Ιερά Μονή Προφήτη Ηλία – Στεγούπολη, Αργυρόκαστρο

Η Ιερά Μονή του Προφήτη Ηλία είναι η μοναδική που διασώζεται σήμερα από τις δεκατρείς εκκλησίες που υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό Στεγούπολη του Αργυροκάστρου. Κατά την παράδοση, η ίδρυσή της ανάγεται στην εποχή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Ο ναός είναι βυζαντινού ρυθμού, τρίκοχος, σταυροειδής με τρούλο και νάρθηκα.

Η σημερινή του μορφή ανάγεται στο 17ο αιώνα, καθώς αναγέρθηκε εκ βάθρων χάρη στις προσπάθειες, τον κόπο και τις δαπάνες των ιερομονάχων Νεκταρίου ή Μακαρίου και Ιωακείμ το έτος 1624 (ΑΧΚΔ΄), ενώ περαιώθηκε το 1672 (ΑΧΟΒ΄).

Σημαντική φάση της καλλωπιστικής του ολοκλήρωσης έγινε στις 14 Μαΐου 1671, με δωρεές του άρχοντα Κύργκου, του πατέρα του Κυριάκη, της συμβίας του Αρχόντως, καθώς και των αδελφών Δημήτριου και Γεωργίου από τη Σαρακινίστα. Την περίοδο εκείνη ηγούμενος της μονής ήταν ο οσιώτατος ιερομόναχος Γρηγόριος και επίσκοπος ο Καλλίνικος, πρώην Ιωαννίνων.

Η αγιογράφηση του κυρίως ναού πραγματοποιήθηκε το 1653, με δαπάνες του Ιωακείμ και των αδελφών του ιερομονάχων Δανιήλ, Γρηγορίου και Καλλίστου. Οι εργασίες έγιναν από τους ζωγράφους Κωνσταντίνο, υιό του Μιχαήλ από το Λινοτόπι, και τον μαθητή του Νικόλαο. Η αγιογράφηση ολοκληρώθηκε στις 19 Ιουνίου 1653.

Στη μονή υπήρχαν δύο Ευαγγέλια: ένα του έτους 1686, το οποίο χρησιμοποιείτο, και ένα παλαιότερο, του 1534, με την επιγραφή «Διονυσίου του Κατηλιανού».

Περιουσιακά Στοιχεία

Η κοινοτική ενοριακή μονή διέθετε ακίνητη περιουσία:

• 100 στρέμματα αγροτικής γης στην περιφέρεια Σούχας
• 2 οικίες στη Σούχα
• 1 στρέμμα θερινό λιβάδι ονομαζόμενο Μαροτά
• δάσος 15 στρεμμάτων

Σύγχρονη Κατάσταση

Η εκκλησία έχει χαρακτηριστεί πολιτιστικό μνημείο και πρόσφατα ολοκληρώθηκε η αποκατάστασή της από το Αλβανικό Ινστιτούτο Πολιτιστικών Μνημείων, εξασφαλίζοντας έτσι τη διατήρηση της ιστορικής και θρησκευτικής της αξίας για τις επόμενες γενιές.