Βορειοηπειρώτες: «Ξένοι εκεί, ξένοι εδώ»

Του ΛΑΖΑΡΟΥ ΚΩΤΣΙΑ

Κι αν καμιά φορά θα χτυπήσουμε
την πόρτα του κόσμου
δεν είναι που κουραστήκαμε.
Είναι που θέλουμε να κολλήσουμε πάνω της τη ματωμένη μας παλάμη
έτσι όπως θα σημαδεύαμε με κόκκινο
την πόρτα ενός προδότη

ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΑΡΜΠΑΛΑΣ
(από το ποίημα ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΙ ΕΜΕΙΣ)

Καθώς το 1990 η Αλβανία έδωσε το δικαίωμα στους πολίτες της να ταξιδεύουν εκτός της χώρας, η Ελλάδα κατακλύσθηκε από ένα ξαφνικό κύμα Αλβανών και Βορειοηπειρωτών μεταναστών. Η ελληνική κοινωνία αντίκρισε σαστισμένη έναν διπλανό κόσμο που δεν είχε φανταστεί. Σε αυτές τις περιστάσεις οι Βορειοηπειρώτες ήταν αδύνατο να διαχωριστούν από τους Αλβανούς.

Υστερα από 45 χρόνια αδιανόητου μαρτυρικού βίου, οι Βορειοηπειρώτες αποκτούν το δικαίωμα να έρθουν στην πατρίδα τους, την Ελλάδα, και ακριβώς τότε η Ελλάδα σταματάει να χορηγεί βίζες στους ομοεθνείς και τους περιμένει στα σύνορα, σε ειδικά στρατόπεδα, με σκοπό να συντελέσει στη βίαιη πτώση του καθεστώτος. Αρκετοί Ελληνες και Αλβανοί έχασαν τη ζωή τους εκείνο το χειμώνα στα χιόνια, στην προσπάθεια να περάσουν τα σύνορα.

Μετά την ακατάστατη είσοδό τους και τη θριαμβολογία για το τέλος των αλβανικών βασανιστηρίων, η ελληνική κοινωνία τούς περιθάλπει και η πολιτεία τούς χορηγεί δελτίο καταγραφής, που όμως το 1992, με απόφαση της τότε υφυπουργού Εξωτερικών κ. Τσουδερού, σταματάει να χορηγείται, και για όσους δεν πρόλαβαν αρχίζει ανθρωποκυνηγητό και απέλαση. Μόνο όσοι είχαν εξασφαλίσει το δελτίο αυτό μπορούσαν να παραμείνουν μέχρι την 31η Ιανουαρίου 1993, καθώς και ελάχιστοι που διέθεταν βίζα. Συγχρόνως ανοίγει το προξενείο στο Αργυρόκαστρο και παρατηρείται κάποια διευκόλυνση στη διαδικασία απόκτησης βίζας, η οποία είναι πια διάρκειας ενός έτους.

Το 1993 αναλαμβάνει την κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ και την ίδια εποχή οι Βορειοηπειρώτες οργανώνονται σε σωματεία.

Το 1994 διατάσσεται η μη απέλαση Βορειοηπειρωτών, αλλά δεν τηρείται πάντα.

Στις 18 Μαΐου 1995 οργανώνεται διαδήλωση διαμαρτυρίας με αίτημα την ελληνική ιθαγένεια, αλλά οι Βορειοηπειρώτες συμβιβάζονται με πενταετή βίζα, η οποία χορηγήθηκε με καλή οργάνωση βάσει κοινοτήτων. Στο τέλος του 1997 οι Βορειοηπειρώτες ξαναζητούν ελληνική ιθαγένεια, καθώς στον πόλεμο της Αλβανίας για τις παρατράπεζες η Ελλάδα άφησε τους Βορειοηπειρώτες στο έλεος των Αλβανών εξτρεμιστών.

Στις 22/1/1998 γίνεται μεγάλη πορεία διαμαρτυρίας, με πάνω από 10.000 διαδηλωτές. Η κυβέρνηση τους χορηγεί Ειδικό Δελτίο Ταυτότητας Ομογενούς τριετούς διάρκειας με τα δικαιώματα του πολίτη και την υπόσχεση ότι εντός της τριετίας θα αποδοθεί η ιθαγένεια. Οι Βορειοηπειρώτες αποδείχθηκαν ευκολόπιστοι και εξαπατήθηκαν. Το δελτίο αυτό ανανεωνόταν μέχρι πρόσφατα, με αποψιλωμένες τις ιδιότητες - ίσχυε ως άδεια παραμονής και εργασίας.

Σήμερα η κυβέρνηση της Ν.Δ. σταμάτησε τη χορήγηση ακόμη και αυτού του δελτίου και χορηγεί εξάμηνο δελτίο καταγραφής. Αν υλοποιήσει το νόμο που ψήφισε, θα χορηγήσει άδεια παραμονής αλλοδαπού με τα ονόματα γραμμένα στα αλβανικά, χωρίς αναγραφή εθνικότητας, και ισχύος ίση με του διαβατηρίου, μέχρι και δέκα χρόνια.

Οι Βορειοηπειρώτες ετοιμάζονται για νέες κινητοποιήσεις προκειμένου να πάρουν ελληνική ιθαγένεια και ελπίζουν να λήξει ο παραλογισμός του ελληνικού κράτους.

* Το άρθρο δημοσιεύτηκε πριν 15 χρόνια στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ"



Σχόλια