.png)
Εκτός από τα άλλα στοιχεία που συνιστούσαν την ελληνικότητα του Βορειοηπειρωτικού πληθυσμού, η Ελληνική Παιδεία και τα ελληνικά σχολεία που λειτουργούσαν σε όλη την περιοχή, αποτελούσαν αδιάψευστα στοιχεία της εθνικής συνείδησης των κατοίκων της Βορείου Ηπείρου.
Κατά το 1921 λειτουργούσαν στη Βόρειο Ήπειρο 360 ελληνικά σχολεία, με 22.595 μαθητές, που κατανέμονταν ως εξής:
Στην περιοχή του Αργυροκάστου 86 σχολεία, στην περιοχή της Χιμάρας 13 σχολεία, στην περιοχή του Δελβίνου 70 σχολεία, στην περιοχή του Λεσκοβικίου 23 σχολεία, στην περιοχή του Τεπελενίου 26 σχολεία, στην περιοχή της Πρεμετής 37 σχολεία, στην περιοχή του Πωγωνίου 10 σχολεία, στην περιοχή της Κοριτσάς 72 σχολεία, στην περιοχή της Κολώνιας 23 σχολεία. Σύνολο σχολείων 360
(Τα στοιχεία για τα σχολεία από το βιβλίο του Ηλία Β. Κώνστα «Το Βορειοηπειρωτικόν Ζήτημα», Αθήνα 1951)
Τα σχολεία αυτά είχαν ιδρυθεί χάρη στη φιλομάθεια των κατοίκων και συντηρούνταν αποκλειστικά από τους ίδιους τους κατοίκους των περιοχών αυτών.
Το αλβανικό κράτος συστηματικά κωλυσιεργούσε για τη λειτουργία τους και με σχετικές διατάξεις για το διδακτικό προσωπικό και με άλλα πιεστικά και καταναγκαστικά μέτρα, έπληξε το καθεστώς που επικρατούσε στα σχολεία, με αποτέλεσμα ο αριθμός των σχολείων από χρόνο σε χρόνο να μειώνεται.
Σύμφωνα με σχετικό υπόμνημα που υποβλήθηκε στην ΚτΕ, τον Δεκέμβριο του 1933, ο αριθμός των Ελληνικών σχολείων και του διδακτικού προσωπικού στη Βόρειο Ήπειρο παρουσιάζει την εξής εικόνα:
Σχολικό έτος Σχολεία Διδάσκαλοι
1925-1926 78 113
1926-1927 68 102
1927-1928 66 95
1928-1929 60 85
1929-1930 63 83
1930-1931 64 82
1931-1932 40 50
1932-1933 10 10
Τα σχολεία, από 360 που λειτουργούσαν το 1921 μειώθηκαν δραματικά. Το σχολ. έτος 1932-1933 λειτουργούσαν μόνο 10 σχολεία. Μείωση επίσης παρατηρείται και στο διδακτικό προσωπικό: Από 113 δασκάλους που υπηρετούσαν στα σχολεία το σχολ. έτος 1925-1926, το 1932-33 υπηρετούσαν μόνο 10 δάσκαλοι.
(Πηγή: Ηλία Κώνστα, όπως παραπάνω)
Όλα αυτά τα ανελεύθερα και πιεστικά μέτρα, που έφτασαν στο σημείο σε όλον τον βορειοηπειρωτικό χώρο να λειτουργούν μόνο 10 ελληνικά σχολεία, οι ελληνικοί πληθυσμοί άρχισαν να αντιδρούν με κάθε μέσο. Οι αντιδράσεις αυτές αντιμετωπίζονταν με βάρβαρο τρόπο από πλευράς των Αλβανικών αρχών. Διώξεις, φυλακίσεις, ακόμη και θάνατοι δεν αποθαρρύνουν τους Βορειοηπειρώτες. Το 1934, αψηφούν τις πιέσεις και τη βία και προσφεύγουν στην Κοινωνία των Εθνών (ΚτΕ). Μετά την προσφυγή των Βορειοηπειρωτών το Συμβούλιο της Κοινωνίας των Εθνών ζήτησε την συμβουλευτική γνώμη του Διαιτητικού Δικαστηρίου στη Χάγη. Το Δικαστήριο της Χάγης δικαίωσε το αίτημα των Βορειοηπειρωτών. Με βάση τη γνωμάτευση του Δικαστηρίου αυτού, το Συμβούλιο της ΚτΕ συνήλθε σε συνεδρίαση στις 23 Σεπτεμβρίου 1935 και αποφάσισε «υπέρ της ελευθέρας λειτουργίας των ιδιωτικών Σχολείων των μειονοτήτων με διδασκάλους της εκλογής της μειονότητος…».
Αλλά και μετά την απόφαση αυτή του Δικαστηρίου της Χάγης για ελεύθερη λειτουργία των ελληνικών (ιδιωτικών) σχολείων, οι Αλβανικές κυβερνήσεις έβρισκαν τρόπους και καταστρατηγούσαν εις βάρος των δικαιωμάτων της Ελληνικής εκπαίδευσης των Κοινοτήτων της Βορείου Ηπείρου.
Από το 1935 μέχρι την κήρυξη του Β’ Μεγάλου Πολέμου, οι Αλβανοί συνέχισαν τις διώξεις σχολείων και δασκάλων. Από την κατάληψη της Αλβανίας το 1939 από τους Ιταλούς και μετέπειτα, όπως ήταν επόμενο, το σχολικό ζήτημα περιέπεσε σε δευτερεύουσα μοίρα, εξαιτίας των πολεμικών γεγονότων που ακολούθησαν.
Μετά τον πόλεμο ούτε συζήτηση είναι δυνατό να γίνεται για τα σχολεία. Η «Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας», που επικράτησε, εφαρμόζει το «μαρξιστικό ιδεώδες» και τροφοδοτεί με ανθελληνικό μίσος τους μαθητές. Συνθήματα υπέρ του Κόμματος και πολεμικές ιαχές κατά της Ελλάδος. Ακατανόητο μίσος και εχθρότητα κατά των Ελλήνων επικρατούν στη χώρα, πράγματα που δεν έχουν σχέση με το έργο της παιδείας και του σχολείου.
Αυτή η κατάσταση επικρατούσε στην Αλβανία από το 1920 μέχρι το 1939 με την κατάληψη της Αλβανίας από τους Ιταλούς. Στην περίοδο της Χοτζικής περιόδου και των διαδόχων του μέχρι το 1989-1990, βαθύ σκοτάδι επικρατούσε στη χώρα και στα σχολεία, αφού η χώρα είχε απομονωθεί τελείως από τον έξω κόσμο και ζούσε το μοναχικό όραμα του «σοσιαλιστικού παραδείσου».
Σχετικές Δημοσιεύσεις
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών