Γράφει ο Στέλιος Φενέκος
Ακούμε μεγαλεπήβολες δημόσιες διακηρύξεις από τον κο Δένδια για το “Iron Dome” που θα αναπτύξει η Ελλάδα μέχρι το 2026.
Ας δούμε όμως γιατί αφενός είναι μεγαλεπήβολες, αφετέρου (τόσο χρονικά όσο και οικονομικά/επιχειρησιακά) δείχνουν ότι δεν έχει καταλάβει ο κος Δένδιας τι είναι το "Iron Dome" (όπως τον είχα συμβουλεύσει στο παρελθόν καλά θα κάνει να μην μιλάει ο ίδιος για επιχειρησιακά θέματα γιατί τα αγνοεί).
1. ΣΥΓΧΥΣΗ ΣΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ
α) Iron Dome (SkyHunter στις ΗΠΑ) είναι Ισραηλινό σύστημα μικρού και μέσου βεληνεκούς (αρχικά είχε αναπτυχθεί για αποστάσεις 4-70 χιλιόμετρα. Στην συνέχεια έγινε προσπάθεια αναβάθμισης μαζί με τις ΗΠΑ για επέκταση μέχρι τα 250 χιλιόμετρα (Medium Range Intercept Capability programe με αναβαθμισμένους πυραύλους Tamir) και επίσης μία ναυτική έκδοση μικρού και μέσου βεληνεκούς (το οποίο να μπορεί να εγκατασταθεί και σε μικρότερα των φρεγατών πλοία-κορβέτες/πυραυλάκατους για Α/Α και αντιβληματική προστασία).
Αρχικά σχεδιάστηκε για τις ρουκέτες και τα UAV’s και drones, όμως κρίθηκε κατάλληλο και για τις οβίδες 155 χιλ. αλλά και με τις αναβαθμίσεις και για cruise missiles σε άμυνα Short Range.
β) Με τον όρο “Iron Dome” για πολλούς αλλά και για τον κο Υπουργό εννοείται ένα αντιεροπορικό/αντιβληματικό Σύστημα των Συστημάτων (πολλά διαφορετικά συστήματα μικρού μέσου και μεγάλου βεληνεκούς, με συμπληρωματικές δυνατότητες αντιμετώπισης ρουκετών, UAV’s, Drones, Αεροσκαφών και Βλημάτων), όπου οι εμβέλειες και οι δυνατότητες εντοπισμού και προσβολής θα μπορούν δημιουργήσουν ένα “σιδερένιο θόλο προστασίας” πάνω από ΟΛΟ τον Ελλαδικό χώρο (Ηπειρωτικό, Νησιωτικό και Θαλάσσιο).
γ) Η συγκεχυμένη αυτή χρήση των όρων αποκαλύπτει και το πρόβλημα κατανόησης των επιχειρησιακών θεμάτων και τον επιφανειακό τρόπο που χρησιμοποιούνται οι έννοιες και γίνονται αντιληπτές οι δυνατότητες των οπλικών συστημάτων.
2. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ – ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ
Η δημιουργία μίας ενιαίας αντιβληματικής ομπρέλας για τον εδαφικό και θαλάσσιο χώρο της Ελλάδας, με τα χιλιάδες νησιά της, αποτελεί πρόκληση που ενέχει αρκετές δυσκολίες λόγω των ιδιαίτερων γεωγραφικών, στρατηγικών και διοικητικών χαρακτηριστικών της χώρας.
Παρά το γεγονός ότι είναι απαίτηση μία ενιαία στρατηγική αεράμυνας/αντιβληματικής προστασίας για την εθνική ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των αντιαεροπορικών και αντιβληματικών μέτρων, εν τούτοις υπάρχουν σημαντικές επιχειρησιακές και οικονομικές προκλήσεις που καθιστούν δύσκολη και χρονοβόρα την υλοποίησή της.
α) Γεωγραφική Κατακερματισμένη Δομή
Η Ελλάδα αποτελείται από πολλές συστάδες νήσων αλλά και απομεμακρυσμένα νησιά, που έχουν μοναδικές γεωγραφικές, πληθυσμιακές, στρατηγικές και επιχειρησιακές ανάγκες, δεδομένου ότι μερικά είναι απομακρυσμένα και άλλες συστάδες νήσων είναι πιο ευάλωτες σε απειλές.
Επίσης, ο θαλάσσιος χώρος που ενώνει τις συστάδες νήσων και τα νησιά με την Ηπειρωτική χώρα, παρουσιάζει ιδιαίτερες επιχειρησιακές απαιτήσεις.
Στην συνέχεια έχουμε τον εκτεταμένο και πολύπλοκο ως προς το ανάγλυφο Ηπειρωτικό χώρο, όπου εκεί συσσωρεύονται οι περισσότερες περιοχές (πόλεις, στρατηγικές υποδομές, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, λιμάνια, αεροδρόμια κλπ) που χρήζουν ιδιαίτερης αντιεροπορικής και αντιβληματικής προστασίας, με πολλές ιδιαιτερότητες. Κάθε περιοχή της χώρας μπορεί να έχει διαφορετική έκθεση σε αυτές τις απειλές, καθιστώντας την εφαρμογή ενός ενιαίου είτε ολοκληρωμένου αντιεροπορικού/αντιβληματικού πλαισίου δύσκολη..
Η δημιουργία ενός ενιαίου Συστήματος των Συστημάτων, που να μπορεί να καλύψει όλες αυτές τις περιοχές, μπορεί να είναι πολύ δύσκολη λόγω αυτής της γεωγραφικής διασποράς και προσθέτει περαιτέρω δυσκολίες στην πρόβλεψη και την αντιμετώπιση πιθανών απειλών.
β) Διαφορετικές Υποδομές-Δυνατότητες - Διοικητική Πολυπλοκότητα
Οι υπάρχουσες υποδομές και οι αμυντικές δυνατότητες των επί μέρους περιοχών που αναλύθηκαν, διαφέρουν σημαντικά και συνεπώς απαιτούν διαφορετικά επίπεδα υποστήριξης και προστασίας. Η εφαρμογή μιας ενιαίας στρατηγικής μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη καθώς η κάλυψη όλων των νησιών με την ίδια ένταση και ποιότητα υπηρεσιών είναι μια μεγάλη πρόκληση.
Επίσης η Ελλάδα επιχειρησιακά έχει διάφορους φορείς που ασχολούνται με την εθνική ασφάλεια και την προστασία των συνόρων, της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Η ολοκληρωμένη επιχειρησιακά συνεργασία μεταξύ αυτών των φορέων είναι απαραίτητη για την υλοποίηση μιας ενιαίας στρατηγικής. Επίσης απαιτείται ταυτόχρονα και ικανότητα διοικητικής αυτονομία σε επί μέρους συστήματα ανά περιοχή, για λόγους αμεσότητας, ευελιξίας, εναλλακτικότητας και τελικά πολύπλευρης αντιμετώπισης των απειλών.
Και αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα επιχειρησιακά και διοικητικά ζητήματα που είναι αναγκαίο να επιλυθούν, για να μπορέσει να λειτουργήσει ένα αντιεροπορικό/αντιβληματικό Σύστημα των Συστημάτων (το οποίο πρέπει να έχει ετοιμότητα αντίδρασης ανά πάσα στιγμή, ακόμη και πριν κηρυχθεί πόλεμος).
γ) Οικονομικοί και Ανθρώπινοι Πόροι
Η εφαρμογή μιας τέτοιας στρατηγικής απαιτεί σημαντικούς οικονομικούς, υλικούς ( με σημαντικά αποθέματα - και τεχνολογικά εξαιρετικά προηγμένους) και ανθρώπινους πόρους, τόσο σε επίπεδο στρατιωτικής υποδομής όσο και σε επίπεδο προσωπικού. Οι πόροι αυτοί είναι περιορισμένοι και η κατανάλωσή τους πρέπει να γίνεται με στρατηγικό τρόπο, ειδικά όταν πρόκειται για τα πιο απομακρυσμένα νησιά και περιοχές (η αμεσότητα αναπλήρωσής τους καθίσταται ζωτική).
3. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΚ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ
Ας δούμε τα κατά προσέγγιση κόστη όλων των επί μέρους συστημάτων, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τις συνιστώσες ενός ολοκληρωμένου Συστήματος αεράμυνας αντιβληματικής προστασίας της χώρας στο σύνολο της, όπως το εννοεί και το διαλαλεί ο κος Υπουργός (Σιδερένιου Θόλου-Iron Dome /Ομπρέλας).
Ενδεικτικά αναφέρονται όλα σχεδόν τα υπάρχοντα Δυτικά συστήματα
α) Aegis Naval Combat System (SM-2, SM-3, SM-6): Eίναι ένα από τα πιο προηγμένα συστήματα αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας που χρησιμοποιείται από το Ναυτικό των ΗΠΑ και άλλων συμμαχικών δυνάμεων αλλά υπάρχει και σε διαμόρφωση επίγεια (ashore). Χρησιμοποιεί τους πυραύλους SM-2, SM-3, ESSM, RAM και SM-6 (E-RAM) για να αντιμετωπίσει κάθε είδους εναέρια απειλή, μικρής μέχρι και μεγάλης απόστασης με κόστη ανά βλήμα που ξεκινούν από 900 χιλ δολάρια τα RAM, έως 5 εκατομ. δολάρια το ένα τα SM-6. Τελευταία πουλήθηκε στον Καναδά πλήρες Aegis System για 4 πλοία με κόστος 2 δις. δολάρια περίπου.
β) Ναυτικά βλήματα Aster 15 είτε 30, (των Φ/Γ Belhara) με κόστος 2,5-4,5 εκατομμύρια ευρώ το καθένα.
γ) Patriot (PAC-3): Κόστος ενός πλήρους συστήματος μπορεί να γύρω στα 1,1 δισεκατομμύρια δολάρια για έναν πλήρη εκτοξευτή, πυραύλους και υποστήριξη. Κάθε πύραυλος έχει κόστος περίπου 3-4 εκατομμύρια δολάρια. Είναι ένα από τα πιο εξελιγμένα και ακριβά συστήματα αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας, κυρίως λόγω της προηγμένης τεχνολογίας και της βελτιωμένης μεγάλης ακτίνας δράσης του.
δ) S-300, που τους έχουμε: Κάθε πύραυλος έχει κόστος περίπου 1 - 2 εκατομμύρια δολάρια.
στ) THAAD (Terminal High Altitude Area Defense): Το κόστος ενός συστήματος κυμαίνεται γύρω από 1,5 δις δολάρια για πλήρη εγκατάσταση με ραντάρ, εκτοξευτές και βασικό φόρτο πυραύλων. Κάθε πύραυλος THAAD κοστίζει περίπου 10 - 15 εκατομμύρια δολάρια.
ε) Αντιβληματικοί πύραυλοι Arrow 2 και 3: Το κόστος κάθε πυραύλου κυμαίνεται ανάλογα με τον τύπο από 3 έως 4,5 εκατομμύρια δολάρια ο ένας. Το δε συνολικό σύστημα κόστισε στην Γερμανία για να το αποκτήσει 3,5 δις δολάρια.
στ) Iron Dome: Κάθε μονάδα Iron Dome (εκτοξευτής, ραντάρ και έλεγχος) μπορεί να κοστίσει περίπου 50 - 100 εκατομμύρια δολάρια. Ο κάθε πύραυλος Tamir (που χρησιμοποιείται στο Iron Dome – όχι ο αναβαθμισμένος μέσου/μεγάλου βεληνεκούς) έχει κόστος περίπου 50.000 - 100.000 δολάρια.
ζ) C-RAM (Counter Rocket, Artillery, and Mortar – 2,5 Km): Το σύστημα C-RAM, που χρησιμοποιείται κυρίως για την εξουδετέρωση οβίδων, πυραύλων και βλημάτων μικρού βεληνεκούς, εκτιμάται ότι κοστίζει περίπου 15-30 εκατομμύρια δολάρια για την εγκατάσταση του πλήρους συστήματος. Το κόστος κάθε βλήματος μπορεί να φθάσει περίπου στα 10.000 δολάρια.
η) Buk-M1 (έχει η Κύπρος): Το σύστημα Buk-M1 (ρωσικό σύστημα μέσου βεληνεκούς) εκτιμάται ότι κοστίζει περίπου 50 - 70 εκατομμύρια δολάρια για έναν εκτοξευτή με πυραύλους. Κάθε πύραυλος του Buk-M1 μπορεί να κοστίσει περίπου 100.000 - 200.000 δολάρια.
θ) Tor-M1 (έχουμε 25 συστήματα): Το κόστος ενός συστήματος Tor-M1 (12 Km) είναι περίπου 15 - 25 εκατομμύρια δολάρια για έναν εκτοξευτή και τις απαιτούμενες υποδομές και φόρτο. Κάθε πύραυλος Tor-M1 μπορεί να κοστίζει περίπου 50.000 - 100.000 δολάρια.
ι) Crotale: (γαλλικό σύστημα μικρού βεληνεκούς-20 km) εκτιμάται ότι κοστίζει περίπου 12 (NG/VT1) έως 20(Μκ-3) εκατομμύρια δολάρια για έναν πλήρη εκτοξευτή και τα απαραίτητα συστήματα (έχουμε ήδη 11 τέτοια συστήματα, όμως θα χρειαζόταν και άλλα). Κάθε πύραυλος του Crotale έχει κόστος περίπου 50.000 - 100.000 δολάρια.
ια) David's Sling, Ισραηλινό σύστημα αντεροπορικής /αντιβληματικής άμυνας ( ranges from 40 to 300 km), με κόστος 200 περίπου εκατομμύρια δολάρια η κάθε συστοιχία και 1 εκατομμύριο το κάθε βλήμα.
ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ
α) Για την ανάπτυξη ενός ενιαίου αντιβληματικού και αντιεροπορικού δικτύου (συστήματος εκ συστημάτων) στην Ελλάδα, όπως το ανακοίνωσε ο κος Δένδιας (συγχέοντάς το με τον Iron Dome), που να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά όλες τις απειλές από την Τουρκία, είναι αναγκαίο να ληφθούν υπόψη οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της χώρας και η στρατηγική θέση των νησιών και της ηπειρωτικής χώρας.
β) Η Ελλάδα έχει μια εκτεταμένη ακτογραμμή, θαλάσσια και νησιωτική ζώνη, που απαιτούν μια κατανεμημένη στρατηγική άμυνας και στρατηγικές αλληλοεπικαλύψεις. Πρώτα για τις νησιωτικές περιοχές που βρίσκονται πιο κοντά στην Τουρκία, μετά των θαλάσσιων ενδιάμεσων περιοχών και τέλος για την ηπειρωτική χώρα.
γ) Συνολικά, η δημιουργία μίας ολοκληρωμένης αντιβληματικής ομπρέλας για την Ελλάδα είναι εφικτή σε ένα θεωρητικό επίπεδο, ωστόσο, οι γεωγραφικές, διοικητικές, στρατηγικές και οικονομικές δυσκολίες την καθιστούν εξαιρετικά απαιτητική, τόσο οικονομικά όσο και επιχειρησιακά και οπωσδήποτε εξαιρετικά χρονοβόρα στην υλοποίηση της στην πράξη.
δ) Τα κόστη που αναφέρθηκαν παραπάνω είναι τεράστια, για να μπορούμε να μιλάμε για ένα αποτελεσματικό αντιαεροπορικό αντιβληματικό σύστημα εκ συστημάτων στην Ελλάδα, έναντι των εξελίξεων που συμβαίνουν στην Τουρκία στον τομέα αυτό (αεροσκάφη, rockets, περιφερόμενα πυρομαχικά, βλήματα μικρού και μεσαίου βεληνεκούς, UAVs , Drones κλπ).
Και εξαρτώνται φυσικά από τις συμφωνίες αγοράς, τα συστήματα, το χρονοδιάγραμμα πρόσκτησης, τις ποσότητες, τις υπηρεσίες συντήρησης και τα προσαρμοσμένα συστήματα που μπορεί να περιλαμβάνονται.
ε) Σε κάθε περίπτωση, είναι εξαιρετικά φιλόδοξο να υπάρχουν προσδοκίες για ένα ολοκληρωμένο θόλο μέχρι το 2026 (έτσι όπως τον πρόβαλε ο Υπουργός άμυνας).
Και δημιουργούνται σοβαρές αμφισβητήσεις για τον ρεαλισμό του στρατηγικού σχεδιασμού μας.
Διαβάστε ακόμη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών