Το πολιτικό τέλος του Veliaj και η άνοδος της Balluku

Κάθε πολιτική διαμάχη έχει το τέλος της. Η Πέμπτη που πέρασε σφράγισε τη λήξη μιας πολύμηνης και υπόγειας μάχης ανάμεσα σε δύο από τα πιο προβεβλημένα στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αλβανίας, τον δήμαρχο Τιράνων Ερ. Βελλιάι και την αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Μπ. Μπαλλούκου. Μια αντιπαράθεση που αναπτύχθηκε στη σκιά του πρωθυπουργού Έντι Ράμα και κορυφώθηκε με μια κίνηση-έκπληξη: την ανακοίνωση ότι η πρωτεύουσα θα οδηγηθεί σε πρόωρες δημοτικές εκλογές, καθώς ο Βελλιάι θα απομακρυνθεί από τη θέση του.
Ο Ράμα, μιλώντας ενώπιον της εθνικής συνέλευσης του ΣΚΑ, δεν περιορίστηκε στη συγκρότηση του νέου υπουργικού συμβουλίου. Προχώρησε σε μια δήλωση που έμοιαζε με «πολιτική βόμβα». «Σήμερα πρέπει να λάβουμε πολιτική απόφαση για να ανοίξουμε τον δρόμο σε εκλογές για νέο δήμαρχο στα Τίρανα. Οι εκπρόσωποί μας στο δημοτικό συμβούλιο οφείλουν να ενεργοποιήσουν τον μηχανισμό αποπομπής», σημείωσε, προσθέτοντας πως η απόφαση δεν ελήφθη «με ελαφρά καρδιά».

Η απόφαση αιφνιδίασε. Γνωστός για την εμμονή του να ελέγχει απόλυτα το πολιτικό σκηνικό και να επιλέγει προσεκτικά τις στιγμές όπου δίνει ειδήσεις, ο Ράμα θυσίασε ακόμη και το ενδιαφέρον για το νέο κυβερνητικό σχήμα, επιλέγοντας να σηματοδοτήσει δημόσια το τέλος της πορείας του Βελλιάι. Έτσι, η 11η Σεπτεμβρίου θα καταγραφεί στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Αλβανίας ως η ημέρα της «πολιτικής εκτέλεσης» του ανθρώπου που επί χρόνια παρουσιαζόταν ως πιθανός διάδοχός του.
Την ίδια ώρα, η Μπαλλούκου κατέγραψε μια εντυπωσιακή νίκη. Διατήρησε τη θέση της ως αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, κράτησε ακέραιο το χαρτοφυλάκιο Υποδομών και Ενέργειας και διασφάλισε ότι οι στενοί της συνεργάτες παρέμειναν σε καίρια πόστα. Ο Πίρρο Βένγκου συνέχισε στο υπουργείο Άμυνας, ενώ ο Πέτριτ Μαλάι παρέμεινε στο υπουργείο Οικονομικών. Ένα πλέγμα εξουσίας που, σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, σπάνια έχει κατορθώσει να συγκεντρώσει στέλεχος από το 2013 μέχρι σήμερα.

Η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο είχε διαμορφωθεί σταδιακά. Από τη στιγμή που ο Βελλιάι βρέθηκε στο στόχαστρο της Ειδικής Εισαγγελίας κατά της Διαφθοράς (SPAK), το περιβάλλον του άρχισε να αφήνει υπονοούμενα ότι πίσω από τις εξελίξεις βρισκόταν η Μπαλλούκου. Δημοσιεύματα υποστήριζαν πως εκείνη αξιοποίησε την πρόσβασή της σε ευαίσθητα αρχεία, ενώ δεν έλειψαν οι κατηγορίες ότι υποκίνησε ακόμη και διαμαρτυρίες της αντιπολίτευσης μπροστά από το δημαρχείο. Για το στρατόπεδο του Βελλιάι, όλα έδειχναν πως οι κινήσεις ενορχηστρώνονταν από εκείνη.
Ωστόσο, όσοι παρακολουθούν πιο προσεκτικά την πολιτική σκηνή της χώρας είχαν άλλη ανάγνωση. Αναρωτιούνταν: θα μπορούσε η Μπαλλούκου να ενεργεί χωρίς την έγκριση του ίδιου του Ράμα; Η απάντηση έγινε ολοένα και πιο καθαρή όσο περνούσε ο καιρός. Ο πρωθυπουργός, αφού αρχικά κράτησε αποστάσεις, ανέλαβε σταδιακά την ευθύνη για τη διαχείριση της κρίσης. Έθεσε υπό τον έλεγχό του τον δήμο Τιράνων, περιόρισε τις διαμαρτυρίες, απέκλεισε στελέχη του Βελλιάι από τις βουλευτικές λίστες και, τελικά, ανακοίνωσε την αποπομπή του ακόμη και χωρίς τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Ένα βαρύ πολιτικό πλήγμα για τον μέχρι πρότινος πανίσχυρο δήμαρχο.

Το γεγονός αυτό δείχνει πως ο Ράμα όχι μόνο ανέχθηκε, αλλά πιθανότατα κατεύθυνε τη διαδικασία αποδυνάμωσης του Βελλιάι. Η Μπαλλούκου, σε αυτό το πλαίσιο, εμφανίζεται ως η μεγάλη κερδισμένη, απολαμβάνοντας την εύνοια του πρωθυπουργού και εδραιώνοντας τη θέση της ως το νούμερο δύο της κυβέρνησης. Η σύμπτωση της πολιτικής της ανόδου με την πτώση του Βελλιάι δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί τυχαία.
Σε κάθε περίπτωση, το σκηνικό δείχνει ξεκάθαρα ότι η εσωτερική ισορροπία στο ΣΚΑ έχει αλλάξει. Ο Βελλιάι, άλλοτε προβαλλόμενος ως διάδοχος του Ράμα, βρίσκεται πλέον εκτός παιχνιδιού. Η Μπαλλούκου, αντιθέτως, κρατά στα χέρια της ένα συγκεντρωμένο πλέγμα εξουσίας, που την καθιστά την πιο ισχυρή προσωπικότητα της κυβέρνησης μετά τον πρωθυπουργό. Το μέλλον θα δείξει αν αυτή η θέση αποτελεί εφαλτήριο για μεγαλύτερες φιλοδοξίες ή αν είναι απλώς η ανταμοιβή για την αφοσίωση και την αποτελεσματικότητα που επέδειξε.

Διαβάστε ακόμη

Σχόλια