όπως ο Χατζημιχάλης Νταλιάνης, Κυριακούλης Αργυροκαστρίτης, ο Μητροπολίτης Ευρίπου Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης, ο Σταύρος Βασιλείου (καπετάν Χαλάστρας), ο Γιάννης Κώστας (καπετάν Γιαννικώστας). Ιδιαίτερη σημασία δίνει στο Χόρμοβο (χωριό ανάμεσα στο Αργυρόκαστρο και στο Τεπελένι) και στην ιστορία του. Παραστατικά βιογραφούνται οι: Διαμαντής Χορμόβας, Κωνσταντίνος Δαλλαρόπουλος (Λαγουμιτζής), ο Λαμποβίτης Ευαγγέλης Ζάππας. Πόσοι άραγε γνωρίζουν ότι ο Ευαγγέλης Ζάππας, εκτός από Μεγάλος Ευεργέτης του Έθνους, αρίστευσε σε όλους τους αγώνες υπέρ ανεξαρτησίας από το 1821 μέχρι το 1830;
«Σκαλίζοντας» και «ξεσκονίζοντας» μελετητές και ιστοριοδίφες ο Τηλέμαχος Λαχανάς έφερε στην επιφάνεια βορειοηπειρώτες πολέμαρχους, για τους οποίους υπήρξε άγνοια, και είχαν ενταφιαστεί στην αφάνεια. Όμως, όπως γράφει ο ίδιος «χρειάζεται η συνέχεια στο να ανασκαλίζουμε, χρειάζεται η χαραμάδα να γίνει παράθυρο και το παράθυρο πόρτα».
Σε όλες τις σελίδες της μελέτης (συνολικά 212) διαπιστώνει ο αναγνώστης την αγωνία του συγγραφέα για το μέλλον της πολύπαθης ελληνικής μειονότητας που ζει στην Αλβανία και στηλιτεύει την αβελτηρία και αδιαφορία της Μητροπολιτικής Πατρίδας, καθώς και τις έριδες και τις φιλονικίες που εισχώρησαν και μεταξύ των ταγών των βορειοηπειρωτών, που δεν προοιωνίζουν επωφελή αποτελέσματα.
Προς επίρρωση των διαπιστώσεών του ο συγγραφέας παραθέτει ντοκουμέντα (επιστολές, έγγραφα, χωρία απομνημονευμάτων οπλαρχηγών του 21, γνώμες καταξιωμένων επιστημόνων κλπ), από τα οποία καταφαίνεται η άγνοια, η αδιαφορία και η έλλειψη ενδιαφέροντος για αγωνιστές που προέρχονται από την άλλοτε Άνω Ήπειρο. Τελειώνοντας τη σύντομη αυτή αναφορά δεν έχω παρά να συγχαρώ τον Τηλέμαχο Λαχανά για την πολύχρονη και κοπιώδη ερευνητική του προσπάθεια, η οποία στέφτηκε από επιτυχία και να του ευχηθώ, αδιαφορώντας για τις «Κασσάντρες» και τους «αλλοιωμένους» διανοούμενους, να συνεχίσει το σημαντικό πατριωτικό του έργο, βγάζοντας στην επιφάνεια γεγονότα και πρόσωπα, τα οποία, σε διαφορετική περίπτωση, θα μείνουν στο σκοτάδι και στην αφάνεια.
Γιάννινα, Μάιος 2019
ΝΙΚΟΣ Θ. ΥΦΑΝΤΗΣ
Φιλόλογος
Διευκρίνηση: Ο Νίκος Υφαντής, εκτός από Φιλόλογος, είναι συγγραφέας βιβλίων με βορειοηπειρωτικό περιεχόμενο, επίσης «Πρόεδρος του Ιδρύματος Βορειοηπειρωτικών Ερευνών» Ιωαννίνων.
Διαβάστε ακόμη
👉Κάντε εγγραφή στο κανάλι apenadi blogspot στο youtube για να βλέπετε πρώτοι τα βίντεο μας.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών