Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Αλβανία, ενόψει της αξιολόγησης της προόδου στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Σε δύο άτυπα έγγραφα που στάλθηκαν στην κυβέρνηση της Αλβανίας, τα οποία διέρρευσαν στον Τύπο, η ΕΕ εντοπίζει σειρά προβληματικών παρεμβάσεων στο έργο της Δικαιοσύνης και αδράνειες που πλήττουν τις ευρωπαϊκές αξίες.
Παρεμβάσεις μετά τη σύλληψη του δημάρχου Τιράνων
Η σύλληψη του δημάρχου Τιράνων, Εριόν Βελίαϊ, από την Ειδική Εισαγγελία για θέματα Διαφθοράς (SPAK) τον Φεβρουάριο του 2025, αποτέλεσε σημείο καμπής. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η αντίδραση της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας χαρακτηρίστηκε από «πρωτοφανή δημόσια παρέμβαση», με προσπάθειες άσκησης πίεσης στους εισαγγελικούς και δικαστικούς θεσμούς.
Τα γεγονότα συνοδεύτηκαν από καταγγελίες του SPAK για ελλιπή προστασία του προσωπικού του κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, καθώς και καταγεγραμμένες περιπτώσεις απειλών και πιέσεων προς δικαστικούς λειτουργούς.
Ανεφάρμοστες αποφάσεις και αμφισβήτηση θεσμών
Έντονη είναι και η κριτική για τη στάση της Βουλής, που φέρεται να αγνοεί αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Χαρακτηριστική είναι η μη αποστολή στο δικαστήριο της εντολής της βουλευτή Όλτα Τζάσκα, της οποίας ο σύζυγος έχει ανακηρυχθεί στρατηγικός επενδυτής. Η ΕΕ επισημαίνει πως η αλβανική νομοθεσία οφείλει να είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, κάτι που τίθεται εν αμφιβόλω στην παρούσα φάση.
Αδιαφάνεια στις δημόσιες συμβάσεις
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στη ρύθμιση που επιτρέπει απευθείας διαπραγματεύσεις για δημόσιες συμβάσεις σε «στρατηγικούς τομείς» για τρία χρόνια. Η ΕΕ θεωρεί πως η διάταξη αυτή υπονομεύει τις αρχές της διαφάνειας και του θεμιτού ανταγωνισμού.
Επιτροπή «Xhafaj» υπό κριτική
Η ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για την καταπολέμηση της διαφθοράς, υπό την ηγεσία του σοσιαλιστή βουλευτή Φατμίρ Τζαφάι, δέχεται κριτική για έλλειψη διαφάνειας, περιορισμένη μεθοδολογική ακρίβεια και αποκλεισμό φορέων. Η ΕΕ κρίνει πως το έργο της δεν πληροί τα θεσμικά και δημοκρατικά πρότυπα που απαιτούνται.
Σιωπή από την κυβέρνηση
Παρά τις σοβαρές επισημάνσεις, κυβερνητικοί αξιωματούχοι όπως ο υπουργός Επικρατείας Ταουλάντ Μπάλα και η αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ετίλντα Γκιονάι, δήλωσαν άγνοια για το περιεχόμενο των εγγράφων, παραπέμποντας στη διαδικασία διαβούλευσης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η επίσημη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόοδο της Αλβανίας αναμένεται να δημοσιευτεί στις αρχές Ιουλίου. Μέχρι τότε, οι παρατηρήσεις της ΕΕ λειτουργούν ως αυστηρή υπενθύμιση ότι η ευρωπαϊκή προοπτική εξαρτάται από έμπρακτη δέσμευση στις δημοκρατικές αρχές, την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και τη διαφάνεια.
Παρεμβάσεις μετά τη σύλληψη του δημάρχου Τιράνων
Η σύλληψη του δημάρχου Τιράνων, Εριόν Βελίαϊ, από την Ειδική Εισαγγελία για θέματα Διαφθοράς (SPAK) τον Φεβρουάριο του 2025, αποτέλεσε σημείο καμπής. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η αντίδραση της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας χαρακτηρίστηκε από «πρωτοφανή δημόσια παρέμβαση», με προσπάθειες άσκησης πίεσης στους εισαγγελικούς και δικαστικούς θεσμούς.
Τα γεγονότα συνοδεύτηκαν από καταγγελίες του SPAK για ελλιπή προστασία του προσωπικού του κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, καθώς και καταγεγραμμένες περιπτώσεις απειλών και πιέσεων προς δικαστικούς λειτουργούς.
Ανεφάρμοστες αποφάσεις και αμφισβήτηση θεσμών
Έντονη είναι και η κριτική για τη στάση της Βουλής, που φέρεται να αγνοεί αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Χαρακτηριστική είναι η μη αποστολή στο δικαστήριο της εντολής της βουλευτή Όλτα Τζάσκα, της οποίας ο σύζυγος έχει ανακηρυχθεί στρατηγικός επενδυτής. Η ΕΕ επισημαίνει πως η αλβανική νομοθεσία οφείλει να είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, κάτι που τίθεται εν αμφιβόλω στην παρούσα φάση.
Αδιαφάνεια στις δημόσιες συμβάσεις
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στη ρύθμιση που επιτρέπει απευθείας διαπραγματεύσεις για δημόσιες συμβάσεις σε «στρατηγικούς τομείς» για τρία χρόνια. Η ΕΕ θεωρεί πως η διάταξη αυτή υπονομεύει τις αρχές της διαφάνειας και του θεμιτού ανταγωνισμού.
Επιτροπή «Xhafaj» υπό κριτική
Η ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για την καταπολέμηση της διαφθοράς, υπό την ηγεσία του σοσιαλιστή βουλευτή Φατμίρ Τζαφάι, δέχεται κριτική για έλλειψη διαφάνειας, περιορισμένη μεθοδολογική ακρίβεια και αποκλεισμό φορέων. Η ΕΕ κρίνει πως το έργο της δεν πληροί τα θεσμικά και δημοκρατικά πρότυπα που απαιτούνται.
Σιωπή από την κυβέρνηση
Παρά τις σοβαρές επισημάνσεις, κυβερνητικοί αξιωματούχοι όπως ο υπουργός Επικρατείας Ταουλάντ Μπάλα και η αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ετίλντα Γκιονάι, δήλωσαν άγνοια για το περιεχόμενο των εγγράφων, παραπέμποντας στη διαδικασία διαβούλευσης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η επίσημη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόοδο της Αλβανίας αναμένεται να δημοσιευτεί στις αρχές Ιουλίου. Μέχρι τότε, οι παρατηρήσεις της ΕΕ λειτουργούν ως αυστηρή υπενθύμιση ότι η ευρωπαϊκή προοπτική εξαρτάται από έμπρακτη δέσμευση στις δημοκρατικές αρχές, την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και τη διαφάνεια.
Διαβάστε ακόμη

Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών