Πώς καταστρέφονται προστατευόμενες περιοχές στην Αλβανία

Ο νόμος 21/2024, όπως είναι επίσημα γνωστός, αποτελεί εφιάλτη για τους περιβαλλοντολόγους καθώς δίνει τη δυνατότητα κατασκευής mega resorts πέντε αστέρων οπουδήποτε στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των προστατευόμενων φυσικών περιοχών.
Η έγκρισή του ήρθε τον Φεβρουάριο, τρεις ημέρες αφότου ο γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, δημοσιοποίησε τα σχέδιά του να δημιουργήσει δύο θέρετρα κοντά στο δέλτα του ποταμού Βιώσα (Αώο), έναν οικολογικά ανεκτίμητο υγρότοπο.

Σήμερα, η Αλβανία φαίνεται να έχει αναγνωρίσει την αξία των φυσικών της περιουσιακών στοιχείων. Πάνω από το 21 % της συνολικής γης της χώρας βρίσκεται σε ένα δίκτυο προστατευόμενων περιοχών, αναφέρει το Υπουργείο Τουρισμού και Περιβάλλοντος. Κέρδισε διεθνή έπαινο για τη δημιουργία του πρώτου εθνικού πάρκου άγριου ποταμού Βιώσα της Ευρώπης πέρυσι, αφού υποκλίθηκε στις πιέσεις από μια παρατεταμένη εκστρατεία των ακτιβιστών.
Ωστόσο, η προστασία δεν επεκτάθηκε στο δέλτα, κάτι που ανησύχησε τη ΜΚΟ, Προστασία και Διατήρηση του Φυσικού Περιβάλλοντος στην Αλβανία (PPNEA), καθώς αυτός ο παράκτιος υγρότοπος είναι το πιο βιολογικά ποικιλόμορφο τμήμα του υδάτινου δρόμου, όπου ζουν πελεκάνοι Δαλματίας, απειλούμενοι βατράχοι, υδρόβια πτηνά, φλαμίνγκο και χελώνες.

Υπό το ρεύμα της θετικότητας, οι περιβαλλοντολόγοι λένε ότι υπάρχει ένα ξεκάθαρο μοντέλο φύσης που θυσιάζεται στην ανάπτυξη, ενώ η κυβέρνηση επιδιώκει να πραγματοποιήσει το όραμά της για μια αλβανική ριβιέρα.

«Όλα είναι συνδεδεμένα»: Το αεροδρόμιο δίπλα στη λιμνοθάλασσα
Το Διεθνές Αεροδρόμιο της Αυλώνας κατασκευάζεται στην άκρη της λιμνοθάλασσας Βιώσα - Άρτας έκτασης 40 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ένας βασικός σταθμός για τα αποδημητικά πουλιά που προστατεύεται εδώ και 20 χρόνια.
Όμως η κυβέρνηση Ράμα αναθεώρησε τα όρια αυτού του φυσικού καταφυγίου (μεταξύ άλλων), που σημαίνει ότι η περιοχή του αεροδρομίου έπεσε εκτός της προστατευόμενης περιοχής και στη συνέχεια χορηγήθηκε οικοδομική άδεια. Η ΠΠΝΕΑ εμπλέκεται σε δύο συνεχιζόμενες αγωγές για αυτά τα βήματα.

Η ΕΕ (στην οποία σκοπεύει να ενταχθεί η Αλβανία) δήλωσε ότι το αεροδρόμιο έρχεται σε αντίθεση με τους εθνικούς νόμους και τις διεθνείς συμβάσεις για την προστασία της βιοποικιλότητας που έχει επικυρώσει η Αλβανία. Η Επιτροπή Συνέλευσης της Βέρνης λέει στο Euronews ότι παρακολουθεί στενά την κατάσταση, αφού αγνοήθηκε η έκκλησή της για αναστολή της κατασκευής. Για τους περιβαλλοντολόγους, το αεροδρόμιο είναι η αρχή ενός ολισθηρού κατήφορου.
Ένας κυβερνητικός εκπρόσωπος λέει στο Euronews Green ότι, «Το έργο του αεροδρομίου δεν έρχεται από το πουθενά. Αντίθετα, εξελίσσεται σε μια περιοχή όπου το πρώην αεροδρόμιο λειτουργούσε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 Η τοποθεσία αυτή δεν εμπίπτει στο σύστημα των προστατευόμενων περιοχών και δεν έχει καμία επίπτωση στα Φυσικά Μνημεία όπως οι Αμμόλοφοι της Νάρτας, το Δάσος του Ζβερνετς και η περιοχή. Λιμνοθάλασσα της Νάρτας».

Αλλαγή της αλβανικής νομοθεσίας που επιτρέπει την κατασκευή σε προστατευόμενες περιοχές
Σύμφωνα με την τροποποίηση του νόμου της Αλβανίας για τις προστατευόμενες περιοχές, το Εθνικό Εδαφικό Συμβούλιο μπορεί να χορηγεί άδειες για πολυτελή τουριστικά θέρετρα οπουδήποτε στη χώρα. Οι βουλευτές κατέθεσαν το νομοσχέδιο τον Νοέμβριο και επιταχύνθηκε τον Φεβρουάριο, παρά το γεγονός ότι η ΕΕ ζήτησε από την κυβέρνηση να αναστείλει την ψηφοφορία και να καταστήσει τη διαδικασία πιο διαφανή.
Η αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Αλβανία - μια διπλωματική αποστολή που καθοδηγεί τη χώρα προς την ένταξη στην Ένωση - είπε σε απάντηση ότι θα παρακολουθήσει την εφαρμογή των νέων νομικών διατάξεων "πολύ προσεκτικά".
Όπου επιτρέπονται τα θέρετρα πέντε αστέρων, προβλέπει μια πολύ ευρύτερη εξάπλωση των υποδομών - από αυτοκινητόδρομους και γέφυρες έως νέους σταθμούς παραγωγής ενέργειας και γήπεδα γκολφ.

Έργα που υποστηρίζονται από τον Κούσνερ 
Η εταιρεία private equity Kushner Affinity Partners με έδρα το Μαϊάμι βρίσκεται στα πρόθυρα να επενδύσει σε νέες τουριστικές εξελίξεις σε αυτήν την περιοχή της Νότιας Αλβανίας.
Οι φωτογραφίες που κοινοποιήθηκαν στη σελίδα του στο Facebook δείχνουν εικόνες πρώιμου σχεδιασμού για θέρετρα στο ακατοίκητο νησί Σαζαν - μια βόλτα με ταχύπλοο από το αεροδρόμιο της Αυλώνας - και τη χερσόνησο Ζβερνετς, που συνδέεται με μια ξύλινη γέφυρα με ένα νησί στη λιμνοθάλασσα της Άρτας. Η Affinity Partners, με ένα τσουβάλι γεμάτο από το Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας, μόλις έλαβε το πράσινο φως για την κατασκευή ενός ξενοδοχειακού συγκροτήματος 500 εκατομμυρίων δολαρίων (461 εκατομμυρίων ευρώ) στη Σερβία, προκαλώντας τοπικές διαμαρτυρίες.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Τουρισμού και Περιβάλλοντος, η Αλβανία βρίσκεται ακόμη «σε πολύ πρώιμο στάδιο» με την εφαρμογή του νησιού Σαζάν, η οποία ελήφθη από τον Αλβανικό Οργανισμό Επενδυτικής Ανάπτυξης, αλλά πρέπει να περάσει από πολλά επίπεδα ελέγχου. Επισήμως, η κυβέρνηση δεν έχει λάβει ακόμη αίτηση για το έργο στην περιοχή της Νάρτας, προσθέτει.

Το σχέδιο του Κούσνερ για το Ζβερνέτς λέγεται ότι περιλαμβάνει έως και 10.000 «εξοχικές μονάδες». Μέρος της απαιτούμενης υποδομής θα παρασχεθεί από την κυβέρνηση ως μέρος της προσφοράς της στους «στρατηγικούς επενδυτές».
Ο περιβαλλοντολόγος Jon Vorpsi λέει ότι το όνομα που σχετίζεται με τον Τραμπ αποσπά την προσοχή του Τύπου και του κοινού, τροφοδοτώντας πολιτικές και όχι περιβαλλοντικές συζητήσεις.

Πώς θα επηρεάσουν οι εξελίξεις τη βιοποικιλότητα στο δέλτα του ποταμού Βιώσα;
Το αεροδρόμιο, η αλλαγή του νόμου, ο Κούσνερ προβάλλει: «Όλα αυτά είναι ένα όραμα», λέει ο Βόρψι, γεγονός που καθιστά αδύνατον να μιλήσουμε λεπτομερώς για το είδος που θα διαταραχθεί ή θα χαθεί.
« Χάνουμε τους παράκτιους υγροτόπους μια για πάντα εξαιτίας αυτού του οράματος. Δεν μιλάμε καθόλου για παρουσία βιοποικιλότητας εκεί, στο τέλος [...] θα εξαφανιστεί », λέει ο συντονιστής διατήρησης πελεκάνων της ΠΠΝΕΑ.

Οι άνθρωποι κινδυνεύουν επίσης να χάσουν τους φυσικούς τους πόρους εάν καταστραφεί η υδρολογία της περιοχής της λιμνοθάλασσας και των υποβρύχιων ποταμών της. Και δεδομένου ότι αυτός ο παράκτιος υγρότοπος παρέχει μια ζωτική άμυνα ενάντια στις πλημμύρες και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, μπορεί να ακολουθήσουν «μεγάλες καταστροφές», προειδοποιεί.
Με έκταση ​240 τετραγωνικών χιλιομέτρων καθώς εκβάλλει στην Αδριατική, το δέλτα του Βιώσα είναι ένα από τα λίγα ανέπαφα δέλτα στη λεκάνη της Μεσογείου.

Οι επιστήμονες ανέλαβαν μια αποστολή συλλογής δεδομένων στην τοποθεσία τον περασμένο μήνα.
" Τα πρώτα ευρήματά μας αποκαλύπτουν τη μεγάλη οικολογική αξία του δέλτα. Μέσα στη γοητεία του τουρισμού πολυτελείας, πρέπει να θυμόμαστε την απαράμιλλη οικολογική σημασία του Δέλτα του ποταμού Βιώσα, ενός μοναδικού θησαυρού σε όλη την Ευρώπη ", λέει ο Αυστριακός επικεφαλής επιστήμονας καθηγητής Fritz Schiemer.
Η περιβαλλοντική ΜΚΟ Euronatur και άλλοι που συμμετέχουν στην επιστημονική αντιπροσωπεία ζητούν από την κυβέρνηση να συμπεριλάβει το δέλτα στο Εθνικό Πάρκο του Άγριου Ποταμού Βιώσα. Αλλά η Βόρψη λέει ότι δεν θα τον προστατέψουν από την ανάπτυξη δεδομένου του νέου νόμου.

Πώς αντεπιτίθενται οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές;
Αντίθετα, η ΠΠΝΕΑ διοχετεύει την ενέργειά της για να συσπειρώσει το κοινό και να πολεμήσει την κυβέρνηση με νόμιμα μέσα. Μία από τις αγωγές της κατά της άδειας κατασκευής του αεροδρομίου της Αυλώνας, που κατατέθηκε πριν από σχεδόν δύο χρόνια, επιστράφηκε στο Εφετείο.

Διαβάστε ακόμη

Σχόλια